Opiekowali się latami, teraz zostali z niczym. Luka w przepisach pozbawia ich prawa do zasiłku
Setki opiekunów osób z niepełnosprawnością znajdują się w dramatycznej sytuacji. Choć przez wiele lat pełnili rolę całodobowych opiekunów, po zakończeniu swojej misji nie mogą liczyć na podstawowe wsparcie ze strony państwa. Wszystko przez niedopatrzenie w nowelizacji przepisów.
Opiekunowie niepełnosprawnych zostali "na lodzie". Wszystko przez lukę w prawie
W tym artykule:
Problem, którego nie przewidziano
Wprowadzone w ostatnich miesiącach zmiany dotyczące tzw. świadczenia wspierającego miały ułatwić życie osobom z niepełnosprawnościami i ich bliskim.
Tymczasem, jak pokazują najnowsze orzeczenia sądów, nowe regulacje pozbawiły część opiekunów prawa do zasiłku dla bezrobotnych. Powód? Obowiązek zwrotu świadczenia pielęgnacyjnego za czas oczekiwania na decyzję administracyjną, co w świetle prawa oznacza brak wymaganego stażu do uzyskania zasiłku.
Dotknięci zmianami są głównie opiekunowie osób z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności. Zazwyczaj przez wiele lat, niekiedy przez dekady, rezygnowali z pracy zawodowej, by całkowicie poświęcić się opiece nad bliskimi.
Rząd zmieni zasady zasiłku pielęgnacyjnego. "To wyprowadzi ludzi na ulice"
Dzięki świadczeniu pielęgnacyjnemu mogli uzyskać prawo do zasiłku dla bezrobotnych po zakończeniu opieki, warunkiem było pobieranie tego świadczenia przez co najmniej 365 dni w ciągu ostatnich 18 miesięcy.
Nowelizacja przepisów nakłada na nich jednak obowiązek zwrotu tego świadczenia za okres oczekiwania na decyzję o przyznaniu świadczenia wspierającego. W efekcie formalnie nie mają już wymaganego okresu pobierania świadczenia. Tym samym tracą podstawę do uzyskania zasiłku dla bezrobotnych.
Dramatyczne skutki prawnego niedopatrzenia
W jednej z analiz opisywany jest przypadek osoby, która została zobowiązana do zwrotu świadczenia za 167 dni. W związku z tym urząd pracy uznał, że nie spełnia ona wymaganego warunku 365 dni pobierania świadczenia w ciągu 18 miesięcy.
Tylko dzięki decyzji sądu, który "wydłużył" analizowany okres o te 167 dni, osoba ta otrzymała prawo do zasiłku. Eksperci jednak podkreślają, to rozpaczliwa próba ratowania niespójnego systemu, a nie trwałe rozwiązanie.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu przyznał wprost: literalne stosowanie przepisów prowadzi do absurdalnych i niesprawiedliwych skutków. Zdaniem sądu, przewlekłość postępowania administracyjnego nie może skutkować odebraniem prawa do zasiłku osobom, które spełniły wszystkie inne warunki.
"Nie do przyjęcia jest interpretacja, która pomija czas trwania postępowania i jego wpływ na sytuację osoby rejestrującej się jako bezrobotna" – czytamy w uzasadnieniu wyroku z kwietnia 2025 roku.
Eksperci i środowiska opiekunów mówią jednym głosem: potrzebna jest natychmiastowa korekta ustawy. Obecne przepisy pozostawiają osoby po wieloletniej opiece bez żadnego wsparcia finansowego, ubezpieczenia zdrowotnego ani statusu zawodowego. Nowe świadczenie wspierające, które miało być szansą na uproszczenie i większą sprawiedliwość, stało się źródłem kolejnej luki.
Dominika Najda, dziennikarka Wirtualnej Polski
Źródła
- Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu
Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.
