Żółte oczy u noworodków, dzieci i dorosłych - przyczyny
Żółte oczy zarówno u noworodków, jak i dzieci oraz dorosłych wskazują na podwyższone stężenie bilirubiny we krwi. Może to być skutek choroby wątroby i dróg żółciowych, ale i przyjmowania leków czy alkoholu. U noworodków to częsty objaw żółtaczki fizjologicznej. Co warto wiedzieć?
1. Co oznaczają żółte oczy?
Żółte oczy, czyli zażółcenie białek, to wynik zbyt wysokiego stężenia bilirubiny we krwi.
Bilirubina to żółty barwnik, który pochodzi z rozpadu hemoglobiny, hemu i innych hemoprotein zawartych w czerwonych krwinkach. Znajduje się najpierw w osoczu, następnie przedostaje się do wątroby i pęcherzyka żółciowego.
Przyczyną zażółcenia białek ocznych jest nadmierna produkcja barwnika lub jego nieprawidłowe uwalnianie oraz metabolizowanie w wątrobie. Podwyższony poziom bilirubiny może powodować wymywanie jej z krwi do sąsiednich tkanek.
Gdy ta się w nich odkłada, powoduje zmianę zabarwienia. Stąd żółte zabarwienie białek ocznych, a także skóry.
2. Przyczyny wysokiej bilirubiny
Podwyższony poziom bilirubiny we krwi może być wywołany przez takie choroby i nieprawidłowości jak:
- wirusowe zapalenie wątroby: typu A (WZW A), popularnie nazywane żółtaczką pokarmową, typu B (WZW B), które określa się mianem żółtaczki wszczepiennej, typu C (WZW C), a także typu D (WZW D), którą powoduje wirus HDV, typu E (WZW E), powodowane przez wirusa HEV bądź wirusowe zapalenie wątroby typu G (WZW G), wywoływane przez wirusa HGV,
- choroby dróg żółciowych: kamica pęcherzyka żółciowego, zapalenie trzustki i guz trzustki, zapalenie lub niedrożność dróg żółciowych, nowotwór dróg żółciowych,
- choroba Wilsona,
- zespół Gilberta,
- niedokrwistość hemolityczna,
- żółtaczka, choroby wątroby: marskość wątroby, choroby nowotworowe wątroby, uszkodzenie wątroby przez substancje toksyczne (leki, grzyby, narkotyki, alkohol), żółciowa marskość wątroby.
Za wzrost bilirubiny może również odpowiadać zatrucie muchomorem sromotnikowym, ale i zażywanie niektórych leków.
Trzeba jednocześnie pamiętać, że wysoka bilirubina jest typowa dla kobiet w ciąży oraz noworodków. W ich przypadku nie jest to powód do niepokoju.
3. Żółte oczy u noworodków
Żółte białka oczu, będące objawem żółtaczki fizjologicznej, obserwuje się u wielu noworodków. To niegroźny objaw, który jest rezultatem wzrostu stężenia bilirubiny we krwi dziecka na skutek niedojrzałości enzymatycznej wątroby. To konsekwencja obniżonej aktywności enzymu sprzęgającego bilirubinę w wątrobie oraz przystosowywania się organizmu dziecka do życia w nowym środowisku.
Żółtaczka fizjologiczna pojawia się w 2 dobie życia i trwa około 10 dni. Nie wymaga leczenia. Stwierdza się ją u prawie 40% noworodków urodzonych o czasie. Poza żółtym odcieniem oczu i skóry, może pojawiać się:
- gorączka,
- drażliwość,
- niechęć do jedzenia.
Żółte białka u noworodka mogą świadczyć również o żółtaczce patologicznej. Rozpoznaje się ją, kiedy pojawia się już w pierwszej dobie życia lub jej czas trwania wynosi więcej niż 14 dni.
Ta może być wywołana zakażeniem bakteryjnym, krwotokiem wewnętrznym, nieprawidłową pracą wątroby wcześniaków, chorobą metaboliczną, zapaleniem wątroby lub dróg żółciowych, a także niezgodnością typu krwi matki i dziecka. W takich przypadkach koniczne jest leczenie.
4. Żółte oczy u dzieci i dorosłych
Żółte oczy u dzieci i dorosłych zwykle są oznaką żółtaczki. Mogą pojawić się zarówno lekko żółte białka oczu, jak i zażółcone oczy, a także:
- zażółcenie powłok skórnych,
- świąd skóry,
- gorączka,
- złe samopoczucie, osłabienie, zmęczenie,
- ciemniejszy mocz,
- odbarwienie stolca.
Obserwuje się również żółte białka oczu po alkoholu. U alkoholika świadczy to o uszkodzeniu wątroby przez substancje zawarte w napojach alkoholowych. Do najczęstszych chorób wątroby związanych z alkoholizmem zalicza się:
- alkoholowe zapalenie wątroby,
- marskość wątroby,
- alkoholowe stłuszczenie wątroby.
5. Diagnostyka i leczenie
Pojawienie się zażółconych oczu jest wskazaniem do wizyty u lekarza i wykonania badań laboratoryjnych. Podstawowym jest poziom stężenia bilirubiny całkowitej. Pozostałe to morfologia, aktywność enzymów wątrobowych, a także oznaczenia przeciwciał świadczących o chorobach wirusowych.
Normy bilirubiny całkowitej dla osoby dorosłej wynoszą 0,2–1,1 mg/dl. Żółte białka oczu pojawiają się, kiedy jej poziom przekracza 2 mg/dl.
Lekarz może również zlecić również badanie ultrasonograficzne jamy brzusznej (USG) lub tomografię komputerową (TK). W uzasadnionych przypadkach konieczne może być wykonanie biopsji wątroby. Leczenie żółtych oczu polega na prowadzeniu terapii choroby podstawowej.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.
