Trwa ładowanie...

Cenimy Twoją prywatność

Kliknij "AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU", aby wyrazić zgodę na korzystanie w Internecie z technologii automatycznego gromadzenia i wykorzystywania danych oraz na przetwarzanie Twoich danych osobowych przez Wirtualną Polskę, Zaufanych Partnerów IAB (872 partnerów) oraz pozostałych Zaufanych Partnerów (403 partnerów) a także udostępnienie przez nas ww. Zaufanym Partnerom przypisanych Ci identyfikatorów w celach marketingowych (w tym do zautomatyzowanego dopasowania reklam do Twoich zainteresowań i mierzenia ich skuteczności) i pozostałych, które wskazujemy poniżej. Możesz również podjąć decyzję w sprawie udzielenia zgody w ramach ustawień zaawansowanych.


Na podstawie udzielonej przez Ciebie zgody Wirtualna Polska, Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy będą przetwarzać Twoje dane osobowe zbierane w Internecie (m.in. na serwisach partnerów e-commerce), w tym za pośrednictwem formularzy, takie jak: adresy IP, identyfikatory Twoich urządzeń i identyfikatory plików cookies oraz inne przypisane Ci identyfikatory i informacje o Twojej aktywności w Internecie. Dane te będą przetwarzane w celu: przechowywania informacji na urządzeniu lub dostępu do nich, wykorzystywania ograniczonych danych do wyboru reklam, tworzenia profili związanych z personalizacją reklam, wykorzystania profili do wyboru spersonalizowanych reklam, tworzenia profili z myślą o personalizacji treści, wykorzystywania profili w doborze spersonalizowanych treści, pomiaru wydajności reklam, pomiaru wydajności treści, poznawaniu odbiorców dzięki statystyce lub kombinacji danych z różnych źródeł, opracowywania i ulepszania usług, wykorzystywania ograniczonych danych do wyboru treści.


W ramach funkcji i funkcji specjalnych Wirtualna Polska może podejmować następujące działania:

  1. Dopasowanie i łączenie danych z innych źródeł
  2. Łączenie różnych urządzeń
  3. Identyfikacja urządzeń na podstawie informacji przesyłanych automatycznie
  4. Aktywne skanowanie charakterystyki urządzenia do celów identyfikacji

Cele przetwarzania Twoich danych przez Zaufanych Partnerów IAB oraz pozostałych Zaufanych Partnerów są następujące:

  1. Przechowywanie informacji na urządzeniu lub dostęp do nich
  2. Wykorzystywanie ograniczonych danych do wyboru reklam
  3. Tworzenie profili w celu spersonalizowanych reklam
  4. Wykorzystanie profili do wyboru spersonalizowanych reklam
  5. Tworzenie profili w celu personalizacji treści
  6. Wykorzystywanie profili w celu doboru spersonalizowanych treści
  7. Pomiar efektywności reklam
  8. Pomiar efektywności treści
  9. Rozumienie odbiorców dzięki statystyce lub kombinacji danych z różnych źródeł
  10. Rozwój i ulepszanie usług
  11. Wykorzystywanie ograniczonych danych do wyboru treści
  12. Zapewnienie bezpieczeństwa, zapobieganie oszustwom i naprawianie błędów
  13. Dostarczanie i prezentowanie reklam i treści
  14. Zapisanie decyzji dotyczących prywatności oraz informowanie o nich

W ramach funkcji i funkcji specjalnych nasi Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy mogą podejmować następujące działania:

  1. Dopasowanie i łączenie danych z innych źródeł
  2. Łączenie różnych urządzeń
  3. Identyfikacja urządzeń na podstawie informacji przesyłanych automatycznie
  4. Aktywne skanowanie charakterystyki urządzenia do celów identyfikacji

Dla podjęcia powyższych działań nasi Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy również potrzebują Twojej zgody, którą możesz udzielić poprzez kliknięcie w przycisk "AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU" lub podjąć decyzję w sprawie udzielenia zgody w ramach ustawień zaawansowanych.


Cele przetwarzania Twoich danych bez konieczności uzyskania Twojej zgody w oparciu o uzasadniony interes Wirtualnej Polski, Zaufanych Partnerów IAB oraz możliwość sprzeciwienia się takiemu przetwarzaniu znajdziesz w ustawieniach zaawansowanych.


Cele, cele specjalne, funkcje i funkcje specjalne przetwarzania szczegółowo opisujemy w ustawieniach zaawansowanych.


Serwisy partnerów e-commerce, z których możemy przetwarzać Twoje dane osobowe na podstawie udzielonej przez Ciebie zgody znajdziesz tutaj.


Zgoda jest dobrowolna i możesz ją w dowolnym momencie wycofać wywołując ponownie okno z ustawieniami poprzez kliknięcie w link "Ustawienia prywatności" znajdujący się w stopce każdego serwisu.


Pamiętaj, że udzielając zgody Twoje dane będą mogły być przekazywane do naszych Zaufanych Partnerów z państw trzecich tj. z państw spoza Europejskiego Obszaru Gospodarczego.


Masz prawo żądania dostępu, sprostowania, usunięcia, ograniczenia, przeniesienia przetwarzania danych, złożenia sprzeciwu, złożenia skargi do organu nadzorczego na zasadach określonych w polityce prywatności.


Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień Twojej przeglądarki oznacza, że pliki cookies będą umieszczane w Twoim urządzeniu końcowym. W celu zmiany ustawień prywatności możesz kliknąć w link Ustawienia zaawansowane lub "Ustawienia prywatności" znajdujący się w stopce każdego serwisu w ramach których będziesz mógł udzielić, odwołać zgodę lub w inny sposób zarządzać swoimi wyborami. Szczegółowe informacje na temat przetwarzania Twoich danych osobowych znajdziesz w polityce prywatności.

Skutecznie wykańczają mózg. "Uszkodzenia mogą być nieodwracalne"

 Katarzyna Prus
28.12.2024 13:22
Neurolog ostrzega Polaków. "Najbardziej szkodliwe dla mózgu"
Neurolog ostrzega Polaków. "Najbardziej szkodliwe dla mózgu" (Getty Images, East News)

Alkohol, śmieciowe jedzenie czy brak snu to czynniki, które mogą mocno zaszkodzić mózgowi. Jednak zagrożeń jest znacznie więcej. - Niszczą mózg, często bezpowrotnie, choć nie do końca zdajemy sobie z tego sprawę - ostrzega prof. Konrad Rejdak.

Oto #HIT2024. Przypominamy najlepsze materiały mijającego roku.

spis treści

1. Alkohol i papierosy to zabójcze połączenie

Już za chwilę styczeń, a to dla wielu osób miesiąc wyzwań i zmian, choć ich motorem napędowym jest często idealna sylwetka, a nie zdrowie. Zapominamy, że "centrum dowodzenia" całego organizmu znajduje się w mózgu, więc to o jego kondycję powinniśmy zadbać w pierwszej kolejności.

Niestety Polacy nagminnie zaniedbują zdrowie mózgu, o czym świadczy plaga chorób neurologicznych, z którymi zmaga się już nawet 5 mln osób. Narasta m.in. problem udarów i demencji, które dodatkowo są diagnozowane u coraz młodszych pacjentów, nawet przed 40-stką.

Zobacz film: "Wysoki poziom trójglicerydów"

- Jest wiele czynników, które niszczą mózg, często bezpowrotnie, choć nie do końca zdajemy sobie z tego sprawę, bo z reguły jest to proces, na który "pracujemy" latami, a nie gwałtowna reakcja - zaznacza w rozmowie z WP abcZdrowie prof. Konrad Rejdak, prezes Polskiego Towarzystwa Neurologicznego.

- Najbardziej szkodliwe dla mózgu są używki, czyli alkohol, papierosy i substancje psychoaktywne. Najgorszy możliwy efekt możemy uzyskać, jeśli te czynniki skumulujemy, a tak się często niestety dzieje - dodaje neurolog.

Alkohol i papierosy to dla mózgu wyjątkowo niebezpieczny duet.

- Toksyczne działanie alkoholu potęgujemy toksycznym wpływem składników dymu tytoniowego połączonym z działaniem samej nikotyny, która zaburza pracę przekaźników w mózgu, prowadząc do przemijającego efektu odurzenia, ale w dłuższej perspektywie zaburza jego funkcjonowanie, prowadząc nawet zmian osobowości. Pamiętajmy, że palenie prowadzi także do niedotlenienia, co dodatkowo osłabia funkcje mózgu - tłumaczy prof. Rejdak.

- Alkohol uszkadza z kolei komórki nerwowe, prowadząc do stopniowego ich zanikania. Skutkiem mogą być m.in. zmiany otępienne, zmiany osobowości prowadzące np. do agresji, a nawet zaburzenia ruchowe, w tym niedowłady. Największe spustoszenia wywołują nadmierne ilości etanolu u osób, które regularnie są w stanie upojenia alkoholowego. Wówczas uszkodzenie mózgu może się okazać nieodwracalne - dodaje neurolog.

Dodatkowo pracę mózgu upośledzają związane z nadużywaniem alkoholu zaburzenia metaboliczne czy niedobory, np. kluczowych dla układu nerwowego witamin z grupy B.

Z kolei substancje psychoaktywne, szczególnie psychostymulanty zaburzają krążenie mózgowe i mogą skutkować wystąpieniem nagłego krwotoku, nawet u bardzo młodych osób.

O zdrowie mózgu trzeba dbać każdego dnia
O zdrowie mózgu trzeba dbać każdego dnia (Getty Images)

2. Leki osłabiają mózg

Mózg może mieć też poważny problem przy nadmiernym i długotrwałym zażywaniu leków.

Prof. Rejdak wskazuje, że taki negatywny wpływ udowodniono m.in. w przypadku leków oddziałujących na ośrodkowy i obwodowy układ nerwowy, jak leki stosowane w chemioterapii czy niektóre leki przeciwpadaczkowe.

Na szkodliwe działanie leków wskazały też badania holenderskich naukowców z Uniwersytetu w Lejdzie. Okazało się, że sterydy (wziewne, jak i te o działaniu ogólnoustrojowym), które należą do najczęściej przepisywanych leków, mogą powodować zmiany w objętości i strukturze istoty białej (odpowiada za przesyłanie informacji w ośrodkowym układzie nerwowym) oraz szarej mózgu (odpowiada za procesy myślowe i emocje).

Zaobserwowano, że zażywanie sterydów było związane z wolniejszym przetwarzaniem informacji, a także objawami depresji, apatią, niepokojem i zmęczeniem.

Z kolei badanie amerykańskich naukowców z University of Minnesota School of Public Health w Minneapolis wskazało na ryzyko demencji u osób, które przewlekle stosowały inhibitory pompy protonowej (popularne leki na zgagę). U chorych, którzy brali takie leki powyżej czterech lat, ryzyko rozwoju demencji było o 33 proc. wyższe niż u osób, które ich nigdy nie brały.

- Potrzeba dodatkowych badań, bo nie wykazano bezpośredniego związku przyjmowania inhibitorów pompy protonowej z zaburzeniami poznawczymi. Taka relacja była obecna przy ocenie skumulowanych dawek. Dlatego należałoby zachować ostrożność w interpretacji i wykluczyć wpływ innych ukrytych czynników w tej populacji - wyjaśnia prof. Rejdak.

3. Cukrzyca mózgu

Neurolog podkreśla, że mózg może też skutecznie wykańczać dieta oparta na tzw. śmieciowym jedzeniu, czyli przetworzonych produktach bogatych w cukier i tłuszcze nasycone.

- Glukoza jest istotnym paliwem dla mózgu, ale przy jej nadmiarze możemy uzyskać odwrotny efekt, który może osłabiać procesy poznawcze, prowadząc nawet do choroby Alzheimera. Nie bez powodu mówi się, że choroba Alzheimera to "cukrzyca mózgu" - zwraca uwagę neurolog.

Z kolei tłuszcze zwierzęce podnoszą poziom cholesterolu, co prowadzi m.in. do zaburzeń lipidowych i miażdżycy, które rozwijając się bardzo podstępnie, mogą ostatecznie doprowadzić np. do udaru.

Równie istotna, co odpowiedni dobór produktów, jest pora posiłków.

- Jest to bezpośrednio powiązane z kolejnym szkodliwym czynnikiem - niedoborem snu. Kiedy zjemy ostatni posiłek zbyt późno, nawet jeśli nie będziemy mieć problemów z zaśnięciem, będzie to sen spłycony i nie przyniesie optymalnych korzyści - tłumaczy prof. Rejdak.

- Z jednej strony mózg potrzebuje nieustannej stymulacji i aktywności, by mógł zachować sprawność mimo starzenia się organizmu, ale z drugiej, musi mieć czas na odpoczynek i regenerację. Jeśli zjemy za późno, mózg będzie pracował, bo w organizmie nadal będą zachodziły procesy metaboliczne - dodaje.

4. Mózg musi się wysypiać

Tymczasem mózg musi się wysypiać, a odpoczynek jest koniecznością także ze względu na komórki glejowe, które w tym czasie "sprzątają", usuwając nagromadzone w ciągu dnia szkodliwe produkty metaboliczne.

- Dlatego tak korzystne jest żywienie oparte na przerywanym poście, który zakłada kilkunastogodzinne przerwy między ostatnim i pierwszym posiłkiem - tłumaczy neurolog.

Po takiej regeneracji mózg jest gotowy na kolejną porcję aktywności - zarówno intelektualnej, polegającej m.in. na poszerzaniu wiedzy, realizowaniu zainteresowań czy kontaktach towarzyskich, jak i fizycznej, poprawiającej przepływ krwi w naczyniach mózgowych.

- Jako lekarz polecam to nie tylko pacjentom, ale też sam stosuję się do tych zasad. Aktywność fizyczna to dla mnie podstawa, jeżdżę na nartach, uprawiam nordic walking, ale też dużo chodzę, celowo zostawiam auto dalej od pracy, żeby codziennie móc przejść określony dystans - mówi prof. Rejdak.

- Ponadto, jakiś czas temu zmieniłem nawyki żywieniowe i przeszedłem na post przerywany. Widzę wyraźnie pozytywny wpływ na samopoczucie i efektywność. Jeśli zastanawiamy się, co sprawi, że mózg będzie pracował na pełnych obrotach, wystarczy, że odwrócimy najbardziej szkodliwe czynniki - dodaje lekarz.

Wylicza, że kluczowe zasady to ograniczenie lub wręcz rezygnacja z używek, odpowiedzialne branie leków, pod kontrolą lekarza, dieta bogata w antyoksydanty i nienasycone kwasy tłuszczowe z jednoczesnym ograniczeniem cukru, odpowiednia dawka snu (ok. siedem godzin), a także aktywność fizyczna oraz intelektualna.

Katarzyna Prus, dziennikarka Wirtualnej Polski

Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl

Rekomendowane przez naszych ekspertów

Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.

Oceń jakość naszego artykułu: Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści.
12345
Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze