Somnambulizm - co to jest, objawy, diagnozowanie, przyczyny
Somnambulizm, inaczej sennowłóctwo to nieorganiczne zaburzenie snu o typie parasomnii. Somnambulizm może występować w każdym wieku, jednak najczęściej dotyka dzieci między piątym a dwunastym rokiem życia. Jaki jest obraz kliniczny tego zaburzenia? Jakie są główne przyczyny sennowłóctwa?
1. Somnambulizm – co to jest?
Somnambulizm (ang. sleepwalking) nazywany również sennowłóctwem lub lunatykowaniem jest zaburzeniem snu o typie parasomnii. Sennowłóctwo klasyfikowane jest jako nieorganiczne zaburzenie snu. Oznacza to, że nie jest ono spowodowane uszkodzeniem centralnego układu nerwowego.
Mechanizm powstawania somnambulizmu nie został do końca wyjaśniony. Jak pokazują statystyki, zaburzenie snu zwane potocznie lunatykowaniem dotyka najczęściej dzieci od piątego do dwunastego roku życia (15% dzieci). Jest nieco częściej spotykane u płci męskiej niż żeńskiej. Epizody sennowłóctwa pojawiają się zazwyczaj podczas snu wolnofalowego czyli fazy NREM (Non-rapid eye movement). Osoba lunatykująca w trakcie snu wykonuje aktywności ruchowe, które mają charakter automatyczny.
2. Somnambulizm – objawy
Somnambulizm może objawiać się w różnorodny sposób. Większość z nas interpretuje lunatykowanie jako chodzenie w trakcie snu, jednak ten symptom somnambulizmu nie jest regułą. Z klinicznego punktu widzenia, sennowłóctwo oznacza wykonywanie różnorodnych czynności ruchowych, bez pełnego wybudzenia się ze snu. Należy nadmienić, że lunatycy nie pamiętają o epizodach somnambulizmu w dniu następnym.
Osoba borykająca się ze somnambulizmem nie odzyskuje świadomości, mimo, że ma otwarte oczy. W trakcie epizodu somnambulicznego jest niewrażliwa na bodźce zewnętrzne, może mamrotać lub mówić niewyraźnie. Wyraz jej twarzy można określić mianem maskowatego. Lunatykowanie może objawiać się:
- siadaniem na łóżku,
- przemieszczaniem się po sypialni,
- schodzeniem po schodach,
- przygotowywaniem posiłków,
- zachowaniem agresywnym.
Wybudzenie pacjenta z epizodu somnambulicznego objawia się zazwyczaj przejściowym stanem dezorientacji.
3. Diagnozowanie somnambulizmu
Diagnozowanie somnambulizmu opiera się na konkretnych kryteriach określonych przez Międzynarodową Statystyczną Klasyfikację Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-10 (ang. International Statistical Classification of Diseases and Related Health Problems).
Podstawowym objawem jest epizod lub kilka epizodów aktywności fizycznej w czasie snu, zazwyczaj podczas pierwszej trzeciej części snu nocnego. W trakcie snu lunatyk może siadać na łóżku, spacerować, lub wykonywać inne rodzaje czynności ruchowej.
W trakcie epizodu sennowłóctwa twarz pacjenta pozostaje obojętna lub maskowata. Pacjent nie reaguje na polecenia innej osoby, trudno jest go wybudzić.
Po przebudzeniu, pacjent dotknięty somnambulizmem nie pamięta tego co się stało.
Chwilę po przebudzeniu z epizodu somnambulizmu nie stwierdza się zaburzeń zachowania, ani zaburzeń sprawności psychicznej. U pacjenta może wystąpić jednak chwilowa dezorientacja, okres przymglenia.
U pacjenta nie stwierdza się innych przyczyn somnambulizmu np. otępienia czy padaczki.
Niezwykle przydatna w diagnozowaniu sennowłóctwa okazuje się również polisomnografia. Metoda ta nieco przypomina badanie elektroencefalograficzne (EEG). Przy pomocy EEG badana jest bioelektryczna czynność mózgu, za pomocą elektroencefalografu.
4. Przyczyny somnambulizmu
Przyczyny somnambulizmu nie są do końca znane. Wyróżnia się natomiast czynniki, które mogą powodować epizody sennowłóctwa.
Najpopularniejsze czynniki środowiskowe wywołujące somnambulizm:
- pozbawienie snu,
- gorączka,
- stres,
- niedobór magnezu,
- zatrucie alkoholem,
- przyjmowanie środków nasennych i uspokajających, stosowanie tzw. neuroleptyków i leków przeciwhistaminowych.
Najpopularniejsze czynniki fizjologiczne wywołujące somnambulizm:
- ciąża,
- obturacyjny bezdech podczas snu,
- zaburzenia rytmu serca,
- ataki paniki,
- miesiączka,
- gorączka,
- refluks żołądkowo-przełykowy,
- astma,
- nocne napady padaczkowe (drgawki).
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.
