Parazytologia – czym się zajmuje parazytolog?

Parazytologia to dziedzina nauki, w centrum zainteresowań której znajdują się pasożyty. Parazytolog zajmuje się zarówno badaniem ich organizmów, jak i zależnościami pasożytów oraz ich żywicieli. Ważnym zadaniem parazytologii jest diagnozowanie chorób wywołanych przez pasożyty oraz chorób odzwierzęcych. Co warto o niej wiedzieć?

1. Co to jest parazytologia?

Parazytologia to nauka związana z różnymi działami nauk z zakresu biologii, medycyny, weterynarii oraz rolnictwa, zajmująca się badaniem pasożytów i pasożytnictwa w przyrodzie, a także mechanizmów zachodzących w procesach pasożyt - żywiciel.

Naukowe podstawy parazytologii zostały zapoczątkowane w XVII w. Prace naukowe dotyczyły wówczas badania morfologii, fizjologii i biologii helmintów. W Polsce parazytologię zapoczątkował w końcu XIX w. M. Kowalewski, szkołę parazytologii ogólnej stworzył K. Janicki, a parazytologii weterynaryjnej W. Stefański.

2. Podział parazytologii

Zobacz film: "Wiedza i świadomość pacjentów w dobie Internetu"

Z uwagi na umiejscowienie pasożyta w systematyce, parazytologię dzieli się na różne poddziały. To na przykład trematodologia (nauka o przywrach) czy helmintologia (nauka o robakach).

Parazytologię dzieli się również na:

• parazytologię ogólną, badającą podstawowe zagadnienia biologiczne dotyczące pasożytów, zjawiska pasożytnictwa i układy pasożyt–żywiciel zarówno w skali indywidualnej, jak i populacyjnej,
• parazytologię weterynaryjną, zajmującą się pasożytami zwierząt domowych, udomowionych, łownych, hodowanych w warunkach półnaturalnych,
• parazytologię ekologiczną, zajmującą się badaniem wpływu środowiska zewnętrznego na procesy zachodzące w układach pasożyt–żywiciel i na miejsce pasożytów w ekosystemie,
• parazytologię ewolucyjną, która jest związana z zagadnieniami ewolucji pasożytów oraz układów pasożyt–żywiciel,
• parazytologię medyczna, badającą pasożyty i choroby pasożytnicze człowieka,
• parazytologię rolniczą.

3. Jaki chorobami zajmuje się parazytologia?

Do najczęstszych chorób pasożytniczych i odzwierzęcych u ludzi, którymi zajmuje się parazytologia oraz lekarze parazytolodzy, należy:

• tasiemczyca, którą mogą wywołać różne gatunki tasiemców bytujących w układzie pokarmowym. To tasiemiec nieuzbrojony, uzbrojony, bąblowiec, tasiemiec karłowaty,
• owsica – choroba pasożytnicza jelita grubego, którą wywołują owsiki ludzkie,
• glistnica – choroba pasożytnicza jelita cienkiego wywołana przez glistę,
• wszawica i świerzb – choroby pasożytnicze skóry,
• borelioza – choroba wywołana przez kleszcze,
• włośnica – choroba pasożytnicza wywołana zarażeniem włośniem krętym,
• toksoplazmoza – choroba wywołana zakażeniem pierwotniakiem Toxoplasma gondii.

Warto wiedzieć, że do najczęstszych objawów zakażenia pasożytami należą:

• wzdęcia, biegunka, nudności, zaparcia,
• bóle mięśni, bóle stawów,
• bezsenność,
• bóle głowy, apatia,
• podwyższona temperatura,
• brak apetytu,
• łamliwość paznokci, problemy skórne, sińce pod oczami.

Trzeba pamiętać, że choroby pasożytnicze są podstępne. Często przypominają objawy grypy czy „jelitówki”. Niepokojących symptomów nie należy bagatelizować. Pasożyty mogą atakować różne organy, takie jak mięśnie, jelita, płuca, wątroba, stawy, serce, macica, nerki, pęcherz moczowy, naczynia krwionośne, a także mózg czy układ pokarmowy.

Przewlekłe i zlekceważone infekcje pasożytnicze mogą być źródłem astmy, alergii oraz zaburzeń neurologicznych, a także innych groźnych powikłań. To dlatego, gdy trudno wyjaśnić pochodzenie różnych dolegliwości i niedyspozycji, które mogą wskazywać na zakażenie pasożytnicze, warto odwiedzić lekarza rodzinnego lub parazytologa, który zajmuje się diagnozowaniem i leczeniem chorób pasożytniczych i odzwierzęcych.

4. Badania parazytologiczne

Diagnostyka zarażeń pasożytniczych jest zróżnicowana i zależy od typu pasożyta, jego cyklu rozwojowego i postaci, która bytuje w organizmie. Parazytolog, zajmując się rozpoznaniem choroby pasożytniczej, wykonuje zarówno proste badania laboratoryjne, jak i badania w kierunku pasożytniczych chorób tropikalnych, w tym między innymi amebozy czy malarii.

W celu potwierdzenia bądź wykluczenia obecności pasożytów w organizmie, parazytolog zleca najczęściej takie badania jak:

• badanie kału – sprawdza się w przypadku podejrzenia zakażenia lamblią, glistą ludzką, owsikami, tasiemcami, pełzakami,
• badania serologiczne – pomocne w przypadku boreliozy i włośnicy,
• badanie USG – zalecane przy podejrzeniu zakażenia tasiemcem lub glistą,
• badania krwi – zasadne przy podejrzeniu zakażenia tasiemcem, toksoplazmą czy włośniem krętym.

W celu usunięcia pasożytów z organizmu niezbędna jest farmakoterapia. Domowe sposoby na pasożyty to najczęściej za mało. To dlatego parazytolog przepisuje pacjentowi leki odrobaczające, dobrane do wykrytego zakażenia pasożytniczego.

Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.