Rzepik pospolity – występowanie, właściwości i zastosowanie
Rzepik pospolity jest rośliną o wielu właściwościach prozdrowotnych. Niegdyś przypisywano mu magiczną moc i stosowano jako panaceum na wszelkie choroby. W celach leczniczych wykorzystuje się liście oraz kwiaty rośliny. Surowiec można stosować zarówno zewnętrznie, jak i wewnętrznie. Jakie właściwości ma rzepik? Jak go wykorzystać?
1. Co to jest rzepik pospolity?
Rzepik pospolity (Agrimonia eupatoria) to gatunek rośliny z rodziny różowatych (Rosaceae). Występuje w krajach basenu Morza Śródziemnego, Europie i zachodniej Azji - po zachodnie Chiny. W Polsce jest gatunkiem pospolitym. Bylina rośnie w miejscach o dużym nasłonecznieniu: na łąkach, pastwiskach i miedzach, przydrożach oraz zboczach.
Jak wygląda rzepik? Roślina osiąga ponad metr wysokości. Ma długie łodygi z żółtymi kwiatami i ciemnozielonymi, ząbkowanymi liśćmi. Kwitnie w okresie letnim, zwykle od czerwca do sierpnia.
Ma przyjemny delikatny zapach i gorzki smak. Do celów leczniczych wykorzystuje się ziele rzepiku, czyli wysuszone górne pędy rośliny, które zbiera się jeszcze przez zawiązaniem się owoców.
2. Właściwości rzepiku pospolitego
Rzepik pospolity jest rośliną znaną ze swoich właściwości leczniczych. Ma działanie ściągające, ochronne, przeciwzapalne, antybakteryjne i rozkurczowe. Surowiec zielarski stanowi ziele rzepiku (Herba Agrimoniae).
To wysuszone kwitnące szczyty pędów. Występuje w formie tabletek oraz herbat, a także suszu. Można z niego zrobić napar, odwar oraz nalewkę. Dodaje się go również do kosmetyków. Stosuje się go zarówno zewnętrznie, jak i wewnętrznie.
Rzepik ziele zawiera garbniki, a także gorycze, olejek eteryczny, flawonoidy, cholinę, kwas salicylowy, fitosterole, witaminę K, B1 i PP oraz krzem i żelazo.
3. Działanie rzepiku ziela
W medycynie ludowej rzepik był stosowany głównie na schorzenia wątroby i układu trawiennego. Roślina ta leczy również biegunkę, zaparcia i zaburzenia trawienia, redukuje poziom cholesterolu, a także łagodzi objawy żółtaczki i marskości wątroby.
Ponadto poprawia krążenie krwi, przeciwdziała chorobie wieńcowej, a i działa moczopędnie, co zapobiega powstawaniu kamieni nerkowych. Ze względu na swoje właściwości prozdrowotne i lecznicze rzepik jest zalecany i pomocny w kamicy nerkowej, kamicy żółciowej, przy nietrzymaniu moczu i zapaleniu pęcherza moczowego.
Ziele rzepiku obniża podwyższoną temperaturę ciała oraz przyspiesza oczyszczanie organizmu z toksyn. Zwalcza także wolne rodniki, opóźniając procesy starzenia się i zapobiegając nowotworom.
Warto pamiętać, że rzepik wspomaga także układ nerwowy, zmniejsza obfitość miesiączek. Działa przeciwbólowo w przypadku pojawienia się dolegliwości reumatycznych, łagodzi kaszel i ból gardła. Wzmacnia śluzówkę, a także działa antyseptycznie na skórę, dlatego jest stosowany przy oparzeniach, trądziku, egzemie i łuszczycy. Przyspiesza gojenie się ran i otarć.
4. Zastosowanie ziela rzepiku pospolitego
Ziele rzepiku stosuje się w formie naparu lub odwaru. Aby przygotować napar, wystarczy łyżeczkę rozdrobnionego suszu zalać szklanką wrzącej wody i parzyć pod przykryciem przez kwadrans.
Miksturę wystarczy przecedzić i pić 2-3 razy dziennie po około pół szklanki. Z suszu można również przygotować odwar do okładów zewnętrznych. Dwie łyżki ziela rzepiku należy zalać szklanką ciepłej wody, a następnie gotować pod przykryciem przez kilka minut. Odstawić na kilkanaście minut i przecedzić do czystego naczynia.
Napar z rzepiku ma pozytywny wpływ na trawienie, ponieważ pobudza wydzielanie soków żołądkowych i reguluje pracę wątroby. Ponadto działa wzmacniająco i przeciwkrwotocznie. Hamuje krwawienie, goi rany, ma działanie antyseptyczne. Pomaga przy zapaleniu jamy ustnej.
Napar, po rozcieńczeniu etanolem, stosuje się do oczyszczania skóry tłustej, skłonnej do trądziku, o rozszerzonych porach. Napar połączony z torfem używany jest do maseczek kosmetycznych. Można z niego zrobić także płukankę do jamy ustnej, okład do przemywania spojówek, a i irygację w miejsca intymne.
5. Przeciwwskazania do stosowania rzepiku
Choć rzepik pospolity ma wiele właściwości zdrowotnych, istnieją przeciwwskazania do jego stosowania. Naparu nie powinny pić kobiety w ciąży i karmiące piersią, osoby skłonne do alergii, a także osoby z ciężkimi zaburzeniami układu trawiennego.
W rzadkich przypadkach podczas stosowania rzepiku pospolitego mogą wystąpić alergiczne objawy skórne. Należy wówczas przerwać kurację. W przypadku pojawienia się objawów niepożądanych należy poinformować o nich lekarza lub farmaceutę.
Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.