Łańcuch przeżycia: 4 kroki, które ratują życie
Łańcuch przeżycia to określenie stosowanie w ratownictwie medycznym w odniesieniu do sekwencji czynności, które są niezbędne przy udzielaniu pierwszej pomocy osobie z nagłym zatrzymaniem krążenia. Co trzeba wiedzieć?
1. Co to jest łańcuch przeżycia?
Łańcuch przeżycia to umowne pojęcie z zakresu medycyny ratunkowej, które odnosi się do działań mających na celu zwiększenie przeżywalności u osób po nagłym zatrzymaniu krążenia. Jest on bardzo prosty, a co najważniejsze może go wykonać każdy. Najważniejsze jest zachowanie spokoju i konsekwentne przeprowadzenie wszystkich ogniw łańcucha przeżycia.
2. Ogniwa łańcucha przeżycia
Czym jest łańcuch przeżycia? To 4 kroki, które należy wykonać jak najszybciej i w odpowiedniej kolejności, by uratować życie chorego.
Ogniwa łańcucha przeżycia to:
- wczesne rozpoznanie zatrzymania krążenia i wezwanie służb ratowniczych
- wczesne rozpoczęcie resuscytacji krążeniowo-oddechowej,
- wczesna defibrylacja (w razie potrzeby),
- szybkie wdrożenie zaawansowanych zabiegów resuscytacyjnych, właściwa opieka poresuscytacyjna.
Owe czynności należy wykonać w sytuacji, gdy udzielamy pierwszej pomocy osobie z nagłym zatrzymaniem krążenia. Trzy pierwsze może wykonać każdy. Ostatni punkt należy do ratowników medycznych lub lekarzy pogotowania ratunkowego, którzy dysponują profesjonalnym sprzętem. Skuteczność interwencji zależy od wytrzymałości najsłabszego ogniwa łańcucha.
Ponieważ na wezwanie bądź miejsce zdarzenia karetka pogotowia po otrzymania zgłoszenia może dotrzeć dopiero za jakiś czas (zwykle trwa to kilka bądź kilkanaście minut), wszystkie czynności podjęte przez osoby towarzyszące osobie chorej bądź poszkodowanej mają duży, często decydujący wpływ na uratowanie życia. Zdecydowanie należy mieć tego świadomość, a i znać podstawowe procedury z zakresu udzielania pierwszej pomocy, w tym ogniwa łańcucha przeżycia.
Łańcuch przeżycia - krok 1
Krok pierwszy i początkowe ogniwo łańcucha życia to wczesne rozpoznanie zatrzymania krążenia i wezwanie służb ratowniczych (należy dzwonić pod numer nr 112 lub 999). Służy ono temu, by zapobiec zatrzymaniu krążenia. Najpierw należy sprawdzić reakcje życiowe poszkodowanego.
Jak to zrobić? Potrząsając ramiona ofiary, pytając co się stało, a także oceniając, czy osoba poszkodowana jest przytomna. Jeśli nie ma żadnej reakcji, należy sprawdzić tętno, przykładając palce do tętnic szyjnych.
Pogotowie należy wezwać zarówno wtedy, gdy nie wyczuwa się tętna lub oddechu, ale i w sytuacji, gdy obserwuje się takie niepokojące objawy jak nadmierna potliwość, ból w klatce piersiowej czy duszność, które mogą zwiastować zatrzymania akcji serca. Trzeba wezwać karetkę pogotowia jak najszybciej, zanim chory straci przytomność i dojdzie do zatrzymania akcji serca.
Łańcuch przeżycia - krok 2
Krok drugi, wczesne rozpoczęcie resuscytacji krążeniowo-oddechowej zwiększa szanse na przeżycie osoby poszkodowanej. Należy ją wykonywać do momentu przyjazdu służb ratowniczych lub gdy poszkodowany sam zacznie oddychać. Trzeba przyjąć, że jeśli chory nie oddycha, doszło do zatrzymania krążenia.
Co robić? Ułożyć poszkodowanego na plecach, na twardym podłożu. Odsłonić klatkę piersiową. Sprawdzić, czy drogi oddechowe poszkodowanego są drożne i udrożnić je w razie potrzeby. Następnie zastosować uciskanie klatki piersiowej i sztuczne oddychanie w sekwencji 30 uciśnięć klatki piersiowej i 2 oddechy.
Łańcuch przeżycia - krok 3
Ogniwo trzecie, wczesna defibrylacja wykonana w razie potrzeby, ma przywrócić prawidłową czynność serca poprzez dostarczenie mu impulsu elektrycznego prądu stałego, który ma przepłynąć przez serce. Jeśli w pobliżu miejsca zdarzenia znajduje się automatyczny defibrylator zewnętrzny (AED), należy go użyć. Najczęściej można go znaleźć w galerii handlowej, na dworcu, stacji metra, lotnisku czy w urzędzie.
Automatyczny defibrylator zewnętrzy jest urządzeniem prostym w obsłudze. Po włączeniu go i przyczepieniu elektrod należy postępować zgodnie z poleceniami głosowymi. Ważne jest, aby użyć defibrylatora jak najwcześniej, czekając na karetkę.
Zobacz także:
Łańcuch przeżycia - krok 4
Ostatnim krokiem i czwartym ogniwem łańcucha przeżycia jest szybkie wdrożenie zaawansowanych zabiegów resuscytacyjnych i właściwa opieka poresuscytacyjna. Jego istotą są fachowe działania podjęte przez zespół pogotowia ratunkowego: odbywające się zarówno na miejscu, jak i podczas transportu poszkodowanego do szpitala, gdzie możliwe jest wdrożenie specjalistycznego leczenia. Wszystkie cztery ogniwa łańcucha przeżycia są ważne. Pominięcie któregoś, czyli przerwanie łańcucha, może doprowadzić do śmierci poszkodowanego.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.