Trwa ładowanie...

Cenimy Twoją prywatność

Kliknij "AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU", aby wyrazić zgodę na korzystanie w Internecie z technologii automatycznego gromadzenia i wykorzystywania danych oraz na przetwarzanie Twoich danych osobowych przez Wirtualną Polskę, Zaufanych Partnerów IAB (861 partnerów) oraz pozostałych Zaufanych Partnerów (402 partnerów) a także udostępnienie przez nas ww. Zaufanym Partnerom przypisanych Ci identyfikatorów w celach marketingowych (w tym do zautomatyzowanego dopasowania reklam do Twoich zainteresowań i mierzenia ich skuteczności) i pozostałych, które wskazujemy poniżej. Możesz również podjąć decyzję w sprawie udzielenia zgody w ramach ustawień zaawansowanych.


Na podstawie udzielonej przez Ciebie zgody Wirtualna Polska, Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy będą przetwarzać Twoje dane osobowe zbierane w Internecie (m.in. na serwisach partnerów e-commerce), w tym za pośrednictwem formularzy, takie jak: adresy IP, identyfikatory Twoich urządzeń i identyfikatory plików cookies oraz inne przypisane Ci identyfikatory i informacje o Twojej aktywności w Internecie. Dane te będą przetwarzane w celu: przechowywania informacji na urządzeniu lub dostępu do nich, wykorzystywania ograniczonych danych do wyboru reklam, tworzenia profili związanych z personalizacją reklam, wykorzystania profili do wyboru spersonalizowanych reklam, tworzenia profili z myślą o personalizacji treści, wykorzystywania profili w doborze spersonalizowanych treści, pomiaru wydajności reklam, pomiaru wydajności treści, poznawaniu odbiorców dzięki statystyce lub kombinacji danych z różnych źródeł, opracowywania i ulepszania usług, wykorzystywania ograniczonych danych do wyboru treści.


W ramach funkcji i funkcji specjalnych Wirtualna Polska może podejmować następujące działania:

  1. Dopasowanie i łączenie danych z innych źródeł
  2. Łączenie różnych urządzeń
  3. Identyfikacja urządzeń na podstawie informacji przesyłanych automatycznie
  4. Aktywne skanowanie charakterystyki urządzenia do celów identyfikacji

Cele przetwarzania Twoich danych przez Zaufanych Partnerów IAB oraz pozostałych Zaufanych Partnerów są następujące:

  1. Przechowywanie informacji na urządzeniu lub dostęp do nich
  2. Wykorzystywanie ograniczonych danych do wyboru reklam
  3. Tworzenie profili w celu spersonalizowanych reklam
  4. Wykorzystanie profili do wyboru spersonalizowanych reklam
  5. Tworzenie profili w celu personalizacji treści
  6. Wykorzystywanie profili w celu doboru spersonalizowanych treści
  7. Pomiar efektywności reklam
  8. Pomiar efektywności treści
  9. Rozumienie odbiorców dzięki statystyce lub kombinacji danych z różnych źródeł
  10. Rozwój i ulepszanie usług
  11. Wykorzystywanie ograniczonych danych do wyboru treści
  12. Zapewnienie bezpieczeństwa, zapobieganie oszustwom i naprawianie błędów
  13. Dostarczanie i prezentowanie reklam i treści
  14. Zapisanie decyzji dotyczących prywatności oraz informowanie o nich

W ramach funkcji i funkcji specjalnych nasi Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy mogą podejmować następujące działania:

  1. Dopasowanie i łączenie danych z innych źródeł
  2. Łączenie różnych urządzeń
  3. Identyfikacja urządzeń na podstawie informacji przesyłanych automatycznie
  4. Aktywne skanowanie charakterystyki urządzenia do celów identyfikacji

Dla podjęcia powyższych działań nasi Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy również potrzebują Twojej zgody, którą możesz udzielić poprzez kliknięcie w przycisk "AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU" lub podjąć decyzję w sprawie udzielenia zgody w ramach ustawień zaawansowanych.


Cele przetwarzania Twoich danych bez konieczności uzyskania Twojej zgody w oparciu o uzasadniony interes Wirtualnej Polski, Zaufanych Partnerów IAB oraz możliwość sprzeciwienia się takiemu przetwarzaniu znajdziesz w ustawieniach zaawansowanych.


Cele, cele specjalne, funkcje i funkcje specjalne przetwarzania szczegółowo opisujemy w ustawieniach zaawansowanych.


Serwisy partnerów e-commerce, z których możemy przetwarzać Twoje dane osobowe na podstawie udzielonej przez Ciebie zgody znajdziesz tutaj.


Zgoda jest dobrowolna i możesz ją w dowolnym momencie wycofać wywołując ponownie okno z ustawieniami poprzez kliknięcie w link "Ustawienia prywatności" znajdujący się w stopce każdego serwisu.


Pamiętaj, że udzielając zgody Twoje dane będą mogły być przekazywane do naszych Zaufanych Partnerów z państw trzecich tj. z państw spoza Europejskiego Obszaru Gospodarczego.


Masz prawo żądania dostępu, sprostowania, usunięcia, ograniczenia, przeniesienia przetwarzania danych, złożenia sprzeciwu, złożenia skargi do organu nadzorczego na zasadach określonych w polityce prywatności.


Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień Twojej przeglądarki oznacza, że pliki cookies będą umieszczane w Twoim urządzeniu końcowym. W celu zmiany ustawień prywatności możesz kliknąć w link Ustawienia zaawansowane lub "Ustawienia prywatności" znajdujący się w stopce każdego serwisu w ramach których będziesz mógł udzielić, odwołać zgodę lub w inny sposób zarządzać swoimi wyborami. Szczegółowe informacje na temat przetwarzania Twoich danych osobowych znajdziesz w polityce prywatności.

W jaki sposób SARS-CoV-2 atakuje mózg? Badacze już wiedzą

 Karolina Rozmus
24.07.2021 20:27
W jaki sposób SARS-CoV-2 atakuje mózg? Badacze już wiedzą
W jaki sposób SARS-CoV-2 atakuje mózg? Badacze już wiedzą (GettyImages)

Niemal od początku pandemii nie ustają wysiłki badaczy próbujących ustalić, w jaki sposób koronawirus przedostaje się do mózgu. Najnowsze badania, dzięki zastosowaniu nowoczesnych technologii, pozwoliły wysnuć hipotezę na temat tego, że wirus przenika do komórek naczyń krwionośnych mózgu.

spis treści

1. SARS-CoV-2 to wirus neurotropowy

Początkowo sądzono, że SARS-CoV-2 niesie ze sobą zagrożenie głównie dla płuc, choć już w pierwszych publikacjach z Chin raportowano, że nawet 70-80 proc. chorych może mieć objawy neurologiczne. Niedługo później amerykańscy badacze zaczęli postulować, by częściej wykonywano pacjentom – zwłaszcza tym z ciężkim przebiegiem infekcji COVID-19 – badania obrazowe mózgu.

- Musimy pamiętać, że wirus SARS-CoV-2 jest pochodną dwóch wcześniejszych epidemii SARS-CoV i MERS. Te wcześniejsze wirusy były wyizolowane i badane w różnych modelach doświadczalnych, dzięki czemu jednoznacznie udowodniono, że to są wirusy neurotropowe, czyli mogą wnikać do mózgu i go uszkadzać. Wszystko wskazuje na to, że wirus SARS-CoV-2 ma bardzo podobne właściwości – powiedział w rozmowie z WP abcZdrowie prof. Krzysztof Selmaj, neurolog.

Amerykańscy naukowcy mówią wprost o NeuroCovid przebiegającym w 3 stadiach – wirus niszczy komórki nabłonkowe w ustach i nosie, powoduje burzę cytokinową, wskutek czego powstają zakrzepy krwi w naczyniach, a wreszcie niszczy mózg.

Zobacz film: "Dr Sutkowski: Druga dawka dla seniorów nie jest fizycznie zabezpieczona"

- Zakażenie ludzkim koronawirusem może rozprzestrzeniać się w całym ośrodkowym układzie nerwowym. Płat skroniowy bywa jednak najczęstszym jego miejscem docelowym. Z dotychczasowych badań na zwierzętach wiemy, że szczególnie wrażliwym pozostaje region hipokampu – struktury mózgu odpowiedzialnej chociażby za pamięć – wyjaśnia w rozmowie z WP abcZdrowie dr Adam Hirschfeld, neurolog z Oddziału Neurologii i Udarowego Centrum Medycznego HCP w Poznaniu.

Kwestią otwartą cały czas pozostaje to, jak wirus atakuje mózg.

- To jest dość charakterystyczne. Nawet u osób z zajęciem układu nerwowego badanie płynu i technika PCR rzadko wychwytują tego wirusa. To pokazuje, że albo jest on zlokalizowany w strukturach komórkowych, albo rzeczywiście jest go mało, a mimo to ta reakcja może być bardzo burzliwa, a spustoszenie w organizmie ogromne. Ten wirus ma taką specyfikę. W czasopiśmie "Lancet Neurology" w artykule opisującym badania mózgu osób, które zmarły w przebiegu COVID-19, pojawia się nawet takie hasło: "catch me if you can" ("złap mnie, jeśli potrafisz" - przyp. red.). Trudno nawet wskazać te ogniska, gdzie wirus się usadowił, ale na pewno tam jest – mówi w rozmowie z WP abcZdrowie prof. Rejdak, kierownik katedry i kliniki neurologii UM w Lublinie.

2. COVID zakaża perycyty i przenika do mózgu – nowe badanie

Na poziomie komórkowym wirus wykorzystuje receptory ACE-2, obecne także w układzie nerwowym, dzięki którym może wnikać do komórek. To dlatego patogen atakuje nie tylko układ oddechowy, ale też inne narządy, a jego neuroinwazyjność jest potwierdzona – autopsja licznych pacjentów zmarłych w wyniku COVID-19 pokazuje materiał RNA wirusa w mózgu.

Jak się jednak okazuje, wirus nie atakuje neuronów. W jaki sposób zatem dostaje się do mózgu? Najnowsze badanie amerykańskich naukowców z University of California w San Diego, opublikowane w "Nature Medicine", pokazało, że SARS-CoV-2 może wnikać do komórek naczyń krwionośnych mózgu.

- Perspektywa uszkodzenia mózgu wywołanego przez SARS-CoV-2 stała się głównym problemem w przypadku long COVID, ale ludzkie neurony w hodowli nie są podatne na infekcję - mówi dla "Nature Medicine" współautor badania, prof. Joseph Gleeson.

Stąd też dopiero stworzenie trójwymiarowych modeli (tzw. asembloid), zawierających różne komórki mózgu, pozwoliło dokładniej przyjrzeć się drodze patogenu do mózgu. O ile faktycznie komórki nerwowe okazały się oporne na infekcję, o tyle inne typy komórek mózgowych poddały się wirusowi.

Chodzi o perycyty, komórki macierzyste położone wzdłuż naczyń krwionośnych. Ich rolą jest m.in. regulacja przepływu krwi przez naczynia czy syntetyzowanie składników substancji międzykomórkowej. SARS-CoV-2, zdaniem badaczy, wykorzystuje te komórki niczym fabryki do produkcji wirionów, które to przenikają do innych typów komórek (astrocytów) powodując rozległe uszkodzenia.

- Możliwe też, że zakażone perycyty mogą prowadzić do zapalenia naczyń krwionośnych, a następnie do zakrzepów, udarów lub krwotoków, powikłań obserwowanych u wielu pacjentów z SARS-CoV-2, którzy są hospitalizowani na oddziałach intensywnej terapii – wysnuwa wniosek prof. Gleeson.

Zapalenie naczyń krwionośnych to widmo powstawania w mózgu groźnych skrzepów, a w konsekwencji udarów czy krwawień. Ale nie tylko.

3. COVID-19 to nie tylko widmo mgły mózgowej, ale nawet psychozy czy udaru mózgu

Skutek zainfekowanego układu nerwowego?

Od zaburzeń węchu i smaku, osłabienia, zmęczenia, przez mgłę mózgową i depresję, aż po psychozę, udary mózgu, encefalopatię czy w przyszłości chorobę Alzheimera.

- W przypadku pacjentów z COVID-19 rozważa się obecnie cztery główne mechanizmy zarówno tego zjawiska, jak i pozostałych problemów neurologicznych. Najsilniejsze teorie dotyczą: mechanizmu zapalnego, immunologicznego, zakrzepowo-zatorowego oraz uszkodzenia wielonarządowego z niedotlenieniem mózgu włącznie – wyjaśnia w rozmowie z WP abcZdrowie istotę uszkodzeń mózgu w kontekście wirusa SARS-CoV-2 lek. Magdalena Wysocka-Dudziak, neurolog i neurotrener.

Zdaniem badaczy zmiany w układzie nerwowym spowodowane przez wirusa mogą w dłuższej perspektywie uszkadzać, czy też przyspieszać starzenie mózgu.

- Doniesienia z całego świata od samego początku wskazywały, że u części pacjentów z COVID-19 występują objawy neurologiczne. Cały czas ukazują się kolejne artykuły, które to potwierdzają. Głównie mówimy tu o zmianach stanu psychicznego, zaburzeniach świadomości, często w przebiegu encefalopatii (przewlekłe lub trwałe uszkodzenie struktur mózgu - przyp. red.), ale również zdarzeniach związanych bezpośrednio ze zwiększoną krzepliwością, czyli udarach niedokrwiennych mózgu. Do tego dochodzi też utrata smaku i węchu – wyjaśnia dr Hirschfeld.

Dziś już nikt nie łudzi się, że lekki bądź bezobjawowy przebieg infekcji COVID-19, a nawet młody wiek i brak chorób współistniejących oznacza, że udało się nam "oszukać" SARS-CoV-2. Badacze wysnuwają hipotezy dotyczące długotrwałych, to jest utrzymujących się nie tylko miesiącami, ale być może nawet latami, powikłań obejmujących układ neurologiczny.

Z powodu trudności z diagnostyką tych powikłań, a także ich leczeniem, niewykluczone jest, że już niedługo lekarze staną przed prawdziwym wyzwaniem – leczeniem pandemii depresji, nerwic, encefalopatii, a także udarów mózgu wskutek infekcji wywołanej SARS-CoV-2.

Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl

Rekomendowane przez naszych ekspertów

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.

Oceń jakość naszego artykułu: Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści.
12345
Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze