Trwa ładowanie...

Fluorochinolony – preparaty, działanie, wskazania i przeciwwskazania

Avatar placeholder
14.07.2023 16:24
Fluorochinolony to grupa leków o działaniu bakteriobójczym.
Fluorochinolony to grupa leków o działaniu bakteriobójczym. (Adobe Stock)

Fluorochinolony, znane także jako antybiotyki fluorochinolonowe, to grupa leków o działaniu bakteriobójczym. Hamują syntezę białka w błonie komórkowej bakterii i prowadzą do śmierci patogenów. Są stosowane w leczeniu ciężkich i powikłanych infekcji bakteryjnych. Cechuje je wysoka skuteczność, ale i ryzyko poważnych działań niepożądanych.

spis treści

1. Co to są fluorochinolony?

Fluorochinolony, inaczej antybiotyki fluorochinolonowe (ang. fluoroquinolones – FQNL), to grupa syntetycznych antybiotyków o szerokim spektrum aktywności bakteriobójczej. Substancje wywodzą się od tak zwanych chinolonów I generacji, takich jak kwas pipemidowy i kwas nalidyksowy.

Fluorochinolony - jakie antybiotyki tworzą tę grupę?

Fluorochinolony to między innymi takie substancje czynne jak:

Zobacz film: "Antybiotyk"
  • ciprofloksacyna (cyprofloksacyna),
  • lewofloksacyna,
  • norfloksacyna,
  • moksifloksacyna,
  • ofloksacyna,
  • pefloksacyna.

Fluorochinolony - nazwy handlowe

W Polsce najczęściej używanymi FQNL są cyprofloksacyna i lewofloksacyna. Zazwyczaj terapia prowadzona jest w warunkach szpitalnych.

Preparaty na rynku polskim zawierające cyprofloksacynę to:

  • Cetraxal (krople do uszu, roztwór),
  • Ciloxan (krople do oczu, roztwór),
  • Ciphin 500 (tabletki powlekane),
  • Ciprinol (koncentrat do sporządzania roztworu do infuzji), Ciprinol (tabletki powlekane),
  • Ciprofloxacin Kabi 100 mg/50 ml (roztwór do infuzji), Ciprofloxacin Kabi 200 mg/100 ml (roztwór do infuzji), Ciprofloxacin Kabi 400 mg/200 ml (roztwór do infuzji),
  • Cipronex (tabletki powlekane), Cipronex 0,3% (krople do oczu, roztwór),
  • Cipropol (tabletki powlekane),
  • Proxacin 250 (tabletki powlekane), Proxacin 500 (tabletki powlekane), Proxacin 1% (koncentrat do sporządzania roztworu do infuzji).

Preparaty na rynku polskim zawierające lewofloksacynę to:

  • Levalox (roztwór do infuzji), Levalox (tabletki powlekane),
  • Levofloxacin Aurovitas (tabletki powlekane),
  • Levofloxacin Genoptim (krople do oczu, roztwór), Levofloxacin Genoptim (tabletki powlekane),
  • Levofloxacin Kabi (roztwór do infuzji),
  • Levoftyal (krople do oczu, roztwór),
  • Levomer (krople do oczu, roztwór),
  • Levoxa (tabletki powlekane),
  • Oftaquix (krople do oczu, roztwór), Oftaquix sine (krople do oczu, roztwór),
  • Quinsair (roztwór do nebulizacji),
  • Tavanic (roztwór do infuzji),
  • Xyvelam (tabletki powlekane).

2. Fluorochinolony – działanie i wskazania

Fluorochinolony są antybiotykami bakteriobójczymi, będącymi jedynymi bezpośrednimi inhibitorami produkcji kwasu dezoksyrybonukleinowego (DNA) przez mikroorganizmy. Uszkadzają dwa enzymy kluczowe dla replikacji bakterii: gyrazę DNA oraz topoizomerazę IV.

Substancje charakteryzują się szerokim spektrum działania. Fluorochinolony działają bakteriobójczo na szczepy pałeczek Gram-ujemnych (łącznie z pulmotropowym Haemophilus influenzae), ziarenkowce Gram-ujemne oraz na szczepy Pseudomonas aeruginosa, także:

  • Legionella pneumophila, Mycoplasma pneumoniae i Chlamydia pneumoniae,
  • Chlamydia trachomatis, Ureaplasma urealyticum i Mycoplasma hominis.
  • Streptococcus pneumoniae,
  • większość szczepów metycylinowrażliwych gronkowca,
  • mykobakterie.

Fluorochinolony są stosowane w leczeniu ciężkich i powikłanych infekcji bakteryjnych układu moczowego i oddechowego, zapalenia ucha środkowego, zapalenia zatok, zapalenia kości a także w okulistyce i dermatologii.

Stosowanie antybiotyków fluorochinolonownie jest wskazane w przypadku łagodnych i niepowikłanych zakażeń ze względu na częste i poważne działania niepożądane. Ponadto terapia może prowadzić to do lekooporności szczepów bakterii.

3. Przeciwwskazania i skutki uboczne

Kto nie powinien stosować antybiotyków chinolonowych i fluorochinolonowych? Antybiotyki fluorochinolonowe są przeciwwskazane u dzieci i kobiet w ciąży, a także osób uczulonych na substancje obecne w preparatach.

Szczególną ostrożność należy zachować w przypadku pacjentów z zaburzeniami czynności nerek, osób w podeszłym wieku i po przeszczepach narządów stosujących kortykosteroidy z uwagi na zwiększone ryzyko zapalenia ścięgna lub zerwania ścięgna. Zaleca się unikanie jednoczesnego przyjmowania kortykosteroidów i antybiotyków fluorochinolowych).

Ze stosowaniem wiąże się ryzyko wystąpienia działań niepożądanych. Najczęściej obserwuje się takie skutki uboczne jak tendinopatia, zapalenie i zerwanie ścięgien piętowych (Achillesa), powikłania żołądkowo-jelitowe, zakażenie, zapalenie jelit i biegunka Clostridium difficile, powikłania dotyczące ośrodkowego układu nerwowego (neurotoksyczność), hepatotoksyczność, hipo- i hiperglikemia oraz zaburzenia rytmu serca.

Zaobserwowano również, że skutkiem ubocznym stosowania leków należących do tej grupy mogą być tendinopatie w obrębie rąk i nadgarstków, zespół cieśni nadgarstka, odwarstwienie siatkówki oka, pęknięcie lub rozwarstwienie tętniaka aorty (i innych tętnic) oraz neuropatie obwodowe.

Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.

Oceń jakość naszego artykułu: Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści.
12345
Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze