Sterydy anaboliczne – czy można je stosować? Czy są skutki uboczne?
Sterydy anaboliczne to pochodne testosteronu, czyli męskiego hormonu płciowego. Najszerzej są stosowane wśród sportowców, choć nie jest to ani legalne, ani dozwolone. Oczekiwane efekty to przede wszystkim wzrost masy mięśniowej oraz siły mięśni. Czy istnieją bezpieczne sterydy anaboliczne?
1. Co to są sterydy anaboliczne?
Sterydy anaboliczne, potocznie nazywane anabolikami, to pochodne androgenów, czyli męskich hormonów płciowych. Te są odpowiedzialne za wykształcenie męskich cech płciowych, takich jak obniżony głos czy owłosienie typu męskiego, stymulację wzrostu tkanki kostnej i mięśniowej.
Testosteron odpowiada także za spermatogenezę (proces powstawania i dojrzewania plemników), uczestniczy również w syntezie białek i zwiększeniu masy mięśniowej.
Sterydy anaboliczne – lista
Do najczęściej używanych sterydów anabolicznych należą:
- nandrolon,
- boldenon,
- oksandrolon,
- metandrostenolon,
- stanazolol,
- testosteron.
2. Zastosowanie sterydów anabolicznych
Sterydy anaboliczne to grupa ponad stu różnych syntetycznych substancji, które budową przypominają naturalny testosteron. Wiele z nich znalazło zastosowanie w medycynie.
Wykorzystywano je w leczeniu anemii, raka piersi u kobiet, osteoporozy, endometriozy, dystrofii mięśniowej, a także opóźnionego dojrzewania płciowego chłopców, hipogonadyzmu oraz bezpłodności u mężczyzn. Obecnie, z uwagi na liczne i poważne skutki uboczne, środki zawierające testosteron znajdują zastosowanie jedynie w ściśle określonych przypadkach.
Ponieważ sterydy anaboliczne wykazują nie tylko działanie androgenne, (typowe dla hormonów męskich), ale i anaboliczne, to jest stymulujące powstawanie tkanki mięśniowej, są również wykorzystywane przez sportowców, którzy sięgają po nie w celu polepszenia wyników osiągnięć sportowych i szybszego przyrostu mięśni bez wzrostu tkanki tłuszczowej. Najbardziej widoczne działanie sterydów polega na stymulowaniu wzrostu masy mięśni, siły i wytrzymałości.
Choć wiele osób uważa, że istnieją bezpieczne sterydy anaboliczne, stosowanie środków przyspieszających przyrost siły i masy mięśniowej jest niewskazane i nielegalne, traktowane jako doping.
3. Sterydy anaboliczne – skutki uboczne
Sterydy anaboliczne mogą być przyjmowane doustnie, wziewnie lub w formie iniekcji domięśniowych. Stosowanie ich w każdej formule niesie ze sobą ryzyko pojawienia się skutków ubocznych. Ma to związek z tym, że substancje nie działają wybiórczo w organizmie (nie można wybrać jednego efektu), przez co zostaje zachwiana równowaga hormonalna. To po pewnym czasie przekłada się na nieprawidłowe funkcjonowanie różnych narządów oraz zmiany w wyglądzie zewnętrznym.
Długoterminowe nadużywanie sterydów anabolicznych, zwłaszcza w niedozwolonych dawkach, ma negatywny wpływ na zdrowie. Substancje działają poprzez specjalne receptory androgenowe, łącząc się z nimi na powierzchni błon komórkowych i aktywując je. Najczęściej obserwuje się:
- zaburzenia miesiączkowania u kobiet,
- zaburzenia spermatogenezy u mężczyzn, zmiany jakościowe nasienia (sperma jest uboga w plemniki), obniżona płodność, bezpłodność u mężczyzn,
- bolesne skurcze mięśni oraz obrzęki spowodowane zatrzymywaniem wody w organizmie,
- zanikanie gruczołów piersiowych u kobiet, powiększenie piersi u mężczyzn (ginekomastia),
- zahamowanie wzrostu ciała spowodowane przedwczesnym zamknięciem nasady (zakończenia) kości długich,
- powiększenie prostaty, obkurczanie jąder,
- rozrost gruczołu krokowego,
- osłabienie odporności,
- trądzik, zmiany skórne,
- obniżenie głosu u kobiet,
- łysienie u mężczyzn, nadmierne owłosienie typu męskiego: na twarzy, klatce piersiowej występujące u kobiet (hirsutyzm),
- zagrożenie kontuzjami, co ma związek z tym, że za rozrastającymi się po anabolikach mięśniami nie nadążają ścięgna, więzadła i tzw. przyczepy mięśni,
- uszkodzenia wątroby, której zadaniem jest wyłapywanie substancji toksycznych i pozbawianie aktywności substancji biologicznie czynnych,
- patologie w obrębie układu sercowo-naczyniowego: wzrost ciśnienia tętniczego, udar mózgu, zawał mięśnia sercowego, zaburzenia funkcji serca, zaburzenie gospodarki lipidowej,
- zaburzenia funkcji nerek,
- agresja, zmiany zachowania, irytacja, euforia, depresja,
- uzależnienie.
Skutki uboczne przyjmowania sterydów anabolicznych zależą od wielu czynników: przyjmowanych dawek, czasu trwania cyklu, stosowanej diety, wrażliwości organizmu, a także wieku, płci oraz metod wspomagających powrót do równowagi. O ile większość działań niepożądanych wynikających ze stosowania anabolików ustępuje w niedługim czasie po odstawieniu leków, niektóre pozostają na stałe.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.