Trwa ładowanie...
Artykuł zweryfikowany przez eksperta: Lek. Tomasz Makos

Przeszczep komórek macierzystych izolowanych z krwi obwodowej

Avatar placeholder
19.12.2019 15:32
Przeszczep komórek macierzystych izolowanych z krwi obwodowej
Przeszczep komórek macierzystych izolowanych z krwi obwodowej

Przeszczepianie komórek macierzystych izolowanych z krwi obwodowej to nowa technika, w której komórki macierzyste pozyskiwane są z krwi pacjenta i wykorzystywane są do przeszczepu szpiku kostnego. Komórki macierzyste znajdują się w organizmie każdego człowieka, są to komórki totipotencjalne czyli mające zdolność przekształcania się w każdy rodzaj komórek.

1. Co to są komórki macierzyste?

Składniki krwi
Składniki krwi

Podstawowe składniki krwi.

zobacz galerię

Komórki macierzyste to małe, okrągłe komórki z jądrem i skąpa cytoplazmą. Gdy inne typy komórek w ciele mają ograniczoną żywotność i umierają po określonej liczbie podziałów, komórki macierzyste są w stanie odtworzyć się zawsze. Komórki macierzyste są nieśmiertelne (w zakresie komórkowym). Mogą zrzec się nieśmiertelności i przekształcić w zwykłe krwinki – czerwone (erytrocyty), białe (leukocyty) lub duże (megakariocyty). Stosunkowo mała ilość komórek macierzystych może odtworzyć szpik kostny, zapewniając nieograniczone dostawy komórek, odtwarzając wszystkie rodzaje komórek i system immunologiczny.

2. Jakie są rodzaje przeszczepów?

Istnieje wiele rodzajów przeszczepów, w zależności od pochodzenia materiału do przeszczepu. Wyróżniamy przeszczep autogeniczny, czyli przeszczepianie własnej tkanki, m.in. krwi pępowinowejz komórkami macierzystymi. Nie ma ryzyka odrzucenia takiego przeszczepu ponieważ na powierzchni komórek przeszczepionych nie ma obcych antygenowo struktur białkowych. Przeszczep izogeniczny to przeszczep pomiędzy bliźniętami jednojajowymi, w tym przypadku też nie ma ryzyka odrzucenia przeszczepu ze względu na identyczność antygenową. Przeszczep allogeniczny to taki, w którym dawca i biorca nie mają identycznej informacji genetycznej, są jednak w swoim genotypie bardzo podobni, tak by zminimalizować ryzyko odrzucenia przeszczepu.

3. Pobieranie komórek macierzystych do przeszczepu szpiku

Zobacz film: "Czego pacjenci powinni spodziewać się po operacji?"

W normalnych warunkach rzadko spotyka się komórki macierzyste w krwiobiegu. Aby pozyskać odpowiednią liczbę komórek z krwi, są one wywabiane ze szpiku za pomocą specjalnych środków farmakologicznych i nakłaniane do przejścia do krwi obwodowej. Krew jest filtrowana przez specjalną maszynę i komórki są odławiane. Można je wtedy wykorzystać do przeszczepu szpiku lub zachować na wszelki wypadek.

4. Działanie przeszczepu komórek macierzystych izolowanych z krwi obwodowej

Przed transplantacją pacjent otrzymuje dużą dawkę chemioterapii i/lub radioterapii, by zniszczyć chore komórki. Następnie komórki macierzyste wracają do organizmu pacjenta, gdzie mogą produkować nowe komórki krwi i zastąpić te zniszczone. Komórki macierzyste podawane są dożylnie, a będąc już we krwi, kierują się prosto do szpiku kostnego.

5. Jak można uzyskać komórki macierzyste?

Komórki macierzyste można także pobrać z krwi pępowinowej. Pobrane stamtąd są młodsze od pozostałych źródeł, dlatego ich zdolność odtwórcza jest zdecydowanie większa. Pobieranie krwi pępowinowej możliwe jest tylko bezpośrednio po porodzie ze sznura pępowinowego. Zabiegu pobrania krwi pępowinowej dokonuje przeszkolony personel medyczny za pomocą specjalnie przygotowanego sprzętu. Następnie krew badana jest w laboratoriach i przechowywana w specjalnych warunkach, tak by komórki nie traciły swoich właściwości. Obecnie komórki macierzyste krwi pępowinowej stosuje się w onkologii i hematoonkologii. Krew pępowinowa służy przede wszystkim osobom, od których została pobrana, czasami wykorzystuje się ją w przypadku zgodności antygenowej do przeszczepu komórek macierzystych wśród rodzeństwa lub osób spokrewnionych.

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.

Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze