Sztuczna inteligencja, rozwój innowacyjnych urządzeń medycznych oraz cyfrowych terapeutyków siłą napędową współczesnej medycyny – relacja z 16. edycji konferencji MEDmeetsTECH
16. edycja MEDmeetsTECH poświęcona została kilku kluczowym dla przyszłości medycyny obszarom rozwoju technologicznego, takim jak AI, DTx oraz urządzenia medyczne. Podczas wystąpień i debaty mogliśmy się przekonać, że właściciele innowacyjnych pomysłów mają wiele możliwości na pozyskanie finansowania do rozwoju swoich koncepcji, co wspierane jest zarówno przez podmioty publiczne, jak i prywatne, a w związku z niedawną zmianą po stronie oczekiwań stawianych ośrodkom naukowym, możemy liczyć na zwiększenie liczby patentów tworzonych na polskich uczelniach. Agencja Badań Medycznych zamierza przeznaczyć ponad 2 mld zł w ciągu najbliższych 12 lat na transfer odkryć naukowych do praktyki klinicznej.
Trendy kształtujące przyszłość medycyny
Wśród trendów kilku ekspertów (Michał Czornak z Medonet, Grzegorz Kozak z Deloitte) podkreślało fakt zwiększania podmiotowości pacjentów, co przekłada się na stawianie ich w centrum projektowanych rozwiązań, jak również na coraz więcej inicjatyw nastawionych na przenoszenie odpowiedzialności i zarządzania swoim zdrowiem na pacjenta, co jest możliwe dzięki rozwojowi zdalnego monitoringu i zdalnej opieki nad pacjentem, dzięki czemu istotnie zmniejszają się koszty z tym związane. Mówi o tym też raport przygotowany przez ABM, analizujący potrzeby i trendy w ochronie zdrowia - celem prowadzonych działań powinno być przeniesienie terapii poza szpitale.
Sztuczna inteligencja wspierająca pracę lekarzy
Dr. n. med. Łukasz Kołtowski przybliżył, jak aktualnie AI wspomaga pracę kardiologów, co wnosi szczególną wartość w ocenie badań obrazowych, skracając czas i zwiększając dokładność analizy, ale jednocześnie podkreślił, że liczba zatwierdzonych do użycia algorytmów wcale nie jest duża, wynosi zaledwie kilkadziesiąt, a potrzeby są ogromne. W związku z dynamicznym rozwojem sztucznej inteligencji możemy się spodziewać, że wkrótce liczba ta istotnie wzrośnie.
Ważnym obszarem rozwoju sztucznej inteligencji w medycynie jest jej wytłumaczalność (XAI). Łukasz Sosnowski podkreślił, że prawdopodobnie aspekt ten zostanie ujęty w AI Act, ponieważ pacjenci domagają się zrozumienia procesu stojącego za diagnozą, która powstała z wykorzystaniem narzędzi AI. Z całą pewnością XAI wpłynie również na znacznie lepsze zrozumienie i w konsekwencji wykorzystanie narzędzi AI w codziennej praktyce lekarskiej.
Mieliśmy okazję również zobaczyć na konkretnych przykładach, jak rozwiązania oparte na sztucznej inteligencji rewolucjonizują diagnostykę osób z demencją (Vivid Mind) oraz wspierają rozwiązanie problemu z niedoborem kadr w psychiatrii dziecięcej, czego przykładem był przedstawiony przez Konrada Komnatę projekt Mentalio.
Cyfrowe terapeutyki coraz popularniejsze w Europie
Do tej pory Niemcy często stawiane były za przykład kraju UE, który umożliwia przepisywanie przez lekarzy aplikacji wspierających terapie na recepcie. Mowa tu o cyfrowych terapeutykach (DTx). Obecnie – o czym mówiła Ewa Kindler z Deloitte - coraz więcej krajów europejskich próbuje regulować te kwestie, aby umożliwić swoim obywatelom dostęp do bezpłatnych terapii opartych o DTx. Francja idzie krok dalej, wprowadzając szybką ścieżkę refundacyjną dla nowych terapii cyfrowych – uzyskanie takiej zgody ma trwać nie więcej niż 60 dni.
Dawid Maj z ABAStroke z kolei pokazał, w jaki sposób DTx wspiera w rehabilitacji po udarze, adresując wszystkie cztery obszary deficytów: funkcje poznawcze, terapię mowy, rehabilitację fizyczna oraz emocjonalną.
Jakub Betka wskazał na wciąż niezaopiekowane obszary cyberbezpieczeństwa, co wzrasta na znaczeniu w kontekście ciągle nierozwiązanego kryzysu w firmie ALAB. Z 5 filarów cyberbezpieczeństwa na ogół najlepiej zabezpieczone są jedynie dwa: ochrona i odpowiedź, a identyfikacja zagrożeń, ich wykrywanie i odzyskiwanie danych wymaga większej uwagi i nakładów.
Certyfikacja wyrobów i urządzeń medycznych
Dużym wyzwaniem dla rozwoju nowych technologii jest kwestia certyfikacji. Warto podjąć współpracę z jednostkami notyfikującymi, a także uzbroić się z cierpliwość. Śr. czas certyfikacji to ok. 12 mcy. W przypadku badań klinicznych warto rozważyć, czy konieczny jest do ich przeprowadzenia kontakt z pacjentem, czy wystarczą analizy obserwacyjne zgromadzonych wcześniej danych, co może ułatwić przejście przez ten etap certyfikacji, o czym przypominał Kornel Lukaszczyk z TUV NORD.
Joanna Szyman przybliżyła, jak wygląda model kształcenia lekarzy w chirurgii robotycznej. W szpitalach w Niemczech czy Włoszech takich robotów jest już kilkaset. Aktualnie w Polsce mamy ok. 40 robotów, ale liczba ta stale rośnie. W ciągu 10 lat robotyka chirurgiczna dla wielu procedur stanie się standardem.
Debatę na temat współprac i wyzwań związanych z wdrażaniem innowacji w zdrowiu poprowadził Jakub Chwiećko, partner zarządzający w NIL In Sieci Lekarzy Innowatorów, a udział w niej wzięli: Katarzyna Banyś z Branżowego Punktu Kontaktowego Technologie Medyczne i Zdrowie, dr. n. med. Bartosz Grobelski – Dyrektor Centrum Innowacji i Transferu Technologii UM w Łodzi, Michał Kępowicz – Członek Zarządu Izby POLMED oraz przewodniczący sekcji ds. digital, dr. n. med. Tomasz Maciejewski – Dyrektor Instytutu Matki i Dziecka w Warszawie, a także Kamila Malinowska – Dyrektor Biura Prezesa AOTMiT.
Tradycyjnie na scenie MEDmeetsTECH miały okazję zaprezentować się startupy. Tym razem były to działające w obszarze diabetologicznym: Dietlabs MedTech oraz Diabscale, UP-DFA i ANGLEZ 07 Robot Orthodontics z obszaru stomatologii i SilverCare – platforma stworzona z myślą o kompleksowej opiece nad seniorami.