Łuszczyca w ciąży - charakterystyka łuszczycy, objawy, zakazane leki
Łuszczyca w ciąży może budzić wiele obaw u pacjentek chorujących na tę popularną, autoimmunologiczną chorobę skóry. Warto zastanowić się, jak to schorzenie może wpływać na przebieg ciąży i jakie są bezpieczne opcje leczenia łuszczycy dla pacjentek ciężarnych. Których środków farmakologicznych pod żadnym pozorem nie powinny stosować pacjentki ciężarne z łuszczycą?
1. Co to jest łuszczyca?
Łuszczyca to przewlekłe, niezakaźne, ogólnoustrojowe schorzenie o charakterze zapalnym. Etiologia choroby nie została do końca wyjaśniona. Uważa się jednak, że główną rolę w rozwoju łuszczycy odgrywa podłoże genetyczne (polimorfizm związany z genem HLA-Cw6), zaburzenia immunologiczne oraz niektóre czynniki środowiskowe.
Rozpoznanie tej popularnej, dermatologicznej choroby zapalnej stawia się w oparciu o obraz kliniczny, o ile nie budzi on wątpliwości. W wątpliwych przypadkach, konieczne może być wykonanie biopsji skóry wraz z oceną histologiczną.
U około 30 proc. wszystkich pacjentów w trakcie trwania choroby zaobserwować można nie tylko czerwone, łuskowate zmiany skórne na rękach, nogach czy głowie, ale również objawy świadczące o łuszczycowym zapaleniu stawów. W przebiegu tej artropatii seronegatywnej we krwi osoby chorującej na łuszczycę pojawia się czynnik reumatoidalny. Zapaleniem objęte są takie obszary w ciele jak stawy, przyczepy ścięgniste lub kręgosłup.
2. Jakie są objawy łuszczycy w ciąży?
Łuszczyca w ciąży może manifestować się czerwonymi, łuskowatymi wykwitami na różnych częściach ciała. Zmiany skórne występują najczęściej na łokciach, kolanach, owłosionej skórze głowy, a także w okolicy lędźwiowo-krzyżowej. Objawy łuszczycy głowy, bywają mylone z łupieżem.
Jak wygląda początek łuszczycy? Wczesne objawy łuszczycy mogą obejmować grudkowate, punktowe zaczerwienienia. Charakterystyczną cechą początkowych zmian skórnych jest przede wszystkim ich wielkość. Osiągają one zwykle 1-2 cm.
Jeśli pacjentka cierpi dodatkowo na łuszczycowe zapalenie stawów, choroba może powodować takie objawy jak:
- sztywność stawów,
- ból stawów,
- ogólne zmęczenie,
- podwyższona temperatura ciała,
- zaczerwienienie, obrzęk i dolegliwości bólowe całego palca (palec kiełbaskowaty),
- powierzchniowe zagłębienia w płytce paznokciowej, nazywane objawem naparstka, żółte plamy na paznokciach,
- pękanie zrogowaciałej skóry (objaw ten często towarzyszy łuszczycy skóry dłoni i stóp).
3. Czy łuszczyca w ciąży stanowi zagrożenie dla ciąży?
Łuszczyca w ciąży sama w sobie nie stanowi zagrożenia ciąży. Kłopotliwe dla ciężarnej mogą być jednak objawy towarzyszące reumatyzmowi łuszczycowemu. W tym wypadku wzrost wagi może spowodować nasilenie dolegliwości bólowych stawów. Zaostrzone i przewlekłe formy łuszczycy skóry mogą być również trudne do leczenia, z powodu przeciwwskazań do stosowania wielu środków farmakologicznych w trakcie oczekiwania na dziecko.
4. Jak może przebiegać łuszczyca w ciąży?
Łuszczyca w ciąży może przebiegać w różnorodny sposób, w zależności od osoby i przebiegu ciąży. Badania naukowe wskazują, że u 63 proc. ciężarnych pacjentek następuje złagodzenie objawów łuszczycowych. 13 proc. pacjentek obserwuje u siebie zaostrzenie choroby przewlekłej. 23 proc. kobiet w ciąży nie dostrzega żadnych zmian w porównaniu do okresu sprzed ciąży. Wyniki badań naukowych sugerują również, że nasilenie symptomów chorobowych łuszczycy występuje u 40-90 proc. pacjentek w okresie poporodowych.
5. Łuszczyca w ciąży a kontynuowanie ustalonej przez lekarza terapii
Łuszczycowe zapalenie stawów czy sama łuszczyca nie stanowią przeciwwskazania do posiadania potomstwa, jednak jeszcze w trakcie planowania ciąży pacjentka powinna skonsultować się ze swim lekarzem prowadzącym, który dostosuje terapię. Kontynuowanie dotychczasowego leczenia nie zawsze jest możliwe, ponieważ niektóre substancje są niewskazane w trakcie ciąży.
Wiele leków dostaje się z krwią przez łożysko do płodu. Niewskazane jest również samodzielne stosowanie nowych leków na łuszczycę bez uprzedniej konsultacji ze specjalistą. Bez względu na to czy pacjentka dotychczas stosowała maść na łuszczycowe zapalenie stawów, niesteroidowe leki przeciwzapalne czy lek pierwszego wyboru - metotreksat, zalecana jest konsultacja ze swoim lekarzem.
6. Jak leczyć łuszczycę w ciąży?
Maści, tabletki na łuszczycę, naświetlanie zmian chorobowych – które z tych rozwiązań będzie najlepsze dla ciężarnej pacjentki chorej na łuszczycę? Pochodne witaminy D, dermokortykoidy oraz kremy łagodzące o działaniu nawilżającym mogą być używane bez problemu. Stanowią one najlepszy wybór leczenia łuszczycy podczas ciąży.
Stosowanie takich środków farmakologicznych jak metotreksat lub acytretyna w okresie ciąży jest absolutnie zabronione. Leki te wykazują działanie teratogenne i przyjmowanie ich w ciąży może skutkować poronieniem, wewnątrzmacicznym zahamowaniem wzrostu płodu lub wystąpieniem wad wrodzonych.
Pacjentki ciężarne z łuszczycą nie powinny także stosować:
- retinoidów,
- tazaroten,
- kortykosteroidów.
Jeśli chodzi o naświetlanie zmian skórnych, fototerapia lampami UVB 311 może być przeprowadzana u pacjentek, które spodziewają się dziecka lub są w okresie laktacji. Dla porównani, stosowanie fotochemioterapii PUVA jest przeciwwskazane zarówno w trakcie ciąży, jak i karmienia piersią.
7. Czy łuszczyca jest zaraźliwa?
Łuszczyca jest chorobą autoimmunologiczną, niezakaźną. Chociaż leki na łuszczycę mogą wiązać się z pewnym ryzykiem, sama choroba nie jest zaraźliwa i nie przenosi się bezpośrednio na potomstwo. Istnieją jednak czynniki genetyczne, które mogą zwiększyć prawdopodobieństwo rozwoju łuszczycy u dzieci osób z tą chorobą, w porównaniu do ogólnej populacji.
W przypadku, gdy mama jest chora na łuszczycę, istnieje 10 proc. ryzyka, że maluch również będzie dotknięty łuszczycą. W przypadku, w którym zarówno matka, jak i ojciec borykają się z tym schorzeniem zapalnym, ryzyko dziedziczenia łuszczycy wzrasta do 40 proc.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.
