Poparzenie słoneczne
Oparzenie słoneczne to nasilony rumień skóry, połączony z uczuciem pieczenia, a nierzadko i pęcherzami, pojawiający się po ekspozycji na promieniowanie słoneczne. Skóra, zamiast zostać ładnie opalona, staje się czerwona, wrażliwa i pokryta pęcherzami. Najbardziej narażone na oparzenie są okolice powiek, dekoltu, dołu brzucha, wewnętrznych powierzchni ud. Osoby o jasnej skórze, z małą ilością barwnika (melaniny), łatwiej ulegają poparzeniom słonecznym.
1. Promieniowanie słoneczne
Podczas ekspozycji na słońce skóra poddawana jest działaniu całego zakresu promieniowania elektromagnetycznego docierającego do ziemi: są to promienie ultrafioletowe (UV), widzialne oraz podczerwone.
W powstawaniu zmian skórnych zachodzących pod wpływem promieniowania słonecznego najistotniejszą rolę odgrywają promienie ultrafioletowe UVB (krótki ultrafiolet) i UVA (długi ultrafiolet). Rumień to oparzenie wywoływane głównie przez UVB (jest to tzw. promieniowanie rumieniotwórcze). Rumień po ekspozycji na UVB osiąga szczyt po 12–24 godzinach od ekspozycji na promieniowanie słoneczne i w ciągu 72 godzin ustępuje całkowicie lub pozostawia niewielką opaleniznę.
W warunkach naturalnych po UVA nie występuje rumień. Można go wywołać jednak masywnymi, niefizjologicznymi dawkami, jak to następuje np. w solariach. Reakcja na promieniowanie UVB po wcześniejszej ekspozycji na promieniowanie UVA może być zintensyfikowana. Jest to tzw. zjawisko fotowzmocnienia. Oznacza to, że bezpośrednio po pobycie w solarium znacznie łatwiej ulec poparzeniu słonecznemu. Siła działania promieniowania UV na skórę zmienia się w zależności od pory roku – w naszej szerokości geograficznej największe nasilenie promieniowania występuje między kwietniem a październikiem. Zależy ponadto od pory dnia – natężenie promieniowania jest największe w godzinach między 10.00 a 14.00. Oczywiście podczas pobytu w innych szerokościach geograficznych, w Afryce czy też w krajach basenu Morza Śródziemnego promieniowanie jest zintensyfikowane i skóra wymaga szczególnej ochrony.
Słońce działa na nas dobroczynnie tylko wtedy, gdy nie przesadzamy z długimi kąpielami słonecznymi. Nie należy zapominać o zaleceniach dotyczących stosowania środków ochronnych, zawierających filtry UVA i UVB lub lekceważyć ich. Kremy lub mleczka z filtrami powinniśmy nakładać na skórę na 20 minut przed wyjściem na słońce. Niezwykle ważny jest wybór właściwego faktora. Nie wystarczy również jednokrotna aplikacja kremu ochronnego dziennie, jego nakładanie trzeba powtarzać co kilka godzin.
Ważne jest, aby unikać przebywania na słońcu w tak zwanych godzinach szczytu, kiedy słońce ma najbardziej intensywne działanie. Jest to pora pomiędzy godziną 11.00 a 15.00.
2. Pierwsza pomoc przy poparzeniu słonecznym
W poparzeniu słonecznym I stopnia pomóc mogą chłodny prysznic, okłady z zimnego mleka lub jogurtu – ochładzają one skórę i przywracają jej właściwe nawilżenie. W aptekach dostępne są odpowiednie preparaty łagodzące oparzenia w postaci maści, zawierające witaminę E, alantoinę lub pantenol. Jeśli ból jest silny, stosować można leki przeciwbólowe (paracetamol, ibuprofen).
W poparzeniu II stopnia (silny i bolesny rumień, pęcherze) można krótkotrwale oziębiać skórę wodą i lodem.Często konieczne jest zastosowanie maści steroidowych, leków zabezpieczających przed nadkażeniem bakteryjnym. Należy skonsultować się z lekarzem. Wizyta u lekarza będzie nieunikniona, gdy pojawi się wysoka temperatura, która nie chce ustąpić, na uszkodzonej skórze pojawią się zmiany w postaci rozległych pęcherzy, jeżeli ból się nasila, gdy pojawią się niepokojące objawy, takie jak nudności czy nawet stany utraty świadomości.
Warto również pamiętać, że oparzona skóra jest w przyszłości narażona na nowotwór skóry, nazywany czerniakiem, który prawie w 90% nie daje szans na wyleczenie.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.