Skutki uboczne antydepresantów
Skutki uboczne antydepresantów są różne w poszczególnych grupach leków przeciwdepresyjnych. Jedne z nich działają bardziej toksycznie na organizm, drugie mniej. Działania niepożądane leków antydepresyjnych nie pojawiają się wtedy, gdy stosowane są one zgodnie z użyciem. Czasami z niewielkim nasileniem mogą wystąpić w początkowym etapie leczenia. Skutki uboczne są wynikiem zatrucia organizmu lekiem, przy zażywaniu zbyt często lub zbyt dużych dawek terapeutycznych. Objawy niepożądane antydepresantów mogą pojawić się także w wyniku ich nieodpowiedniego połączenia ze sobą lub spożycia z niektórymi pokarmami. Może wystąpić tzw. zespół serotoninowy czy tzw. efekt serowy (efekt sera).
Zobacz film: "#dziejesienazywo: Czy naturalne antydepresanty są skuteczne?"
1. Objawy niepożądane TLPD
Skutki uboczne trójpierścieniowych leków przeciwdepresyjnych (TLPD) obejmują zarówno objawy psychiczne i neurologiczne, jak i objawy somatyczne. Zaliczamy do nich:
1.1. objawy psychiczne i neurologiczne:
- senność lub bezsenność,
- niepokój,
- stany lękowe,
- zaburzenia koncentracji,
- upośledzenie pamięci,
- podniecenie psychoruchowe,
- zespół ośrodkowy antycholinergiczny, objawiający się majaczeniem i zaburzeniami świadomości,
- objawy submaniakalne (przejście fazy depresyjnej w maniakalną).
1.2. objawy neurologiczne:
- napady drgawkowe,
- silne drżenie mięśniowe, szczególnie drżenia rąk,
- objawy pseudoparkinsonowskie (zespół Parkinsona),
- mioklonie,
- napadowe dyskinezy,
- parestezje (mrowienie).
1.3. objawy somatyczne:
- działanie kardiotoksyczne: wieloogniskowe zaburzenia rytmu serca, tachykardia, arytmia, niedotlenienie serca,
- objawy atropinopodobne, do których zaliczamy m.in. suchość błon śluzowych, suchość skóry, zaburzenia akomodacji oka, rozszerzenie źrenic, trudności w oddawaniu moczu, a nawet zatrzymanie moczu (bezmocz),
- ortostatyczny spadek ciśnienia,
- odczyny skórne, jak świąd, rumień,
- osłabienie lub zwiększenie apetytu,
- niestrawność, nudności,
- zaparcia,
- obniżenie potencji.
Wszystkie te działania niepożądane TLDP związane są z tym, iż leki te to nieselektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny i adrenaliny. Oprócz blokowania receptorów serotoninowych, hamują także przyłączenie się neuroprzekaźników do receptorów histaminowych, adrenergicznych alfa-1 oraz muskarynowych.
Ze względu na te działania występuje szereg przeciwwskazań do stosowania TLPD. Są to:
- jaskra,
- zaburzenia rytmu serca,
- niewydolność naczyń wieńcowych,
- hipotonia,
- niedoczynność gruczołu tarczowego,
- przerost gruczołu krokowego,
- uszkodzenie ośrodkowego układu nerwowego (OUN), zwłaszcza padaczka,
- zaburzenia układu krzepnięcia oraz krwawienia,
- ciąża, szczególnie w I trymestrze, oraz karmienie piersią.
2. Objawy niepożądane SSRI
Skutki uboczne selektywnych inhibitorów wychwytu zwrotnego (SSRI) są mniejsze w porównaniu do TLPD, ze względu na ich wybiórcze działanie wobec receptorów serotoninowych oraz adrenergicznych. Działania niepożądane SSRI to:
- nudności,
- biegunka,
- jadłowstręt,
- zaburzenia snu,
- bóle głowy,
- niepokój, lęk,
- osłabienie potencji seksualnej,
- na początku leczenia akatyzja.
Przeciwwskazania do stosowania SSRI to:
- padaczka,
- nadwrażliwość na lek,
- zespół lub choroba Parkinsona,
- niewydolność wątroby,
- ciąża, szczególnie I trymestr, i karmienie piersią.
SSRI nie wolno zażywać łącznie z TLPD lub z inhibitorami MAO, ze względu na możliwość wystąpienia bardzo silnych objawów zatrucia. Jest to tzw. zespół serotoninowy. Wynika on z bardzo dużej ilości serotoniny w mózgu. Pojawiają się: zaburzenia świadomości, zwiększone napięcie mięśniowe, drgawki, hipertermia, dreszcze, poty, podwyższony nastrój, tzw. wesołkowatość.
Leki te blokują także enzymy cytochromu P540 w wątrobie, dlatego też mogą dawać szereg interakcji z innymi lekami.
3. Objawy niepożądane inhibitorów MAO
Skutki uboczne inhibitorów monoaminoksydazy (MAO) zależą od konkretnej generacji tych leków. Generacja I inhibitorów MAO, do której należą leki nieselektywne, blokujące zarówno MAO-A, jak i MAO-B, wykazują silne działanie hepatotoksyczne. Dają także liczne interakcje z innymi lekami, jak np. opioidy czy środki znieczulenia ogólnego. Najbardziej charakterystycznym zespołem objawów niepożądanych jest tzw. efekt serowy. Leki te hamują metabolizm niektórych aminokwasów, głównie tyraminy, w wyniku czego pojawiają się silne, niebezpieczne przełomy nadciśnieniowe. Ze względu na to, przy zażywaniu takich leków nie wolno spożywać serów pleśniowych, czerwonego wina, owoców cytrusowych, bananów, ślimaków i innych produktów spożywczych zawierających tyraminę.
Leków przeciwdepresyjnych nie wolno nagle odstawić, ponieważ mogą pojawić się także wtedy działania niepożądane. Zarówno przy rozpoczynaniu leczenia, jak i kończeniu leki przeciwdepresyjne należy odstawiać stopniowo.
Komentarze