Zawał łożyska – przyczyny, objawy, diagnostyka i leczenie
Zawał łożyska u kobiety w ciąży to patologia, istotą której jest jego obumarcie. Nie zawsze jest to niebezpieczne. Niestety, ponieważ łożysko jest niezbędne do funkcjonowania płodu, martwica tkanki może mieć poważne konsekwencje. Jakie są tego przyczyny i objawy? Na czym polega postępowanie?
1. Co to jest zawał łożyska?
Zawał łożyska to obumarcie części łożyska, które jest odpowiedzialne za wymianę matczyno-płodową. Jego prawidłowe funkcjonowanie jest niezbędne do zaopatrzenia płodu w tlen i składniki odżywcze, a i wydalanie jego produktów przemiany materii.
Czy zawał łożyska jest groźny? Nie zawsze. Niewielki nie jest niebezpieczny ani dla dziecka, ani dla matki. Ich życiu i zdrowiu zagraża jednak rozległy zawał łożyska, który obejmuje więcej niż 10 proc. narządu (zdolności kompensacyjne tkanki łożyska zapewniają odpowiednie funkcjonowanie układu matka-płód).
Martwica tkanki łożyska z powodu zaburzenia dopływu krwi we wczesnej ciąży może być przyczyną poronienia. Na jej późniejszych etapach zawał łożyska może prowadzić do:
- zaburzenia rozwoju płodu (wewnątrzmaciczne zahamowanie wzrostu płodu),
- obumarcia płodu,
- przedwczesnego porodu,
- niskiej masy urodzeniowej dziecka,
- małego obwodu głowy noworodka.
2. Zawał łożyska – przyczyny
Czym spowodowany jest zawał łożyska? Bezpośrednio to konsekwencja miejscowych zaburzeń krążenia: znacznego ograniczenia lub przerwania przepływu krwi matki do łożyska. Przyczyną ograniczenia przepływu krwi matki do łożyska są różne choroby i nieprawidłowości wpływające na stan śródbłonka i ściany naczyniowej oraz układ krzepnięcia krwi.
Najczęstsze przyczyny zawału łożyska to zator naczyń łożyska, uszkodzenie osłonki śródbłonka, długi skurcz tętnic spiralnych. Patologie dotyczą ciężarnych, u których rozpoznana została choroba nadciśnieniowa, stan przedrzucawkowy, objawy nadciśnienia tętniczego w chorobie nerek, wrodzone lub nabyte wady serca i aorty, guzy mózgu, guz chromochłonny, aldosteronoma, cukrzyca, uogólnione zapalenie naczyń, choroby autoimmunologiczne. Odpowiadać za nie mogą także oddzielone zakrzepy w przypadku żylaków i zakrzepowego zapalenia żył kończyn dolnych oraz zakrzepica naczynia maciczno-łożyskowego.
Zakrzepica naczynia maciczno-łożyskowego jest rozpoznawana u kobiet w ciąży z nadciśnieniem tętniczym. Mówi się o nim w przypadku odnotowywania wartości ciśnienia krwi powyżej 140 mmHg w przypadku ciśnienia skurczowego i/lub powyżej 90 mmHg w przypadku ciśnienia rozkurczowego.
Czynnikami, które wpływają na rozwój procesów martwiczych w łożysku jest palenie tytoniu, stres i nadwaga oraz otyłość.
3. Zawał łożyska – objawy
Jakie są objawy zawału łożyska? To zależy od wielkości strefy niedokrwienia i liczebności uszkodzonych obszarów. Pojedyncze zawały małego rozmiaru są bezobjawowe. W pozostałych przypadkach może pojawić się:
- nadciśnienie tętnicze,
- brak przyrostu masy ciała i obwodu brzucha,
- małowodzie (ilość płynu owodniowego jest nieprawidłowa),
- objawy przedwczesnego odklejenia się łożyska, to jest ostre i gwałtowne bóle podbrzusza, silne krwawienie z pochwy, wstrząs wywołany krwotokiem wewnętrznym,
- stan przedrzucawkowy, na który wskazują bóle głowy, wymioty, bóle w prawej górnej części jamy brzusznej, problemy ze wzrokiem, duszności, a także nadwrażliwość na światło, zmęczenie i zatrzymanie moczu.
Niewydolne łożysko pod koniec ciąży może prowadzić do obumarcia płodu. Wówczas kobieta odczuwa zmianę charakteru ruchów dziecka oraz ich ustanie. Według specjalistów prawdopodobieństwo pojawienia się zaburzeń wzrasta wraz z wiekiem kobiety, zwłaszcza w przypadku pierwszej ciąży.
4. Diagnostyka i leczenie
Zawał łożyska jest trudny do zdiagnozowania podczas badania ultrasonograficznego (USG). Przy podejrzeniu patologii wskazane jest wykonanie badania produktów degradacji fibrynogenu/fibryny. W celu potwierdzenia rozpoznania wykorzystuje się dane z USG klasycznego macicy, USG dopplerowskiego przepływu krwi przez łożysko, CTG i fonokardiografii płodowej, badania laboratoryjne.
Na czym polega leczenie? Kluczowe jest stałe monitorowanie czynności serca płodu i funkcji skurczowej macicy. Schemat terapii zawału łożyska obejmuje leki podawane w celu leczenia i kontrolowania choroby podstawowej, a także leki rozszerzające naczynia, leki przeciw niedotlenieniu, leki przeciwutleniające, hipotensyjne, hipoglikemiczne, przeciwbakteryjne, hormonalne, immunomodulatory, leki przeciwzakrzepowe, przeciwpłytkowe i inne preparaty wpływające na krzepnięcie krwi.
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.