Majeranek – wygląd, właściwości, działanie i zastosowanie

Majeranek to gatunek rośliny z rodziny jasnotowatych, który rośnie dziko na obszarze Cypru oraz Turcji. Znany jest jako przyprawa, roślina lecznicza i kosmetyczna. Jak działa? Jakie ma właściwości? Dlaczego i jak warto ją stosować?

1. Co to jest majeranek?

Majeranek ogrodowy (Origanum majorana L.), znany także jako lebiodka majeranek, ale i majoran czy mariolka, to gatunek rośliny z rodziny jasnotowatych (Lamiaceae Lindl.). Traktowany jest jako przyprawa, roślina lecznicza i kosmetyczna.

Origanum majorana pochodzi z basenu Morza Śródziemnego. Rośnie dziko wyłącznie w Turcji i na Cyprze. Uprawia się go w wielu rejonach świata. Co interesujące, nie rozróżnia się odmian, a formę roczną (najczęściej w Polsce uprawianą), dwuletnią i trwałą.

Zobacz film: "#dziejesienazywo: Dlaczego warto robić screening?"

Jak wygląda majeranek?

Majeranek jest rośliną, która osiąga maksymalnie 50 cm wysokości. Jego:

• łodygi są rozgałęzione i wzniesione, drewniejące u nasady,
• liście łopatkowate i drobne,
• kwiaty małe, białe do różowych. Pojawiają się od lipca do pierwszych przymrozków,
• nasiona bardzo drobne, jasnobeżowe o charakterystycznym dla gatunku zapachu.

Oregano a majeranek

Roślina jest często mylona z oregano. Dlaczego? Majeranek (lebiodka majeranek) i oregano (a dokładniej lebiodka pospolita) należą do tej samej rodziny. Poza tym oregano nazywane jest „dzikim majerankiem”. Różnią je odmienne w okresie kwitnienia charakterystyczne kwiatostany.

2. Zastosowanie majeranku

Majeranek, z uwagi na swoje właściwości, jest wykorzystywany w przemyśle kosmetycznym. Olejki zapachowe z majeranku są stosowane podczas produkcji mydeł czy perfum.

Wykorzystuje się go również w przemyśle spożywczym, na przykład do aromatyzowania octu i herbat oraz produkcji likierów, wątrobianki, kiełbas i w żurku.

Roślina odnajduje się także w kuchni. Jej rozdrobnione ziele używane jest jako przyprawa, która charakteryzuje się aromatycznym zapachem oraz lekko gorzkim, korzennym smakiem.

Można stosować świeży majeranek, jak i suszony. Dodaje się go głównie do ciężkostrawnych zup (np. grochówka czy zupa fasolowa), dań z roślin strączkowych oraz tłustych mięs (baranina, gęsina).

3. Właściwości lecznicze i działanie majeranku

Majeranek to także roślina lecznicza. Surowiec zielarski stanowi ziele majeranku (Herba Majoranae), który zawiera olejek majerankowy (Oleum Majoranae).

Jego główne składniki to terpinen, terpinenol, terpineol i borneol, alkohole, seskwiterpeny i związki garbnikowe. W obrębie substancji antyoksydacyjnych wymienia się karwakrol, eugenol, fenol, kwas askorbinowy, kwas ursolowy i kwas oeanolowy.

W majeranku obecne są witaminy – A, C i witaminy z grupy B oraz minerały, takie jak potas, wapń, magnez, fosfor i żelazo. Majeranek, dzięki składnikom aktywnym i właściwościom ma pozytywny wpływ na zdrowie.

Wykazuje działanie antyseptyczne, wiatropędne i żółciopędne, pobudza wydzielanie soków trawiennych. Dzięki temu reguluje trawienie, pomaga w nieżycie żołądka i chorobach układu pokarmowego. Zalecany jest przy biegunkach, wzdęciach, zaburzeniach trawienia i kolce.

Napar z majeranku do picia działa również przeciwkaszlowo i przeciwzapalnie oraz przeciwdrobnoustrojowo. Rozgrzewa organizm, łagodzi katar, bóle głowy. Sprawdza się przy przeziębieniu, grypie czy zapaleniu zatok.

Przeciwzapalne właściwości majeranku można także wykorzystywać w leczeniu chorób oczu i skóry. Ponadto herbata z majeranku ma właściwości uspokajające.

Olejek majerankowy wykorzystuje się do inhalacji przy nieżytach górnych dróg oddechowych, a maść majerankowa (nakładana na okolice dziurek nosa, nie do wewnątrz) łagodzi katar i stany zapalne praz podrażnienia skóry. Ponadto uszczelnia i wzmacnia ściany naczyń krwionośnych.

Napar z majeranku stosuje się także zewnętrznie: do kąpiel, okładów i przemywania w przypadku:

• trudno gojących się ran, owrzodzeń i innych chorób skóry.
• obrzęków i sińców spowodowanych kontuzją,
• przebarwień.

Olejek majerankowy jest polecany jako naturalny środek na obniżenie ciśnienia. Ma zastosowanie również w aromaterapii, używa się go do kąpieli, masażu, inhalacji. Można go stosować także do inhalacji, przy niedrożności dróg oddechowych. Działa antyseptycznie i przeciwzapalnie, ale i przeciwtrądzikowo.

4. Majeranek – przeciwwskazania, skutki uboczne i środki ostrożności

Choć majeranek poprawia smak potraw, a i pomaga łagodzić wiele nieprzyjemnych bądź dokuczliwych dolegliwości, wykorzystując go należy zachować ostrożność. Stosowany w za dużych ilościach może działać oszałamiająco.

Z kolei u osób, które są uczulone na majoran, objawy nadwrażliwości pojawią się nie tylko po użyciu wewnętrznym, ale i zewnętrznym, na przykład w postaci maści.

Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.