Kamfora i olejek kamforowy – właściwości i zastosowanie
Kamfora to organiczny związek pochodzenia roślinnego, który posiada swój chemiczny odpowiednik. W naturze występuje w drewnie cynamonowca kamforowego. Najczęstsza dostępna postać kamfory to olejek kamforowy, stosowany na zapalenie ucha, katar, kaszel czy ból mięśniowy. Co warto o nich wiedzieć?
1. Co to jest kamfora?
Kamfora (łac. Camphorum) jest organicznym związkiem chemicznym z grupy terpenów, pochodna kamfenu. Jej wzór chemiczny to C10H16O. To frakcja stała olejku otrzymywanego z drewna cynamonowca kamforowego (potocznie nazywanego kamforowcem lub też drzewem kamforowym), choć kamforę obecnie wytwarza się także syntetycznie. Roślinę można znaleźć w Azji, Afryce, Australii, Kanadzie i Stanach Zjednoczonych. Z jego kory i korzeni uzyskuje się olejek kamforowy.
2. Zastosowanie kamfory
Obecnie kamfora i olejek kamforowy stosowane są najczęściej jako składniki leków przeznaczonych do użytku zewnętrznego. Są to głównie mazidła, maści, balsamy i spirytusy.
Kamfora powoduje rozszerzenie naczyń krwionośnych (działa rozgrzewająco) i poraża zakończenia nerwów czuciowych (działając znieczulająco). Stosuje się ją na katar, kaszel i chore uszy, ale i do wcierań przy bólach stawowych, mięśniowych, nerwobólach i bólach reumatycznych.
Camphorum jest również używana:
- do plastyfikacji celuloidu,
- do produkcji mebli,
- do produkcji lakierów, kauczuku,
- do wytwarzana instrumentów, rzeźb,
- do wytwarzania środków przeciwmolowych (kulki na mole),
- do produkcji sztucznych ogni,
- jako dodatek do pokarmów (głównie w Azji, do wyrobu deserów i słodyczy),
- jako płyn do balsamowania oraz w ceremoniach religijnych. Kamforę stosuje się w hinduskich ceremoniach religijnych. Jest wykorzystywana podczas Mahaśiwaratri, najważniejszego święta wyznawców Śiwy,
- w kosmetyce: do walki z trądzikiem, opryszczką, przebarwieniami skóry, odciskami, łupieżem, zrogowaciałym naskórkiem. Kamforę dodaje się również do dezodorantów, antyperspirantów oraz mydeł (ma właściwości przeciwpotne).
3. Lecznicze właściwości olejku kamforowego
Kamfora, z uwagi na właściwości lecznice, jest obecna w medycynie. Można ją znaleźć w postaci maści, roztworów spirytusowych lub olejków, jako lek rozgrzewający i znieczulający, do użytku zewnętrznego oraz środek przeciwbakteryjny i przeciwzapalny.
Kamfora bardzo dobrze przenika przez skórę. Wywołuje uczucie chłodu (podobnie jak mentol). Działa antyseptycznie, dzięki czemu skutecznie zwalcza bakterie, grzyby, wirusy czy pasożyty.
Właściwości przeciwdrobnoustrojowe kamfory i olejku kamforowego znalazły potwierdzenie w różnych badaniach. Stosowana miejscowo poprawia krążenie krwi, a także uspokaja, ułatwia zasypianie, koi nerwy.
Najczęstsza dostępna postać kamfory to olejek kamforowy, który ma wiele właściwości leczniczych. Do czego nadaje się kamfora? To popularny lek na:
- ból ucha oraz na zapalenie ucha (ze względu na swoje cechy przeciwzapalne),
- katar, gdyż ułatwia oddychanie,
- kaszel,
- bóle mięśniowe i stawowe, nerwobóle, bóle reumatyczne,
- dolegliwości skórne (np. świąd).
4. Środki ostrożności i przeciwwskazania
Stosując kamforę warto wiedzieć, że substancja w większych ilościach działa toksycznie. Może wywoływać drgawki, dezorientację, drażliwość i nadpobudliwość nerwową. Dawka około 2 gramów powodują silne zatrucie, 4 gramy są dawką śmiertelną (50-500 mg/kg zastosowane doustnie).
Kamfora naturalna lub syntetyczna powinna być stosowana zewnętrznie. Nie należy jednak stosować preparatów z kamforą na otwarte rany, gdyż łatwo przenika do krwiobiegu, a tam może być toksyczna dla organizmu.
Przeciwwskazaniem do stosowania kamfory jest uczulenie na nią lub inny komponent występujący w danym preparacie. Kamfora w ciąży może być stosowana za zgodą lekarza. W okresie karmienia piersią należy wykazać się ostrożnością.
5. Jak stosować i gdzie kupić kamforę?
W aptekach i sklepach zielarskich można kupić dwa rodzaje olejków kamforowych. To krople kamforowe naturalne (100 procent kamfory) oraz krople syntetyczne (zawierają inne substancje). Olejek naturalny kosztuje około 20 zł, a maść z kamforą i olejek syntetyczny – kilka złotych.
Zastosowanie olejku kamforowego zależy od rodzaju dolegliwości. Wystarczy dodać kilka kropli olejku do soli fizjologicznej, by wykonać inhalację. Można tez nim skropić ubranie, pościel czy piżamę lub natrzeć stopy.
Maść kamforowa może być nakładana bezpośrednio na skórę, choć można ją również rozpuścić w kąpieli wodnej w proporcji, po czym dodać olejek eteryczny. To doskonała mikstura na obolałe miejsca.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.