Rehabilitacja lecznicza – rodzaje, cele i metody

Rehabilitacja to element leczenia, celem którego jest przywrócenie pacjentowi sprawności fizycznej, ale także psychicznej i społecznej w możliwie maksymalnym zakresie. W jej toku wykorzystywane są różne metody. Wskazaniem do rehabilitacji jest utrata sprawności w wyniku wad wrodzonych, przebytych chorób i urazów. Na czym polega proces rehabilitacyjny? Jakie są rodzaje rehabilitacji?

1. Co to znaczy rehabilitacja?

Rehabilitacja, inaczej przywracanie sprawności, to działania, dzięki którym osoby niepełnosprawne fizycznie i psychicznie odzyskują sprawność (zarówno pełną, jak i częściową, maksymalną do osiągnięcia). Stanowi element procesu leczenia i obejmuje wiele działań leczniczych, psychologicznych, społecznych, organizacyjnych, technicznych i edukacyjnych.

Dla kogo rehabilitacja? Poddać się jej mogą, a i powinny, wszystkie osoby, u których choroby, powikłania po leczeniu bądź urazy w znacznym stopniu wpłynęły na codziennie funkcjonowanie, utrudniając go i pogarszając jakość życia. Rehabilitacja obejmuje działania mające na celu przywrócenie ogólnej sprawności fizycznej, ale także psychicznej i społecznej (to jest wszystkich utraconych funkcji).

Zobacz film: "#dziejesienazywo: Czy warto wykonywać badania profilaktyczne?"

Zabiegi rehabilitacyjne są wykonywane zarówno w warunkach szpitalnych i ambulatoryjnych, jak i uzdrowiskowych. Możliwa jest także rehabilitacja domowa. Rehabilitacja może być finansowana prywatnie, jak i refundowana przez NFZ (potrzebne jest skierowanie od lekarza posiadającego umowę z Narodowym Funduszem Zdrowia. Na niektóre świadczenia skierowanie może wystawić jedynie lekarz specjalizujący się w danej dziedzinie).

2. Rodzaje rehabilitacji leczniczej

Wyróżnia się różne rodzaje rehabilitacji (medyczna, społeczna, zawodowa). Rehabilitacja lecznicza obejmuje działania, celem których jest wspomniane już przywrócenie zdrowia i niwelowanie zmian będących konsekwencją urazów bądź chorób. Z uwagi na ukierunkowanie działań skoncentrowanych na przywracaniu sprawności określonych narządów i układów wyróżniona została:

• rehabilitacja kardiologiczna, która obejmuje pacjentów z chorobą układu krążenia,
• rehabilitacja ortopedyczna, mająca na celu przywrócenie funkcji narządu ruchu oraz aktywności życiowych utraconych wskutek wypadków i chorób, a także zmian wrodzonych i nabytych układu kostnego, stawowego oraz mięśniowego,
• rehabilitacja neurologiczna, która skupia się na poprawie stanu zdrowia pacjentów po udarze czy urazach czaszkowo-mózgowych, a także zmagających się z chorobą Parkinsona czy stwardnieniem rozsianym,
• rehabilitacja onkologiczna, definiowana jako całokształt procesów mających na celu przywrócenie funkcji psychofizycznych, społecznych i zawodowych pacjenta onkologicznego,
• rehabilitacja pulmonologiczna, która obejmuje działania mające na celu wyleczenie lub zahamowanie choroby, a co za tym idzie niedopuszczenie do powikłań i niewydolności oddechowej,
• rehabilitacja ogólnoustrojowa. To kompleksowa rehabilitacja narządu ruchu, szczególnie w przypadku istnienia wskazań ortopedycznych, a także neurologicznych, reumatologicznych i onkologicznych,
• rehabilitacja ginekologiczna, rehabilitacja uroginekologiczna, która koncentruje się na profilaktyce oraz leczeniu dysfunkcji w obrębie miednicy i dolnych dróg moczowych zarówno kobiet, jak i mężczyzn. Jej celem jest zniwelowanie problemów związanych między innymi z nietrzymaniem moczu, obniżeniem narządów rodnych oraz zaburzeniami proktologicznymi.

W ostatnim czasie duże znaczenie ma także rehabilitacja pocovidowa, pozwalająca na złagodzenie objawów zespołu pocovidowego.

3. Jak wygląda rehabilitacja?

Na czym polega rehabilitacja? Ponieważ jest integralnym procesem leczenia, jej przebieg, czas trwania oraz wykorzystywane metody zależą zarówno od stanu pacjenta, jak i stopnia oraz zakresu utraconej przez niego sprawności.

W procesie powrotu do sprawności wykorzystuje się różne formy aktywności fizycznej i psychicznej, takie jak fizjoterapia czy zaopatrzenie ortopedyczne), ale również terapia zajęciowa czy psychoterapia.

Kluczową rolę w rehabilitacji pełni fizjoterapia, zarówno kinezyterapia, to jest leczenie poprzez ruch czy masaże, jak i fizykoterapia, która w celach leczniczych wykorzystuje różne zjawiska fizyczne, takie jak światło, magnetyzm, prąd elektryczny, ultradźwięki oraz niską temperaturę.

W jej ramach stosowana jest na przykład:

• krioterapia, czyli leczenie bardzo niskimi temperaturami,
• elektroterapia (prądy TENS, Traeberta, interferencyjne)
• jonoforeza, polegająca na wykorzystaniu bodźców elektrycznych o niewielkim natężeniu do łagodzenie bólu oraz pobudzania nerwów,
• hydroterapia, która wykorzystuje wodę do zdrowotnych kąpieli, masaży czy natrysków,
• magnetoterapia – wykorzystuje właściwości pola magnetycznego do łagodzenia bólu.

Warto pamiętać, że choć termin rehabilitacja jest często używany zamiennie z terminem fizjoterapia, rehabilitacja oznacza znacznie szerszy zakres działania. Rehabilitacja zawiera w sobie wiele procesów, w tym fizjoterapię.

Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.