Hipoglikemia nocna – objawy, przyczyny, leczenie i zapobieganie

Hipoglikemia nocna, czyli nadmierne obniżenie poziomu cukru we krwi podczas snu, to problem wielu osób chorujących na cukrzycę. Najczęściej występuje u pacjentów stosujących insulinę, rzadziej u osób przyjmujących doustnie środki przeciwcukrzycowe. Jakie są jej przyczyny i objawy? Jak w jej przypadku postępować? Dlaczego to ważne?

1. Co to jest hipoglikemia nocna?

Hipoglikemia nocna to zjawisko należące do najczęstszych ostrych powikłań cukrzycowych. Jego istotą jest spadek poziomu glikemii w czasie snu poniżej dopuszczalnych wartości.

O hipoglikemii (inaczej niedocukrzenie lub potocznie „spadek cukru”) mówi się, gdy stężenie glukozy we krwi spada poniżej 70 mg/dl. Im poziom cukru we krwi jest niższy, tym większe niebezpieczeństwo dla organizmu.

Zobacz film: "Wpływ cukrzycy na choroby serca"

Niedocukrzenie może dotyczyć każdego typu cukrzycy, zarówno w dorosłych, jak i dzieci. Zwykle występuje u osób, które stosują insulinoterapię, ale i doustne środki przeciwcukrzycowe w cukrzycy typu 2. Zarówno hipoglikemia dzienna, jak i hipoglikemia nocna u zdrowej osoby występuje rzadko i nosi nazwę hipoglikemii reaktywnej.

2. Objawy nocnej hipoglikemii

Nocna hipoglikemia nie zawsze daje objawy, stąd osoba jej doświadczająca nie zawsze jest zjawiska świadoma. Zdarza się, że jest przesypiana. Co się wówczas dzieje?

U śpiącego cukrzyka obserwuje się takie objawy jak:

• niespokojny sen,
• przyspieszony lub spowolniony oddech,
• koszmary senne,
• drgawki,
• nadmierne pocenie.

Po przebudzeniu się u diabetyka może pojawić się:

• wrażenie zmęczenia i niewyspanie,
• ból głowy,
• wspomnienia snów,
• lepka, wilgotna skóra, szczególnie w okolicy karku.

3. Przyczyny nocnej hipoglikemii

Ryzyko hipoglikemii nocnej u osób chorych na cukrzycę zwiększa:

• za wysoki poziom insuliny, przyczyniający się do znacznego spadku poziomu cukru we krwi, co może wynikać z nieprawidłowej dawki insuliny podanej do ostatniego posiłku lub insuliny bazowej. Ma to związek z tym, że za duża dawka insuliny prowadzi do niedocukrzenia we wczesnych godzinach nocnych, a za dużo długodziałającej insuliny bazowej obniży poziom cukru we krwi nad ranem,
• znaczna aktywność fizyczna w ciągu dnia, zwłaszcza po południu i wieczorem. Podczas aktywności organizm korzysta z magazynowanych w mięśniach i wątrobie zapasów cukrów prostych. Jeśli nie zostaną odbudowane, może pojawić się niedocukrzenie.
• nadużywanie alkoholu, przez co wątroba jest zajęta metabolizowaniem alkoholu. To skutkuje niedoborem glikogenu, zapasowego cukru, który zabezpiecza przed nadmiernym spadkiem cukru w nocy,
• nieprawidłowo skomponowana kolacja. Posiłek powinien zawierać węglowodany, które się wolno wchłaniają, także białko i tłuszcze. To gwarantuje stopniowe uwalnianie energii w nocy i mniejsze ryzyko niedocukrzenia,
• pominięcie kolacji lub wieczornej przekąski zawierającej węglowodany mające na celu podniesienie poziomu cukru we krwi przed snem,
• zmniejszone wydzielanie adrenaliny w nocy.

4. Leczenie nocnej hipoglikemii

Na czym polega postępowanie przy nocnej hipoglikemii? Podczas epizodu nocnej hipoglikemii zaleca się spożycie niewielkiej ilości cukru w szybko przyswajalnej postaci (15 g glukozy).

Może to być cukierek, łyżka dżemu lub miodu, pół szklanki soku owocowego, pół średniego banana, płynna glukoza w saszetkach). Następnie - by zapobiec spadkowi poziomu cukru we krwi - porcję węglowodanów o niższym indeksie glikemicznym (np. kromka chleba).

Równie ważne jest zapobieganie nocnej hipoglikemii. Należy pamiętać o pomiarze poziomu cukru we krwi bezpośrednio przed pójściem spać i upewnieniu się, że przyjmowana dawka insuliny nie jest za wysoka.

Jeśli objawy wskazują na występowanie nocnej hipoglikemii, dobrze jest sprawdzić, jak kształtuje się poziom cukru we krwi w ciągu nocy, mierząc glikemię trzy razy: przed pójściem spać, około 3 nad ranem i bezpośrednio po obudzeniu.

Aby zapobiegać nocnej hipoglikemii należy zawsze pamiętać o zjedzeniu kolacji, dobrze jest rozważyć wprowadzenie przekąski przed snem. Nie należy również wykonywać wyczerpującej aktywności fizycznej po południu i wieczorem.

Nocna hipoglikemia i częste niedocukrzenie nie jest obojętne dla zdrowia, ponieważ może prowadzić do różnych powikłań, mniej lub bardziej groźnych, takich jak:

• zaburzenia koncentracji i pamięci,
• zaburzenia koordynacji motorycznej,
• zatrzymanie krążenia, uszkodzenie układu nerwowego czy nagła śmierć nocna.
• nastroje depresyjne i zaburzenia lękowe.

Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.