FreeStyle Libre - pomoc w monitorowaniu cukrzycy

Jest pierwszą niezakaźną chorobą, która została uznana za epidemię XXI wieku. I pomimo tego, że dużo mówi się o jej leczeniu i profilaktyce, to eksperci są zgodni - wciąż pomijany jest jeden z najważniejszych aspektów związanych z cukrzycą - monitorowanie choroby.

Katarzyna Krupka, WP abcZdrowie: Coraz więcej osób choruje w Polsce na cukrzycę, jakie są nasze grzechy główne, które zwiększają ryzyko tej choroby?

Ewa Matusiak, Prezes Fundacja Zdrowie i Edukacja Ad Meritum: Rzeczywiście - w Polsce na cukrzycę choruje ok. 3 mln osób, a liczba ta wciąż rośnie – obecnie osób z cukrzycą przybywa o ok. 2,5 proc. rocznie! Dlatego cukrzyca została okrzyknięta przez Organizację Narodów Zjednoczonych epidemią XXI wieku. Przyczyny cukrzycy mają podłoże zarówno genetyczne, jak i środowiskowe. Do jej rozwoju prowadzą zła dieta i brak ruchu. Zła dieta – czyli za duże porcje, zbyt mało warzyw za to za dużo produktów przetworzonych, tłustych, słodkich. Jemy też nieregularnie, co jak dowodzą badania, sprzyja powstawaniu otyłości, która jest zdecydowanie największym czynnikiem ryzyka rozwoju cukrzycy typu 2. Coraz mniej się ruszamy, a ruch to podstawa prawidłowego funkcjonowania zdrowego organizmu. Bez niego nie mogłyby zachodzić nawet najprostsze procesy metaboliczne.

Powikłania są niezwykle groźne, ale wydaje się, że to w ogóle nas nie przeraża...

Cukrzyca to choroba podstępna, rozwija się latami. Nie boli, nie powoduje żadnych przykrych dolegliwości, dopóki nie jest zaawansowana. Znacznie bardziej jesteśmy skłonni słuchać zaleceń lekarza w momencie, gdy nas coś boli, mamy nieprzyjemne objawy i chcemy się z nich wyzwolić. Trudniej jest zmienić wieloletnie przyzwyczajenia dotyczące tego co i w jakich ilościach jemy oraz tego jaką aktywność fizyczną wykonujemy, gdy objawów nie mamy i w pewnym sensie musimy przyjąć "na wiarę", że to pomoże nam unikną przykrych konsekwencji w bliżej nieokreślonej przyszłości.   Jak możemy zadbać o to, by uniknąć cukrzycy? Czy uważa pani, że wprowadzony przez rząd podatek od cukru może pomóc?

Profilaktyka cukrzycy jest prosta, a raczej prosto ją opisać i trudniej wprowadzić w życie, o czym świadczy stały wzrost zachorowań. Podstawą jest dbanie o odpowiednią masę ciała do czego potrzebujemy zdrowej diety i codziennej aktywności fizycznej.

Podatek cukrowy, a w konsekwencji podniesienie cen produktów zawierających duże ilości cukru, takich jak napoje, słodycze, piwo, może przyczynić się do bardziej rozważnego po nie sięgania. Jednak sam argument ceny to zdecydowanie za mało. Konieczna jest edukacja – szeroka, skierowana i dostosowana do różnych grup społecznych. Warto ją kierować już do małych dzieci, oczywiście w odpowiedniej formie. Niezbędna jest również solidna, powtarzana regularnie edukacja osób już zdiagnozowanych. Bez dobrego rozumienia przyczyn cukrzycy, właściwego postępowania w chorobie, odpowiedniego monitorowania i przyjmowania leków trudno mówić o właściwym leczeniu. A dzięki odpowiedniemu leczeniu można obniżyć ryzyko wystąpienia poważnych powikłań.  

W mediach bardzo często poruszamy temat profilaktyki, leczenia czy powikłań cukrzycy, ale wciąż pomijamy moim zdaniem jeden z waż niejszych aspektów związanych z chorobą - jej monitorowanie. Tu mogą pomóc nowoczesne technologie, w tym nowoczesne systemy monitorowania glikemii. Co to jest FreeStale Libre i kto może z niego skorzystać?

FreeStyle Libre jest nowoczesnym systemem monitorowania glikemii. Korzystać z niego mogą dorośli i dzieci od 4. roku życia.

System składa się z niewielkiego 14-dniowego sensora, który mocowany jest na ramieniu oraz czytnika, którym może być smartfon z pobraną bezpłatnie odpowiednią aplikacją. Wystarczy zbliżyć czytnik do sensora, by w 1 sekundę, bezboleśnie - bez nakłuwania palców zmierzyć poziom cukru. Co jest ogromnie ważne – sensor automatycznie mierzy i zapisuje poziomy glikemii. Wystarczy raz na 8 godzin przyłożyć czytnik do sensora, aby dowiedzieć się jak kształtował się poziom cukru przez całą dobę, również w nocy.

Jakie są największe zalety FreeStyle Libre?

FreeStyle Libre daje możliwość sprawdzenia aktualnego wyniku glikemii oraz o kierunku zmian glikemii w najbliższej przyszłości (trend glikemii), pokazuje też całodobowy wykres glikemii. Te dane są bardzo ważne dla chorego (oraz gdy dotyczy to dzieci – ich opiekunów), pozwalają lepiej rozumieć i kontrolować chorobę poprzez modyfikację posiłków, wysiłku fizycznego czy nawet dawki przyjmowanej insuliny. Chory zyskuje wiedzę, poczucie większej pewności, bezpieczeństwa – bo wielu pacjentów obawia się niedocukrzeń, które w skrajnych przypadkach grożą utratą przytomności. Dodatkowo system przechowuje dane przez 90 dni, co jest korzyścią zarówno dla pacjenta, jak również dla lekarza, który mając taką wiedzę może lepiej leczyć pacjenta.

Zastosowanie FreeStyle Libre oznacza również wyeliminowanie konieczności często wielokrotnego w ciągu doby nakłuwania palców, jak ma to miejsce w przypadku klasycznych glukometrów. Dla wielu osób to nakłuwanie jest to bardzo nieprzyjemne, bolesne i prowadzi do unikania badania. Stosując Freetyle Libre pomiar poziomu glikemii można wykonać dyskretnie, przez ubranie, co jest bardzo ważne dla dzieci uczęszczających do szkoły czy osób aktywnych zawodowo. Mamy chorych maluchów mogą wykonać badanie w nocy, nie budząc dziecka.

Zastosowanie systemu to nie tylko lepsze rozumienie choroby a w efekcie możliwość skuteczniejszego leczenia ale też ogromną poprawę komfortu życia chorego, a w przypadku gdy choruje dziecko – również jego opiekunów.

Kto przede wszystkim powinien z niego korzystać?

Korzystać z systemu mogą wszyscy pacjenci z cukrzycą powyżej 4. roku życia A największe korzyści zapewne odniosą pacjenci stosujący intensywną insulinoterapię – są to wszyscy pacjenci z cukrzycą typu 1 oraz część pacjentów z cukrzycą typu 2. Leczenie insuliną wymaga dobrego monitorowania poziomu glikemii, aby unikać zbyt niskiego lub zbyt wysokiego poziomu cukru we krwi, a to umożliwia FreeStyle Libre.

System FreeStyle Libre mogą również stosować kobiety w ciąży, a prawidłowa kontrola glikemii i dobranie na jej podstawie odpowiednie leczenie są wtedy szczególnie ważne – zarówno dla kobiety jak i rozwoju dziecka w brzuchu mamy.

Eksperci z Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego rekomendują zastosowanie FreeStyle Libre, jakie jest uzasadnienie?

Jak już wspomniałam, nowoczesny system monitorowania glikemii to większa skuteczność i bezpieczeństwo leczenia, większy komfort życia chorego. Dostępność wyników i możliwość analizy danych wspomaga pacjenta w terapii, wspiera lepszą komunikacje lekarza z chorym i jego bliskimi. Eksperci z PTD stworzyli bardzo ciekawy raport "Znaczenie nowoczesnych metod monitorowania glikemii i telemedycyny dla poprawy jakości opieki nad pacjentkami z cukrzycą", w którym wskazują dobitnie, że nowoczesne metody monitorowania glikemii to krok ku lepszemu leczeniu cukrzycy.

A jeśli chodzi o dokładność pomiarów FreeStyle Libre, wiele osób boi się, że system może być zawodny...   System zapewnia dużą dokładność pomiarów. Jak podaje producent aby sprawdzić, czy system działa prawidłowo, wystarczy włączyć czytnik i przyłożyć go do sensora, tj. zeskanować sensor, by otrzymać odczyt. Jeżeli z jakiegokolwiek powodu sensor nie działa prawidłowo, na wyświetlaczu czytnika ukaże się informacja o wystąpieniu błędu i konieczności zastosowania nowego sensora. Jeżeli wystąpią symptomy, które nie odpowiadają charakterystyce odczytu systemu FreeStyle Libre, lub chory podejrzewa, że odczyt może być nieprawidłowy, należy potwierdzić wynik, wykonując test z opuszki palca za pomocą glukometru. 

Ważne jest aby przy zakładaniu sensora po raz pierwszy pacjent uzyskał wszystkie informację od lekarza czy pielęgniarki diabetologicznej, bo edukacja to podstawa.

Od listopada 2019 roku system flash glucose monitoring jest dostępny z refundacją dla dzieci i młodzieży w wieku 4-18 lat.