Kiedyś danie biedoty. Dziś wiemy, że obniża poziom cukru i cholesterolu

Dawniej groch uchodził za jedzenie biedoty, ponieważ był łatwo dostępny, tani i prosty w uprawie nawet na słabszych glebach. Wiele rodzin opierało swoją dietę na potrawach z grochu, bo stanowił on sycące źródło białka w czasach, gdy mięso było luksusem zarezerwowanym dla zamożniejszych. Groch pojawiał się na stołach głównie w postaci zup, zacierów czy prostych dań jednogarnkowych, które pozwalały nakarmić całą rodzinę niewielkim kosztem. Z czasem jego wizerunek zaczął się zmieniać, ale przez długi okres w historii pozostawał symbolem prostego, ubogiego żywienia.

Dziś wiemy, że groch to jedno z najbogatszych źródeł składników odżywczych wśród roślin strączkowych. Zawiera dużą ilość błonnika, białka roślinnego oraz witamin z grupy B, czyli składników, które wspierają układ nerwowy i przemianę materii.

Jest również źródłem potasu, magnezu, żelaza i cynku, czyli pierwiastków, które pomagają utrzymać prawidłowe ciśnienie krwi i wzmacniają odporność.

W 100 gramach ugotowanego grochu znajduje się więcej błonnika niż w wielu innych produktach o podobnym zastosowaniu kulinarnym, więc jest wyjątkowo cennym składnikiem dla układu pokarmowego. Oprócz tego groch dostarcza wolno trawione węglowodany, które zapewniają długotrwałe uczucie sytości i stabilny poziom energii. To połączenie powoduje, że jego wartość odżywcza wyraźnie się wyróżnia.

Błonnik obecny w grochu ma wyjątkowe właściwości, które odróżniają go od tego znajdującego się w zbożach. Zawiera zarówno błonnik rozpuszczalny, jak i nierozpuszczalny, dlatego działa kompleksowo. Poprawia perystaltykę jelit, obniża poziom cholesterolu i pomaga utrzymać stabilny poziom glukozy we krwi.

W porównaniu z błonnikiem z otrębów jego działanie jest łagodniejsze, ale bardziej równomierne, więc nie podrażnia układu pokarmowego. Regularne spożywanie grochu może poprawiać rytm wypróżnień i wspierać rozwój korzystnych bakterii jelitowych. Dzięki temu błonnik z grochu pełni funkcję prebiotyku, który odżywia mikrobiotę i stabilizuje naturalną równowagę w przewodzie pokarmowym.

Groch jest jednym z najlepszych źródeł białka roślinnego, które może z powodzeniem zastąpić produkty zwierzęce. Dostarcza wszystkie niezbędne aminokwasy egzogenne, choć w mniejszych ilościach niż mięso, dlatego dobrze łączyć go z innymi roślinami strączkowymi lub zbożami.

Białko z grochu długo utrzymuje uczucie sytości, więc wspomaga kontrolowanie apetytu i poziomu energii w ciągu dnia. Regularne spożywanie grochu może wspierać utrzymanie prawidłowej masy ciała i regenerację mięśni, nawet u osób aktywnych fizycznie. To prosty, tani i wartościowy składnik, który potrafi skutecznie uzupełnić dietę roślinnym białkiem.

Aby groch dobrze służył i nie powodował uczucia ciężkości, warto zadbać o odpowiednie przygotowanie. Moczenie go przez kilka godzin, najlepiej w ciepłej wodzie z dodatkiem odrobiny soku z cytryny lub octu jabłkowego, ułatwi jego trawienie i skróci czas gotowania. Warto po krótkim zagotowaniu odlać pierwszą wodę i zalać groch świeżą, a następnie gotować go z dodatkiem majeranku, kminku lub liścia laurowego, ponieważ to zioła które wspierają trawienie i zmniejszają ryzyko wzdęć.

Dobrze sprawdza się w formie pasty na pieczywo, dodatku do zup kremów albo składnika warzywnych kotlecików. Lepiej zaczynać od małych porcji i stopniowo przyzwyczajać organizm, zwłaszcza jeśli wcześniej rzadko jadło się rośliny strączkowe. Dzięki temu groch stanie się smacznym i dobrze tolerowanym elementem codziennej diety.

Groch może być wyjątkowo cennym składnikiem diety w przypadku osób, które zmagają się z insulinoopornością, podwyższonym cholesterolem lub nadwagą. Zawarty w nim błonnik pomaga utrzymać stabilny poziom glukozy i dłużej zachować uczucie sytości, a taki wpływ na organizm wspiera kontrolę apetytu i może ułatwiać redukcję masy ciała.

Regularne sięganie po groch wpływa korzystnie na poziom cholesterolu i funkcjonowanie jelit, dlatego zmniejsza ryzyko chorób metabolicznych. Z tego też względu sprawdza się w diecie osób starszych, które często potrzebują wsparcia dla układu trawiennego i sercowo-naczyniowego.

To także wartościowy wybór dla dzieci oraz osób na diecie roślinnej lub fleksitariańskiej, ponieważ dostarcza dobrze przyswajalne białko i wiele minerałów. Odpowiednio przygotowany, może na stałe zagościć w codziennym menu, ponieważ wzbogaca posiłki sycącymi, prostymi i odżywczymi składnikami.

Mimo wielu zalet, groch nie zawsze sprawdzi się u każdego. U osób z wrażliwym układem pokarmowym, zespołem jelita drażliwego (IBS) lub skłonnością do wzdęć i gazów, może nasilać nieprzyjemne objawy, nawet gdy nie jest spożywany w dużych ilościach.

Zawiera też związki antyodżywcze, takie jak lektyny i fityniany, które mogą utrudniać wchłanianie minerałów, jeśli jest jedzony często i w dużych porcjach.

Osoby z dną moczanową również powinny uważać, ponieważ rośliny strączkowe zawierają puryny, które mogą podnosić poziom kwasu moczowego. W takich przypadkach lepiej sięgać po małe porcje, dobrze ugotowane i łączone z łagodnymi dodatkami. Dzięki temu nawet osoby bardziej wrażliwe mogą czerpać korzyści z jego wartości.

Groch to niedoceniany składnik o dużym potencjale odżywczym. Bogaty w błonnik, białko i minerały, może wspierać trawienie, sytość oraz utrzymanie prawidłowego poziomu cukru i cholesterolu we krwi. Warto wprowadzać go do diety stopniowo i z rozwagą, aby wykorzystać jego korzyści bez ryzyka przeciążenia układu pokarmowego.

Źródła

1. NaukaJedzenia.pl