Kość ramienna – budowa, funkcje, rak i złamania
Kość ramienna to najdłuższa kość w kończynie górnej, która pełni wiele ważnych funkcji. Uczestniczy w ruchu, stanowi miejsce przyczepu mięśni i więzadeł, a jej elementy biorą udział w tworzeniu stawów. Ze względu na położenie, rozmiar i budowę, dość często ulega złamaniom. W jej obrębie mogą również rozwinąć się nowotwory. Co warto wiedzieć?
1. Budowa i funkcje kości ramiennej
Kość ramienna (łac. humerus) jest kością długą, jedną z kości kończyny górnej. Wraz z pozostałymi kośćmi, ale także mięśniami, więzadłami oraz innymi elementami ręki pełni wiele ważnych funkcji. Bierze udział w ruchu, między innymi unoszeniu, odwodzeniu i przywodzeniu kończyny górnej, a także rotacji w stawie ramiennym. Jest najdłuższą kością kończyny górnej.
W obrębie kości ramiennej wyróżnia się trzy części:
- trzon kości ramiennej,
- bliższy koniec kości ramiennej (zwany głową kości ramiennej),
- dalszy koniec kości ramiennej.
Trzon kości ramiennej posiada płytką bruzdę nerwu promieniowego, która przebiega skośnie na tylnej powierzchni. Na trzonie, od strony przedniej widoczne są wyniosłości, które są kontynuacją guzków. To grzebienie guzków. Wyróżnia się grzebień guzka mniejszego oraz grzebień guzka większego.
Na bocznej powierzchni trzonu znajduje się tak zwana guzowatość naramienna. To miejsce przyczepu mięśnia naramiennego. Trzon w górnej części jest walcowaty, w dolnej trójgraniasty.
Na końcu bliższym znajduje się głowa kości ramiennej, będąca elementem stawu ramiennego. Ogranicza ją szyjka anatomiczna kości ramiennej, która tworzy wąską linię. Na główce kości ramiennej znajduje się powierzchnia boczna kości ramiennej, która umożliwia połączenie z kością promieniową.
Z boku szyjki zlokalizowane są dwa guzki, oddzielone od siebie bruzdą międzyguzkową. Z tyłu od niej leży guzek większy, zaś z przodu – guzek mniejszy. W kierunku trzonu od guzków ciągną się grzebienie guzków większego i mniejszego. Poniżej guzków znajduje się tak zwana szyjka chirurgiczna. To miejsce częstych złamań.
Guzek mniejszy to miejsce przyczepu ścięgna mięśnia podłopatkowego. Na guzku większym znajdują się przyczepy mięśni ramienia:
- przyczep mięśnia podgrzebieniowego,
- przyczep mięśnia nadgrzebieniowego,
- przyczep mięśnia obłego mniejszego.
Koniec dalszy tworzy kłykieć kości ramiennej, utworzony z leżącej bocznie główki kości ramiennej oraz przyśrodkowo zlokalizowanego bloczka kości ramiennej. Z obydwóch stron końca dalszego umiejscowione są wyniosłości. Po obu stronach kłykcia znajduje się chropawy i występujący guzek, nadkłykieć przyśrodkowy i nadkłykieć boczny. Nadkłykcie są różnej długości: przyśrodkowy jest dłuższy niż boczny.
Pod nadkłykciem przyśrodkowym leży bruzda nerwu łokciowego, zaś między nimi znajduje się kłykieć kości ramiennej, na którym znajdują się powierzchnie stawowe umożliwiające połączenie z kośćmi przedramienia. Nad nadkłykciami na kości wyczuwalne są ostre krawędzie zwane grzebieniem nadkłykcia przyśrodkowego oraz grzebieniem nadkłykcia bocznego.
2. Złamanie kości ramiennej
Ze względu na położenie, rozmiar i budowę, kość ramienna dość często ulega złamaniom. Urazy najczęściej pojawiają się w związku z wypadkiem komunikacyjnym lub upadkiem na wyprostowaną rękę, zwykle podczas próby podparcia się czy złapania równowagi.
Objawem złamania kości ramiennej jest silny ból, obrzęk barku, zniekształcenie ramienia oraz ograniczenia ruchomości ramienia. Niekiedy obserwuje się tak zwaną rękę opadającą. To zaburzenie będące konsekwencją porażenia nerwu promieniowego.
3. Rak kości ramiennej
Złamania kości ramiennej są najczęstszymi patologiami dotyczącymi tego obszaru ciała, ale nie jedynymi. Jak we wszystkich tkankach, także w kościach, mogą rozwinąć się nowotwory, tak łagodne, jak i złośliwe.
Niebezpieczne zmiany nowotworowe rozwijające się w kościach dzieli na pierwotne i przerzutowe, przy czym pierwotny rak kości występuje stosunkowo rzadko. Najczęściej zmiany rakowe są przerzutami do kości. Kość ramienna może być miejscem, w którym lokalizują się przerzuty raka płuc czy raka piersi.
Jakie są objawy raka kości ramiennej? To najczęściej obrzęk i ból kości nasilający się w nocy podczas snu oraz złamania w zaawansowanych stadiach choroby. Dolegliwości można pomylić z reumatyzmem.
Nowotworem, który pojawia się w kości ramiennej, ale i stanie kolanowym jest kostniakomięsak. To nowotwór złośliwy, który występuje głównie u mężczyzn pomiędzy 12. a 24. rokiem życia.
Jak leczy się nowotwory kości? Zmiany łagodne najczęściej usuwa się chirurgicznie. Terapia złośliwych raków kości zależy od rodzaju schorzenia.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.