Zespół chronicznego zmęczenia - przyczyny, objawy, leczenie
Zespół chronicznego zmęczenia (ang. Chronic Fatigue Syndrome, CFS) to zespół objawów chorobowych spowodowanych złożonymi przyczynami. Po raz pierwszy został zdiagnozowany w 1988 roku w Stanach Zjednoczonych. Objawami zespołu chronicznego zmęczenia są nie tylko ciągłe zmęczenie czy senność, ale szereg zaburzeń immunologicznych. Syndrom chronicznego zmęczenia może pretendować do miana „choroby cywilizacyjnej”, obok otyłości, depresji, zawału serca i pracoholizmu. Permanentne uczucie znużenia może być wynikiem stylu życia w XXI wieku – presji czasu, szybkiego tempa życia, pogoni za karierą.
1. Przyczyny chronicznego zmęczenia
Istnieje kilka przyczyn zespołu chronicznego zmęczenia, do których można zaliczyć:
- zbyt szybkie tempo życia,
- stres,
- życie pod ciągłą presją,
- małą ilość snu i brak odpoczynku,
- nadodpowiedzialność,
- osobowość typu WZA,
- złą dietę,
- tzw. „wyścig szczurów”.
Niejasne pochodzenie zespołu chronicznego zmęczenia może mieć swoje podłoże także w infekcji wirusowej. Lekarz, do którego zgłasza się osoba uskarżająca się na ciągłe zmęczenie czy senność, powinien rozważyć następujące infekcje jako przyczyny zespołu chronicznego zmęczenia. Są wśród nich:
- choroby i zakażenia wirusowe, zwłaszcza WZW typu C,
- przewlekłe choroby płucne, kardiologiczne, żołądkowo-jelitowe,
- przewlekłe choroby bakteryjne (borelioza, sarkoidoza, gruźlica),
- choroby nowotworowe.
Zespół chronicznego zmęczenia należy różnicować z bezsennością i depresją. Wyczerpanie ma nieco inny wymiar niż u osób z zaburzeniami nastroju – osoby z depresją zwykle są zbyt samokrytyczne, mają myśli samobójcze i zmniejszony apetyt. Te symptomy chorobowe rzadziej prezentują osoby z CFS.
2. Objawy chronicznego zmęczenia
Do typowych objawów zespołu chronicznego zmęczenia zalicza się:
- ciągłe uczucie zmęczenia utrzymujące się ponad 6 miesięcy,
- ból gardła,
- bolesne i powiększone węzły chłonne,
- bóle mięśniowe i stawowe,
- bóle głowy,
- senność,
- zaburzenia neuropsychologiczne,
- wypalenie emocjonalne i brak empatii,
- brak energii do działania, spadek operatywności,
- irytację, drażliwość, gniew, dysforię,
- luki pamięciowe, problemy z koncentracją uwagi,
- spadek libido, a nawet brak zainteresowania seksem,
- apatię, zły nastrój,
- niepokój i napięcie nerwowe.
Ze względu na bardzo aktywny tryb życia i konieczność wykonywania wielu obowiązków, najbardziej na chroniczne zmęczenie narażone są kobiety, które poza pracą zawodową muszą znajdować czas na zajmowanie się domem oraz dziećmi i często nie mają czasu, by zadbać o własne zdrowie.
3. Leczenie chronicznego zmęczenia
W związku z niesprecyzowanymi przyczynami zespołu chronicznego zmęczenia, nie istnieje jeden sprawdzony sposób leczenia. W zależności od postawionej przez lekarza diagnozy, chorym proponuje się:
- przyjmowanie środków przeciwdepresyjnych,
- psychoterapię, szczególnie w podejściu kognitywnym,
- wykonywanie ćwiczeń fizycznych.
Osoby narzekające na zmęczenie przez długi okres i rozpoznające u siebie inne objawy zespołu chronicznego zmęczenia powinny udać się po pomoc do specjalisty. Często objawy chorobowe są ignorowane i składane na karby po prostu gorszego samopoczucia. Ludzie nie idą do lekarza, myśląc: „Co ja powiem doktorowi? Przecież mnie wyśmieje, że przychodzę z taką błahostką”. Nie można myśleć w ten sposób. Być może to nie zespół chronicznego zmęczenia, ale warto to skonsultować. Poza tym, diagnoza jest bardzo trudna. Do dzisiaj w środowisku medycznym nie ma zgodności co do tego, czy CFS jest odrębną jednostką chorobową, czy tylko stanowi przejaw albo tło dla innych zaburzeń, jak depresja czy bezsenność.
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.