Przewlekłe zmęczenie, wzrost wagi, problemy trawienne? To może być niedoczynność tarczycy

Niedoczynność tarczycy to najczęstsze zaburzenie pracy tarczycy – występuje u ok. 5 proc. dorosłych kobiet i u ok. 1 proc. mężczyzn. Sprawdź, jakie są objawy choroby i jak się ją diagnozuje. Dowiesz się też, jak możesz wesprzeć działanie tarczycy dzięki odpowiedniej diecie i preparatom uzupełniającym.

Tarczyca to niewielki organ znajdujący się w dolnej części szyi, poniżej krtani. Po co jest nam tarczyca? Ten gruczoł wydzielania wewnętrznego, jeden z najważniejszych organów w układzie hormonalnym człowieka, odpowiada za wytwarzanie kluczowych dla prawidłowego funkcjonowania całego organizmu hormonów: tyroksyny (FT4) i trójjodotyroniny (FT3). Ich działanie jest bardzo szerokie. Odpowiadają m.in. za przemianę materii, wpływają na układ sercowo-naczyniowy, układ ruchu, działanie i metabolizm hormonów czy funkcjonowanie przewodu pokarmowego.

Mimo swoich niepozornych rozmiarów tarczyca pełni wiele ról. Poza wytwarzaniem niezbędnych dla niemal wszystkich tkanek hormonów FT3 i FT4 tarczyca wpływa na funkcjonowanie układu krwionośnego, reguluje metabolizm, wspiera wzrost kości oraz temperaturę ciała, wpływa na kondycję skóry i włosów, a nawet oddziałuje na nastrój.

W praktyce czynność tarczycy kontroluje przysadka mózgowa, która uwalnia hormon tyreotropowy (TSH). Nieprawidłowe działanie TSH, a co za tym idzie – niedobór FT3 oraz FT4, prowadzi do niedoczynności tarczycy. Choroba atakuje głównie kobiety i osoby starsze. Dlaczego tak się dzieje? Duże znaczenie odgrywają tu hormony płciowe. Estrogeny, a więc tzw. żeńskie hormony płciowe zwiększają ilość TBG – białka wiążącego tyroksynę. Im więcej białka, tym więcej związanych, a więc nieaktywnych hormonów tarczycy, a mniej wolnych, aktywnych hormonów FT3 i FT4. Co więcej, z wiekiem dochodzi do wzrostu stężenia TSH w surowicy.

Objawy chorej tarczycy

Przy niedoczynności tarczycy organizm wysyła nam określone sygnały. W wielu przypadkach są one jednak niezauważalne lub słabo nasilone, łatwo je więc pomylić z innymi przyczynami złego samopoczucia, np. przewlekłym stresem [1].

Niedoczynność tarczycy – objawy:

• wzrost masy ciała, uczucie spuchnięcia,
• senność, przewlekłe zmęczenie,
• niestrawność, zaparcia,
• uczucie ciągłego zimna, łatwe marznięcie,
• spowolnienie akcji serca,
• wole,
• zaburzenia pamięci i trudności z koncentracją,
• wypadanie włosów, zwiększona łamliwość włosów,
• blada, sucha, obrzękowa skóra,
• bóle mięśniowo-stawowe,
• zaburzenia cyklu miesiączkowego u kobiet, spadek libido u mężczyzn, problemy z płodnością,
• chrypka, matowy głos.

Wyniki badań laboratoryjnych wskazują podwyższone stężenie cholesterolu oraz niedokrwistość. Dlaczego? W momencie, gdy organizm nie wytwarza dostatecznej ilości hormonów tarczycy, wątroba nie jest w stanie metabolizować tyle cholesterolu, ile powinna, to zaś skutkuje zbyt małym wydalaniem cholesterolu LDL (tzw. "złego" cholesterolu) i prowadzi do hipercholesterolemii (zwiększenia stężenia cholesterolu we krwi). Osoby z niedoczynnością tarczycy często mają też anemię spowodowaną niedoborem żelaza i niskim poziomem ferrytyny (odpowiadającej za magazynowanie żelaza w organizmie – oba schorzenia dają wiele podobnych objawów). Tymczasem żelazo odgrywa kluczową rolę w pracy tarczycy – jego niedobór prowadzi m.in. do wzrostu poziomu TSH.

Niedoczynność tarczycy może się też objawiać nietypowo – łatwo ją pomylić z przewlekłym przeziębieniem oraz zaburzeniami psychicznymi: depresją, chorobą afektywną dwubiegunową czy niestabilnością emocjonalną.

Badania na tarczycę

Podejrzewając niedoczynność tarczycy, lekarz zleca zbadanie stężeń hormonów tarczycy we krwi, zaczynając od TSH. U dorosłych norma wynosi 0,270–4,200 μIU/ml, inaczej wygląda to w przypadku kobiet w ciąży – w zależności od trymestru wartość ta waha się od 0,01 do 2,65 μIU/ml.

Co ważne, normy mogą się nieco różnić w zależności od użytego odczynnika i używanego w laboratorium aparatu. Co do zasady jednak, przekroczenie górnej granicy wskazuje na niedoczynność tarczycy, a wynik podwyższony o niedostatecznie intensywnej pracy tego gruczołu.

Aby potwierdzić diagnozę, dodatkowo lekarz zleca badanie FT3 i FT4. Norma FT3 wynosi w przypadku osób dorosłych 3,1–6,8 pmol/l, a FT4 – 12-22 pmol/l [2].

Uwaga! Norma laboratoryjna nie jest równa normie funkcjonalnej, czyli takiej przy której nie występują objawy niedoczynności tarczycy. Dlatego wyniki badań za każdym razem trzeba skonsultować z lekarzem.

Przy niedoczynności tarczycy sprawdza się również poziom cholesterolu całkowitego, cholesterolu LDL, trójglicerydów, a także wykonuje morfologię krwi. Z kolei w przypadku podejrzenia H ashimoto (choroby, która może występować z niedoczynnością tarczycy), zleca się również badanie na obecność przeciwciał anty-TPO oraz anty-TG. Po rozpoznaniu niedoczynności tarczycy lekarz spróbuje ustalić jej przyczynę, zlecając USG tarczycy.

Wspieramy tarczycę: dieta i ćwiczenia

Niedoczynność tarczycy najczęściej leczy się podając pacjentowi brakujące hormony tarczycy. Ich regularne przyjmowanie normalizuje stężenie TSH. Uwaga! Nieleczone lub źle leczone choroby tarczycy to nie tylko gorsza jakość życia, ale też ryzyko wystąpienia powikłań [3].

Niezależnie od leków pracę tarczycy warto wspierać, zmieniając nawyki żywieniowe. Osoby cierpiące na niedoczynność tarczycy powinny spożywać kilka mniejszych posiłków dziennie o indywidualnie dostosowanej kaloryczności. Warto też więcej się ruszać.

Dieta osób z niedoczynnością tarczycy oraz Hashimoto powinna być bogata w kwasy omega-3 i witaminę D obecne w tłustych rybach morskich. Ważnym składnikiem jest również jod, którego źródłem są ryby morskie, owoce morza, sól jodowana, woda mineralna i otręby. Warto przy tym ograniczyć spożywanie produktów zawierających substancje wolotwórcze blokujące przyswajanie jodu. Goitrogeny są obecne m.in. w kalafiorze, brokule, truskawkach, kaszy jaglanej, szpinaku, orzeszkach ziemnych i zielonej herbacie. Osoby z niedoczynnością tarczycy potrzebują też selenu, który jest obecny m.in. w rybach, skorupiakach, mięsie czy pełnoziarnistych produktach zbożowych, oraz cynku – owoce morza, wołowina, ciemne pieczywo, kasza gryczana i żółte sery.

Kompleksowa suplementacja

Prawidłową pracę tarczycy warto też wesprzeć odpowiednią suplementacją, np. ThyroMe Complex od Health Labs Care. Suplement ten zawiera niezbędne witaminy i składniki mineralne, kwasy omega-3 EPA i DHA oraz probiotyki i laktoferynę. Potrójna formuła ThyroMe Complex uwzględnia synergizmy i antagonizmy składników, dzięki czemu suplement wspomaga w uzupełnieniu niedoborów składników ważnych dla prawidłowej pracy tarczycy, które mogą wystąpić pomimo zbilansowanej i różnorodnej diety.

ThyroMe Complex Morning zawiera:

• kwasy omega-3 – wspierają dobre samopoczucie, redukują występujące przy niedoczynności tarczycy uczucie zmęczenia, dbają o skórę, paznokcie i włosy, których kondycja przy tym schorzeniu pogarsza się;
• witaminę D3 – wspiera układ odpornościowy oraz prawidłowy rozwój i funkcjonowanie organizmu, witamina D3 może spowolnić rozwój niedoczynności tarczycy i poprawić jej pracę, niedobór witaminy D3 prowadzi też do zwiększenia poziomu TSH;
• witaminę K – podnosi przyswajalność witaminy D3, choroby tarczycy osłabiają też mikrobiotę jelitową, co zmniejsza zdolność wytwarzania witaminy K, dlatego też warto ją uzupełniać.

Składniki ThyroMe Complex Day:

• NALT (N-Acetylo-L-Tyrozyna) – poprawia samopoczucie. Niezbędna w produkcji T4 i T3;
• tarczyca bajkalska – bajkalina wspiera te funkcje organizmu, które mogą zawodzić przy nieprawidłowym funkcjonowaniu tarczycy, powodując nerwowość, słaby sen czy zmianę nastroju, działa uspokajająco i wyciszająco, poprawia jakość snu, i funkcjonowanie układu nerwowego;
• cholina (witamina B4) – pomaga utrzymać prawidłowy metabolizm tłuszczów;
• koenzym Q10 – wzmacnia działanie tarczycy bajkalskiej;
• ekstrakt z pieprzu czarnego (piperyna) – ułatwia wchłanianie m.in. koenzymu Q10 czy witamin z grupy B;
• tiamina (witamina B1) – wspiera układ nerwowy, wspiera pracę serca, pomaga w przewlekłym zmęczeniu;
• witamina B6 (pirydoksalo-5-fosforan) – wspiera prawidłową pracę układu nerwowego i immunologicznego;
• cynk – niezbędny do produkcji TSH.

Z kolei Thyrome Complex Night zawiera:

• miedź – pomaga w prawidłowym transporcie żelaza w organizmie;
• pokrzywę zwyczajną – wspiera gospodarkę żelazową;
• witaminę C – niezbędną do prawidłowej syntezy kolagenu, poprawia kondycję m.in. skóry i włosów, pozytywnie wpływa na wchłanianie hormonów;
• selen – wspiera prawidłowe funkcjonowanie tarczycy;
• laktoferynę – wspiera przyswajalność żelaza;
• probiotyki – wspierają procesy trawienne, wspierają przyswajalność składników odżywczych; wspierają budowę odporności organizmu;
• witaminy B9 i B12 – wspomagają produkcję energii, pozytywnie wpływają na umysł i układ nerwowy, wspierają pracę gospodarki hormonalnej i tarczycy.

ThyroMe Complex dostępne jest na healthlabs.care

Suplement diety. Zawiera składniki, które wspomagają funkcje organizmu poprzez uzupełnienie normalnej diety. Nie ma właściwości leczniczych.

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.