Faza folikularna – ile trwa i czym się charakteryzuje?
Faza folikularna to pierwszy z trzech etapów cyklu miesiączkowego. Rozpoczyna ją dzień pojawienia się miesiączki. Po niej następuje owulacja, a następnie część lutealna. Wzorcowo trwa około 14 dni i obejmuje menstruację oraz okres przedowulacyjny. Czym się cechuje?
1. Co to jest faza folikularna?
Faza folikularna, zwana inaczej fazą proliferacji, jest pierwszą fazą cyklu miesiączkowego. Za jej początek przyjmuje się pierwszy dzień krwawienia miesiączkowego, czyli miesiączki, zaś koniec – dzień owulacji. Oznacza, że nie doszło do zajścia w ciążę w poprzednim cyklu miesiączkowym.
2. Ile trwa faza folikularna?
Faza folikularna obejmuje okres od 3 do 7 dni menstruacji oraz czas tuż po zakończeniu miesiączki. Ile trwa?
Wzorcowy cykl miesiączkowy trwa 28 dni i obejmuje trzy fazy: folikularną, owulacyjną i lutealną (po folikularnej fazie cyklu następuje etap owulacyjny, a po nim lutealny).
Gdy cykl menstruacyjny przebiega książkowo, etap pierwszy, czyli faza folikularna, trwa zazwyczaj 14 dni (czyli występuje od 6. do 13. dnia cyklu). Nie jest to jednak reguła. Nie dość, że jest to cecha indywidualna (cykl miesiączkowy może bowiem trwać zarówno 21 dni, jak i 35), to i zmienna, uzależniona od działania wielu czynników. Organizm może rozregulować wiele sytuacji. Nie bez znaczenia jest na przykład infekcja, antybiotykoterapia, przemęczenie, silny stres czy zmiana klimatu związana z podróżą.
3. Faza folikularna – hormony
Na przebieg etapu folikularnego mają wpływ hormony. Przede wszystkim jest to FSH, progesteron i estradiol.
Początek fazy folikularnej oznacza stopniowy spadek stężenia progesteronu. W tym okresie stężenie progesteron powinno być najniższe w porównaniu do innych etapów cyklu miesiączkowego. Okres ten związany jest także z silnym wpływem hormonu folikulotropowego FSH. To najważniejszy hormon fazy folikularnej. Jego stężenie w fazie folikularnej znacznie wzrasta, by pobudzić jajniki do produkcji pęcherzyków.
W fazie folikularnej, estradiol, który jest odpowiedzialny za odpowiednią grubość endometrium, podczas miesiączki oraz w początkowej części etapu folikularnego jest na najniższym poziomie. Potem rośnie. Stężenie szczytowe odnotowuje się w czasie owulacji. Wysokie stężenie estradiolu prowadzi do znamiennego zmniejszenia stężenia hormonu folikulotropowego, co stanowi ochronę przed rozwojem innych pęcherzyków.
Faza folikularna normy hormonów
Jakie są normy hormonów w fazie folikularnej? U kobiety w wieku reprodukcyjnym:
- FSH waha się w granicy 1,4–9,6 j.m./l.,
- prawidłowy progesteron w fazie folikularnej osiąga poziom od 0,28 do 0,72 ng/ml,
- prawidłowy estradiol w fazie folikularnej znajduje się w przedziale 12,5 – 166 pg/ml.
Faza folikularna a menopauza
Wraz z wiekiem jajniki stają się mniej wrażliwe na hormon folikulotropowy (FSH) i hormon luteinizujący (LH), przestają produkować estrogen i progesteron, powodując obniżenie poziomu estrogenów i wzrost poziomu FSH.
Z tego powodu oznaczenie stężenia FSH jest podstawowym badaniem wykorzystywanym do wykrywania menopauzy. Jego poziom we krwi jest znacznie wyższy niż u kobiet w wieku rozrodczym.
4. Faza folikularna – objawy
Czym się cechuje faza folikularna? W jej przebiegu ma miejsce krwawienie menstruacyjne, które w zależności od organizmu trwa od 3 do 7 dni. Dochodzi także do zmian w pracy jajników i jakości śluzu szyjkowego. We wczesnej fazie folikularnej, pod wpływem estrogenów, dochodzi również do przemian struktury błony wyścielającej ścianę macicy. Co to znaczy?
To, co charakteryzuje fazę folikularną to złuszczanie się endometrium (wówczas jest najcieńsza). W kolejnych dniach ulega ono stopniowej przebudowie. W jajnikach zaczynają rozwijać się pęcherzyki jajnikowe. Ich zadaniem jest produkcja estrogenu, dzięki któremu błona śluzowa macicy ulega pogrubieniu. To tworzy warunki, które tworzą odpowiednie środowisko do przyjęcia zarodka i rozwoju ciąży.
Faza folikularna jest początkiem procesu rekrutacji pęcherzyków. W pierwszym etapie dojrzewania dochodzi do przekształcenia się pęcherzyka pierwotnego w tzw. pęcherzyk preantralny. Pęcherzyk dominujący przekształca się z czasem w pęcherzyk przedowulacyjny.
W fazie folikularnej obserwuje się także zmianę jakości śluzu szyjkowego. Ten, im bliżej do owulacji, staje się bardziej rozciągliwy. Sprzyja plemnikom, które mogą dostać do komórki jajowej obecnej w pęcherzyku dominującym.
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.