- lek. Dariusz Galanty
- Artykuł zweryfikowany przez eksperta
Poznaj czynniki mogące nasilać depresję w późniejszym wieku
Choć depresja dotyka ludzi w każdym wieku, to jednak najczęściej rozwija się u osób w wieku 35-55 lat. U wielu osób przed 40 rokiem życia zachodzą bowiem zmiany w postrzeganiu świata, a czasem i samego siebie. Wiele z nich zaczyna rozmyślać nad sensem swojego życia oraz analizować dotychczasowe osiągnięcia.
Upływające lata połączone z poczuciem braku spełnienia i satysfakcji zawodowej mogą prowadzić do pojawienia się nastrojów depresyjnych. Zwłaszcza w przypadku tych, którzy porównują się do młodszych osób, które zdążyły już osiągnąć jakiś sukces lub zrealizować się w określonym obszarze. Wówczas może pojawić się zniechęcenie, bezradność, obniżona samoocena, poczucie porażki i brak chęci do działania.
Samotność
Kolejną przyczyną, która może nasilać depresję w późniejszym wieku, jest samotność. Niestety izolacja społeczna może negatywnie wpływać na samopoczucie i zdrowie psychiczne. Może także prowadzić do problemów z utrzymaniem motywacji oraz ze stawianiem czoła różnorodnym wyzwaniom.
Badania statystyczne sugerują, że osoby w podeszłym wieku utrzymujące bliskie relacje z innymi ludźmi były mniej podatne na występowanie depresji. Utrzymywanie więzi z członkami rodziny czy przyjaciółmi może, więc uchronić przed pojawieniem się tych poważnych zaburzeń psychicznych. Warto także wychodzić z inicjatywą i nawiązywać nowe znajomości. Choć na tym etapie życia wchodzenie w nowe relacje często bywa trudniejsze, to jednak jest jak najbardziej możliwe.
Obciążenie psychiczne
Depresja może wystąpić u osób dotkniętych nadmiarem obowiązków, takich jak praca, opieka nad dzieckiem, problemy w związku, śmierć bliskiej osoby, czy opieka nad starzejącymi się rodzicami. Czasem pojawia się także w odpowiedzi na trudną sytuację materialną, zadłużenie, rosnące koszty życia oraz na nadmierny lęk przed utratą płynności finansowej.
Niestety, długo utrzymujące się lęki i zmartwienia w negatywny sposób wpływają na zdrowie psychiczne. Zwłaszcza wtedy, jeśli zapominamy o relaksie. Dlatego też jakościowy odpoczynek jest tak istotny, szczególnie w przypadku osób nadmiernie obciążonych psychicznie.
Uzależnienie od alkoholu
Ryzyko zachorowania na depresję jest także większe u osób nadużywających alkoholu. Szacuje się, że prawdopodobieństwo wystąpienia tej choroby u osób uzależnionych jest średnio dwa razy większe niż w populacji ogólnej. W szczególności dotyczy to osób starszych, które doświadczyły także innej trudności w życiu, jak rozwód, czy śmierć współmałżonka.
Tego rodzaju uzależnienie ma negatywne skutki nie tylko dla zdrowia psychicznego. Nadużywanie alkoholu prowadzi też do odczuwania różnego rodzaju dolegliwości somatycznych, uszkadza wątrobę i działa niekorzystnie na układ nerwowy.
Niski poziom witaminy B12 w organizmie
Ospałość czy przygnębienie mogą być także wynikiem niedoboru witaminy B12 w organizmie. Jest ona niezbędna dla sprawnego funkcjonowania układu nerwowego, ale i pokarmowego oraz krwionośnego. Jej niedobór u osób starszych może przyczynić się do wahań nastroju, rozdrażnienia, a nawet pojawienia się depresji.
Jeśli znajdujesz się w dojrzałym wieku, zadbaj więc, by w twojej diecie nie zabrakło witaminy B12. Jej główne źródła to przede wszystkim mięso (zwłaszcza wątroba wołowa i nerki), ryby, małże i inne owoce morza, jajka, czy nabiał.
Niski poziom testosteronu
Wraz z wiekiem u mężczyzn spada poziom testosteronu. To z kolei może prowadzić do problemów, takich jak zaburzenia erekcji czy spadek zainteresowania seksem. Co więcej, niedostateczna ilość testosteronu u mężczyzn w dojrzałym wieku może spowodować także pogorszenie jakości życia i depresję.
Dlatego też, jeśli ten problem dotyczy i ciebie, jak najszybciej zgłoś się do lekarza. Specjalista skieruje cię na badanie poziomu testosteronu całkowitego. Jeśli wyniki potwierdzą zespół niedoboru testosteronu, lekarz zaleci suplementację brakującego hormonu.
Zaburzenia tarczycy
Na samopoczucie, poziom energii i nastrój mogą wpływać także hormony tarczycy. Dlatego też depresja może być wynikiem niedoczynności lub nadczynności tarczycy. Z tego względu bardzo ważne, aby regularnie wykonywać oznaczenie stężenia TSH oraz hormonów tarczycy. W razie nieprawidłowości konieczny jest kontakt z lekarzem.
Leczenie zaburzeń tarczycy sprowadza się zwykle do przyjmowania leków na tarczycę. Ważną rolę odgrywa także odpowiednio dobrana dieta. Należy także pamiętać, że osoby, u których występują zaburzenia tarczycy, powinny pozostawać pod stałą opieką endokrynologa.
Cukrzyca
Depresja może towarzyszyć także chorobom przewlekłym, takim jak cukrzyca. Szacuje się, że pojawia się ona aż trzy razy częściej u pacjentów z cukrzycą typu 1 i dwa razy częściej u pacjentów z cukrzycą typu 2 niż w populacji ogólnej. Dlatego też to bardzo ważne, aby regularnie kontrolować poziom glukozy we krwi.
Niestety, występowanie depresji może w znaczący sposób wpływać na leczenie cukrzycy. Zły stan psychiczny pacjentów może wiązać się z obniżoną motywacją do aktywnego udziału w leczeniu. Ponadto osoby z cukrzycą i depresją mogą być także obciążone większym ryzykiem powikłań.
Zaburzenia snu
Zaburzenia snu oraz bezsenność mogą sprzyjać rozwojowi stanów depresyjnych. Niewystarczająca ilość snu, nieregenerujący sen, nocne wybudzanie, niemożność zaśnięcia – to wszystko może pogarszać jakość życia, obniżać samopoczucie w ciągu dnia oraz powodować trudności w regulowaniu emocji. Długotrwała bezsenność może powodować także zaburzenia lękowe i psychozy.
Warto, więc skonsultować się z lekarzem w momencie, gdy nie sypiamy dobrze w nocy. Być może konieczne będzie podjęcie leczenia. Leczenie zaburzeń snu zależne jest od ich przyczyny. Wykorzystuje się tu różne metody, m.in. psychoterapię, czy farmakoterapię.
Choroby serca
Częstsze występowanie depresji obserwuje się także u pacjentów z chorobami układu sercowo-naczyniowego. Uważa się jednak, że ten związek jest dwukierunkowy, gdyż trudno wskazać, że choroby te prowadzą jednoznacznie do jej rozwoju.
Depresja bardzo często dotyka, chociażby osoby mające problemy z sercem, np. po przebytym zawale. Zazwyczaj zawał dotyczy kobiet po 55 roku życia i mężczyzn po 45 roku życia. Pojawienie się depresji w tej grupie pacjentów może wpływać na ich rokowanie, zwiększając ryzyko poważnych powikłań lub ponownej hospitalizacji.