Zespół Meigs'a - przyczyny, objawy, diagnostyka, leczenie, powikłania
Zespół Meigs'a to zestaw trzech występujących jednocześnie objawów, które pojawiają się na skutek obecności włókniaka jajnika, błoniaka ziarnistego lub guza Brennera. Leczenie zespołu Meigs'a polega na wykonaniu zabiegu chirurgicznego. Jakie są objawy, przyczyny i powikłania triady objawów Meigs'a?
Zespół Meigsa to triada objawów związana z obecnością guza jajnika.
W tym artykule:
Czym jest zespół Meigs'a?
Zespół Meigs'a to triada objawów towarzysząca włókniakowi jajnika, błoniakowi ziarnistemu lub guzowi Brennera. Poza obecnością guza o średnicy powyżej 6 cm rozpoznaje się także wodobrzusze, płyn w jamie opłucnej oraz płyn w osierdziu.
Wysięk i wodobrzusze (tzw. puchlina brzuszna) lokalizuje się w większości przypadków po prawej stronie ciała. Zespół Meigs'a został po raz pierwszy opisany w 1937 roku przez Meigs'a oraz Cassa.
Jakie są objawy zespołu Meigs'a?
Najbardziej charakterystycznym objawem zespołu Meigs'a jest wodobrzusze, czyli stan, kiedy w jamie otrzewnej zatrzymuje się płyn, składający się z glukozy, białka, sodu i potasu.
Rak jajnika
Rozpoznaje się wówczas znaczne powiększenie rozmiaru brzucha, który rozlewa się na boki. Pacjenci odczuwają dyskomfort i wrażenie rozpierania w jamie brzusznej, miewają problemy z chodzeniem i siadaniem, a także opuchnięte kończyny dolne.
W przypadku zespołu Meigs'a objętość płynu może dochodzić nawet do 20 litrów. Co ciekawe, chorzy nie skarżą się na ból brzucha, zwykle dolegliwość ta świadczy o niebezpiecznym stanie - spontanicznym bakteryjnym zapaleniu otrzewnej.
Typowe jest również nagromadzenie płynu w jamie opłucnej po prawej stronie oraz płynu w osierdziu, konkretnie między blaszkami w worku osierdziowym. Objaw ten może wskazywać na rozwój stanu zapalanego osierdzia o charakterze ostrym, przewlekłym lub nawracającym. Pozostałe objawy zespołu Meigs'a to:
Jakie są przyczyny zespołu Meigs'a?
Zespół Meigs'a towarzyszy włókniakowi jajnika, błoniakowi ziarnistemu lub guzowi Brennera.
Włókniak jajnika to łagodny guz składający się z tkanki włóknistej, rozpoznawany u kobiet w każdym wieku, choć najczęściej po okresie menopauzy. Przyczyny powstawania włókniaka nie zostały poznane.
Błoniak ziarnisty to nowotwór gonadalny jajnika, który powstaje z komórek ziarnistych oraz tekalnych. Większość guzów jest czynnych hormonalnie, produkują estrogeny, bardzo rzadko androgeny. Ziarniszczak najczęściej diagnozowany jest po menopauzie, choć znane są również przypadki tego nowotworu wśród młodszych kobiet. Przyczyny rozwoju błoniaka nie są znane.
Guz Brennera to jednostronny, rzadki nowotwór nabłonkowo-podścieliskowy jajnika. To łagodny, lity guz nie przekraczający 20 cm średnicy, składający się z komórek nabłonka. Szczyt zachorowań na raka jajnika w zespole Meigs'a przypada między 50. a 70. rokiem życia, do dziś nie stwierdzono przyczyn rozwoju tego nowotworu.
Zagadkę stanowi również powód gromadzenia się płynu w jamie opłucnej, bierze się pod uwagę przemieszczanie cieczy z jamy brzusznej, choć istnieją przypadki puchliny opłucnej u osób bez wodobrzusza.
Jak diagnozuje się zespół Meigs'a?
Zespół Meigs'a jest stosunkowo łatwy do rozpoznania, ze względu na znaczne wodobrzusze i objaw chełbotania, wywoływany poprzez szybkie, kilkukrotne uderzenie bocznej powierzchni brzucha.
Dużą wartość diagnostyczną mają badania USG oraz RTG, które pozwalają na wykrycie płynu w osierdziu, jamie opłucnej i brzusznej. Ultrasonografia pozwala również na rozpoznanie guza jajnika.
Pacjenci bywają kierowani również na tomografię komputerową jamy brzusznej i miednicy, badanie stężenia elektrolitów w surowicy krwi oraz oznaczenie antygenu CA-125.
W przypadku zespołu Meigs'a poziom markera nowotworowego jest podwyższony, ale nie ma to związku ze wzrostem złośliwości masy nowotworowej.
Jak leczy się zespół Meigs'a?
Leczenie zespołu Meigs'a ma charakter operacyjny. Najczęściej wykonywana jest laparotomia, czyli zabieg z otwarciem powłok brzusznych. Pozostałe metody lecznicze to paracenteza i torakocenteza.
Pierwsza to procedura nakłucia jamy otrzewnej stosowana w leczeniu wodobrzusza, natomiast druga to nakłucie pozwalające na usunięcie płynu z jamy opłucnej.
Czy zespół Meigs'a jest związany z nowotworem?
Zespół Meigs'a jest wynikiem obecności nowotworu jajnika, zwykle o charakterze łagodnym. Zmiany te są diagnozowane w większości przypadków u kobiet w wieku pomenopauzalnym, choć pacjentkami bywają również młodsze osoby.
Jakie są potencjalne powikłania zespołu Meigs'a?
Nieleczony zespół Meigs'a, a przede wszystkim jego objawy (płyn w opłucnej, wodobrzusze, rak jajnika i płyn w osierdziu), mogą doprowadzić do niebezpiecznych powikłań, między innymi silnych duszności z powodu ucisku na przeponę, bakteryjnego zapalenia otrzewnej, stanu zapalnego osierdzia, a nawet tamponady serca.
Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.
