Nietypowe objawy zwiastunami podstępnego raka. "Mężczyźni zgłaszają się z bólami głowy"
Nagłe problemy z równowagą, utrata słuchu i dezorientacja to objawy, które większość młodych mężczyzn zbagatelizuje lub przypisze stresowi. Tymczasem, jak pokazują najnowsze badania, mogą one być pierwszym sygnałem rozwijającego się raka jądra. Neurolodzy ostrzegają: czas ma tu kluczowe znaczenie, bo w niektórych przypadkach mózg zostaje zaatakowany przez własny układ odpornościowy.
W tym artykule:
Nietypowe objawy
Badanie opublikowane w "JAMA Network Open" ujawniło, że u pacjentów z nasieniakiem - najczęstszym typem raka jądra - objawy neurologiczne często pojawiają się na długo przed wykryciem samego guza. Zawroty głowy, problemy z koordynacją czy nagła dezorientacja to niekiedy pierwsze, choć nieoczywiste ostrzeżenia. Naukowcy nazywają to zjawisko paraneoplastycznym zapaleniem mózgu.
Jak wynika z analiz, w aż 80 proc. przypadków symptomy te wyprzedzają diagnozę nowotworu o tygodnie lub miesiące. "Mężczyźni zgłaszają się z bólami głowy, krótkotrwałymi utratami przytomności czy trudnościami w rozpoznawaniu bliskich" - opisują autorzy badania. Gdy diagnoza zostaje w końcu postawiona, często jest już za późno, by całkowicie odwrócić uszkodzenia w mózgu.
Gdy układ odpornościowy myli wroga
Mechanizm tego zjawiska jest dramatyczny. W zespole paraneoplastycznym układ odpornościowy - zamiast ograniczyć się do atakowania komórek rakowych - zaczyna niszczyć własne neurony. Badanie opublikowane w 2024 roku w czasopiśmie "Neurology" wskazuje winowajcę: przeciwciało KLHL11-IgG, które wykryto u 64 proc. mężczyzn z rakiem jądra i objawami neurologicznymi.
Pierwsze objawy stwardnienia rozsianego
Jeszcze bardziej niepokojące są wnioski z tej samej analizy - aż 67 proc. zgonów w badanej grupie wynikało z uszkodzeń mózgu, a nie z progresji raka. Mimo skutecznego wyleczenia nowotworu tylko 15 proc. pacjentów odzyskało pełną sprawność neurologiczną. To pokazuje, jak istotna jest szybka diagnoza i reakcja - im wcześniej wykryty problem, tym większa szansa na zahamowanie niszczenia neuronów.
Rak jądra - najczęstszy nowotwór młodych mężczyzn
Według danych Krajowego Rejestru Nowotworów rak jądra odpowiada za zaledwie 1,6 proc. wszystkich nowotworów u mężczyzn, ale w grupie wiekowej 20-44 lata jest już najczęstszym nowotworem złośliwym. To właśnie młodzi mężczyźni są najbardziej narażeni - aż 25 proc. wszystkich nowotworów w tej grupie to właśnie rak jądra.
Na szczęście wyleczalność samego guza jest bardzo wysoka - ponad 95 proc. pacjentów żyje co najmniej pięć lat po diagnozie. Problemem pozostają powikłania neurologiczne, które mogą trwale zniszczyć mózg, jeśli nie zostaną szybko rozpoznane i leczone.
Objawy, których nie wolno lekceważyć
Lekarze podkreślają, że niepokojące symptomy, takie jak:
- uporczywe zawroty głowy,
- postępująca utrata słuchu,
- zaburzenia równowagi i koordynacji ruchowej,
- kłopoty z pamięcią i koncentracją,
- nagłe zmiany zachowania, drażliwość,
- napady padaczkowe czy problemy z mową
powinny skłonić do pilnej konsultacji. Neurolodzy i psychiatrzy muszą być świadomi, że takie objawy u młodego mężczyzny mogą mieć nowotworowe tło.
Nowa nadzieja: test z Mayo Clinic
Przełomem w diagnostyce jest test opracowany przez Mayo Clinic, który wykrywa przeciwciało KLHL11 w krwi pacjenta. Jego dodatni wynik pozwala natychmiast wdrożyć leczenie immunosupresyjne - sterydy oraz wymianę osocza - zanim dojdzie do nieodwracalnych zniszczeń w mózgu.
Im szybciej uda się rozpoznać związek między pozornie "neurologicznymi" objawami a nowotworem, tym większe szanse, że pacjent zachowa zdrowie i życie.
Marta Słupska, dziennikarka Wirtualnej Polski
Źródło: jamanetwork.com/journals/jamanetworkopen/fullarticle/2840381
Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.