CA 72-4 - charakterystyka, wskazania, wykonanie badania, interpretacja wyników

Podwyższony marker CA 72-4 może oznaczać występowanie chorób nowotworowych. Nieznaczne podwyższenie CA 72-4 może być spowodowane chorobami układu pokarmowego. Kiedy wykonać badanie CA 72-4 i ile kosztuje badanie?

1. Znaczenie markerów nowotworowych

Markery nowotworowe zostały odkryte ponad 40 lat temu. Początkowo sądzono, że każdy rodzaj guza ma charakterystyczną dla siebie substancję markerową. Nieco później przeprowadzone badania dowiodły, że jeden nowotwór może skutkować wzmożoną produkcją w organizmie kilku markerów. Co więcej, jeden rodzaj nowotworu może produkować markery charakterystyczne dla innych nowotworów. I tak pojawienie się w organizmie markera oznaczanego symbolem CA 72-4, charakterystycznego dla nowotworów jajnika, może również wskazywać na raka żołądka. Jednak niektóre markery w stu procentach wskazują na określony nowotwór (np. marker PSA pozwala wykryć tylko i wyłącznie raka prostaty i to w bardzo wczesnej fazie rozwoju). Ponieważ markery nowotworowe nie są substancjami jednorodnymi, pacjentowi na ogół zleca się wykonanie, tzw. panelu markerowego, zestawu oznaczeń, który pozwala określić rodzaj toczącego się procesu nowotworowego.

Markery nowotworowe odgrywają najistotniejszą rolę w terapii nowotworów. Po usunięciu guza pacjent, przed każdą wizytą kontrolną u onkologa, robi badania poziomu markerów. Jeśli jest on podwyższony, wiadomo, że proces nowotworowy jest nadal obecny i mogą pojawić się przerzuty. Gdy stężenie markerów utrzymuje się w normie lub spada, rozwój choroby został zatrzymany. Oznaczanie markerów pomaga też kontrolować skuteczność stosowanej terapii.

2. Czym jest CA 72-4?

Zobacz film: "#dziejesienazywo: Dlaczego warto robić screening?"

CA 72-4 to jeden z markerów nowotworowych. Markery nowotworowe to tzw. wykrywacze raka. Są to substancje chemiczne o zróżnicowanej budowie. Mogą mieć charakter antygenów, białek, enzymów lub hormonów. Niektóre z nich, w okresie życia płodowego człowieka, mają stosunkowo wysokie wartości referencyjne. Później, w życiu dorosłym, w normalnych warunkach nie występują w ogóle lub w bardzo niskich stężeniach. Wzrost ich stężenia we krwi może świadczyć o toczącym się procesie nowotworowym. We współczesnej onkologii markery nowotworowe znajdują zastosowanie w monitorowaniu pacjentów poddanych leczeniu raka. Są też pomocne w ustalaniu diagnozy.

CA 72-4 to antygen nowotworowy, który może być oznaczany również TAG 72-4. CA 72-4 jest markerem, którego podwyższenie oznacza choroby związane z: układem pokarmowym (rak żołądka, nowotwór trzustki, sutka, jelita, ale również płuc).

Wykonanie badania CA 72-4 przeprowadzane jest w celu rozpoznania zmian chorobowych, ale także podczas monitorowania przebiegu już istniejących zmian. U całkowicie zdrowych osób wyniki CA 72-4 są na niskim poziomie. Koszt wykonania badania CA 72-4 w laboratorium komercyjnym to około 50-120 złotych.

3. Wskazania do wykonania badania CA 72-4

Jednym z najważniejszych wskazań do wykonania badania CA 72-4 jest podejrzenie choroby nowotworowej. Oprócz wykrywania chorób układu pokarmowego CA 72-4 służy także do sprawdzenia, czy dotychczasowe leczenie przyniosło oczekiwane rezultaty.

Zazwyczaj badania markera CA 72-4 nie wykonuje się profilaktycznie. Można to zrobić wtedy, kiedy choroba ma podłoże genetyczne (np. w rodzinie występowało wielu przypadków określonego nowotworu), dla wykluczenia albo szybszego zdiagnozowania problemu. Umożliwia to odpowiednio wczesne rozpoczęcie leczenia.

Większość markerów w ilości wykrywalnej pojawia się w chwili, gdy nowotwór już w zaawansowanym stopniu rozwinął się w organizmie. Wtedy można go wykryć również na podstawie USG, mammografii, cytologii, tomografii komputerowej i innych badań.

Badanie markera CA 72-4 wykonuje się u pacjentów z podejrzeniem:

• nowotworu trzustki,
• nowotworu przełyku,
• nowotworu sutka,
• nowotworu jajnika,
• nowotworu jelita grubego,
• nowotworu żołądka.

4. Przebieg badania CA 72-4 i interpretacja wyników

Wykonanie badania CA 72-4 nie jest badaniem skomplikowanym i jest powszechnie dostępne. Każde laboratorium powinno wykonywać to badanie. Badanie oznaczenia markera CA 72-4 nie wymaga od pacjenta bycia na czczo, jednak jest to jak najbardziej wskazane.

Materiałem biologicznym przy oznaczaniu markerów, w tym markera CA 72-4, jest surowica krwi. Specjalista pobiera krew i umieszcza ją na specjalnym podłożu. Krew umieszcza się w lodowatej wodzie albo oddziela się surowicę od krwi i zamraża. W takiej postaci wysyłana jest do laboratorium.

Wykonując tylko jeden marker np.: CA 72-4 badanie może nie być w pełni jednoznaczne, dlatego lekarze zalecają pacjentowi wykonanie badania kilku markerów jednocześnie. Dzięki takiemu rozwiązaniu lekarz otrzymuje jasny i klarowny wynik badania i może dokładnie stwierdzić rodzaj nowotworu oraz zalecić stosowne leczenie.

Nawet jeżeli zmiana nowotworowa wymaga usunięcia i zabieg przeprowadzony zostanie z powodzeniem, to pacjent musi się regularnie badać, aby mieć pewność, że choroba nie powróciła. W tym celu w dalszym ciągu niezbędne jest wykonywanie badania CA 72-4.

Ważna jest nie tylko sama obecność markera we krwi, ale przede wszystkim jego ilość ponad dopuszczalną normę. Jeśli norma jest znacznie przekroczona, nie zawsze oznacza to rozwój choroby nowotworowej. Niektóre markery mogą świadczyć o ostrym stanie zapalnym niektórych narządów.

Norma markera CA 72-4 powinna wynosić maksymalnie 4,0ng/ml. Osoba zdrowa charakteryzuje się więc bardzo niskim poziomem CA 72-4. Natomiast nawet lekki stan zapalany charakteryzuje się podwyższeniem tej normy. Duże stężenie CA 72-4 zwiastuje poważne choroby nowotworowe.

5. Podwyższone stężenie CA 72-4

Antygen CA 72-4 wiąże się z przeciwciałami monoklonalnymi cc49 (przeciwko frakcji błon plazmatycznych izolowanych z przerzutów raka piersi) i B 72-3 (przeciwko glikoproteinie występującej w gruczolakorakach przewodu pokarmowego, jajników i piersi). W praktyce klinicznej badanie CA 72-4 ma zastosowanie w monitorowaniu raka żołądka i jajników.

Wysokie stężenie CA 72-4 (wraz z podwyższonymi pozostałymi markerami na obecność nowotworu) zazwyczaj świadczy o poważnych chorobach, takich jak:

• choroby układu pokarmowego;

• choroby nowotworowe sutka,

• nowotwór jajnika (w celu zwiększenia czułości rozpoznania warto wykonać dodatkowo badanie markera CA 125 we krwi);

• nowotwór trzustki (zalecane jest wykonanie dodatkowo badania markera CA 19-9 we krwi, celem zwiększenia czułości rozpoznania);

• nowotwór żołądka (zalecane jest wykonanie dodatkowo badania markera CEA, celem zwiększenia czułości rozpoznania),

• nowotwór jelita grubego;

• nowotwór przełyku;

• rak płuc.

Podczas zwiększonego stężenia CA 72-4 przy nowotworze żołądka często dochodzi do pojawienia się przerzutów w węzłach chłonnych. W przypadku znacznego podwyższenia tego markera w chorobie nowotworowej przełyku, może dojść to przerzutów na pozostałe organy.

Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.