Złamanie kości biodrowej – objawy, diagnostyka i leczenie
Złamanie kości biodrowej jest urazem szczególnie często rozpoznawanym u osób w podeszłym wieku, które narażone są na czynniki osłabiające strukturę kości. Ryzyko tego typu urazu dotyczy także sportowców. Jakie są objawy kontuzji? Na czym polega leczenie złamania kości biodrowej?
1. Co to jest złamanie kości biodrowej?
Złamanie kości biodrowej to uraz w obrębie największej kości miednicy. Kość biodrowa jest zbudowana z talerza i trzonu, które na powierzchni wewnętrznej oddzielone są przez kresę łukowatą.
Trzon kości biodrowej stanowi mniejszą, zgrubiałą i dolną część kości. W efekcie wytwarza górny odcinek panewki. Talerz kości biodrowej jest większą, spłaszczoną i górną częścią kości. Ponadto ogranicza bocznie miednicę większą.
Trzon kości biodrowej posiada powierzchnię zewnętrzną i wewnętrzną, a talerz leżącą na zewnątrz powierzchnię pośladkową oraz zlokalizowaną po stronie wewnętrznej powierzchnię krzyżowo-miedniczną.
2. Przyczyny złamania kości biodrowej
Do powstania złamania szyjki kości udowej zwykle dochodzi w wyniku tak zwanego urazu niskoenergetycznego, czyli o niewielkiej sile. Najczęściej są to upadki w wyniku potknięcia i utraty równowagi.
Złamanie kości biodrowej to bardzo częsty uraz u osób po 65. roku życia (kości seniorów nie są tak wytrzymałe jak ludzi młodszych, stąd łatwiej ulegają złamaniom oraz pęknięciom). Szczególnie zagrożone są kobiety zmagające się z osteoporozą. U ludzi młodszych urazy w obszarze biodra często dotyczą sportowców. Ich istnienie wiąże się z obciążeniami, które przekraczają wytrzymałość struktur kostno-stawowych.
Złamaniu w stawie biodrowym sprzyjają czynniki osłabiające strukturę kości. To:
- wrodzona choroba kości,
- nowotwór kości (szpiczak mnogi),
- gruźlica kości, osteomalacja,
- stan zapalny tkanki kostnej,
- przyjmowanie leków obniżających odporność,
- długotrwałe unieruchomienie czy niedożywienie, zakażenie,
- choroba Pageta,
- niedołężność starcza,
- upośledzenie funkcji mięśni,
- osteodystrofia nerkowa,
- długotrwałe przyjmowanie leków sterydowych,
- źle zbilansowana dieta uboga w wapń.
3. Złamanie kości biodrowej - objawy
Objawy złamania szyjki kości biodrowej czy udowej (biodro składa się z wielu elementów, takich jak kość udowa, kość biodrowa, ale i staw biodrowy), to:
- ograniczenie ruchomości biodra,
- silny ból w okolicy biodra, ból przy próbie poruszenia kończyną,
- problemy z poruszaniem, niemożność chodzenia,
- zniekształcenie okolicy biodra,
- skrócenie kończyny,
- obrzęk,
- zasinienie, krwiak,
- zwiększone ucieplenie,
- zniekształcenie miejsca złamania.
4. Diagnostyka i leczenie złamania w obrębie stawu biodrowego
Podstawą rozpoznania złamania kości biodrowej jest badanie lekarskie oraz badanie obrazowe. Pomocne jest zdjęcie RTG, badanie tomografii komputerowej (sprawdza się w przypadku złamań nieprzemieszczonych i zaklinowanych), także rezonans magnetyczny i scyntygrafia kości (w trudnych diagnostycznie przypadkach).
W leczeniu złamania kości biodrowej, w zależności od wieku pacjenta i stanu jego zdrowia (ważne są choroby przewlekłe) stosuje się:
- zespolenie i stabilizację odłamów kostnych u osób młodszych,
- wymienia cały staw biodrowy na protezę (tzw. endoprotezoplastyka).
Operacja powinna być przeprowadzona w jak najkrótszym czasie, najlepiej w ciągu pierwszych dób od urazu. W leczeniu objawowym stosuje się leki przeciwbólowe i przeciwzapalne, maści i zastrzyki z glikokortykosteroidami oraz stężonym kwasem hialuronowym.
Gdy operacja jest przeciwwskazana, stosuje się leczenie zachowawcze, które polega na unieruchomieniu złamanej kończyny w opatrunku gipsowym. To niestety wiąże się z dużym ryzykiem wystąpienia powikłań, które mają związek z koniecznością unieruchomienia w łóżku przez kilka tygodni.
Niezależnie od metody leczenia wskazana jest także rehabilitacja po złamaniu biodra: fizykoterapia (wykorzystująca takie metody jak laser, krioterapia, pole magnetyczne, ultradźwięki) oraz ćwiczenia, masaże czy stosowanie wkładek ortopedycznych.
Złamanie w obrębie biodra - powikłania
Powikłania związane ze złamaniem kości biodrowej to zakażenie, zapalenie płuc, odleżyny, brak zrostu kostnego, martwica głowy kości udowej, incydenty zakrzepowo-zatorowe, ograniczenie ruchomości w stawie wskutek nieprawidłowego zrostu lub przykurczy mięśniowych, powstawanie stawów rzekomych lub zmian zwyrodnieniowych w stawie biodrowym.
Złamanie kości biodrowej, ale i innej kości w obrębie stawu biodrowego jest niebezpieczne dla życia pacjentów w podeszłym wieku (wiąże się z utratą krwi, długim unieruchomieniem i ryzykiem wystąpienia zakrzepu). Szacuje się, że śmiertelność wśród seniorów po zabiegu operacyjnym sięga aż 30 procent, a bez operacji nawet 60 procent.
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.