Przyczyny schizofrenii
Hormony a zachowanie są nadal mało znane. Choroba dotyka zazwyczaj nastolatków i młode osoby. Prawdopodobnie duży wpływ na możliwość zachorowania na ten rodzaj psychozy mają uwarunkowania rodzinne. Znane są czynniki wywołujące chorobę, takie jak: stres, niedobór dopaminy, uszkodzenia DNA. Od czego jeszcze zależą zaburzenia schizofreniczne i kto jest najbardziej narażony na chorobę?
1. Epidemiologia schizofrenii
Według statystyk, schizofrenia jest chorobą psychiczną, na którą cierpi 1 osoba na 100 na całym świecie. Każdy może zachorować na schizofrenię. Schorzenie najczęściej rozpoczyna się w młodości i ujawnia się pod wpływem czynników środowiskowych. Ofiarami schizofrenii są tak samo kobiety, jak i mężczyźni. Jest to choroba, którą można leczyć. Badania mówią, że w ciągu pięciu lat jedna osoba na czworo chorych może całkowicie wyzdrowieć. U innych bardzo często można zmniejszyć objawy i poprawić samopoczucie.
Zaburzenia schizofreniczne pojawiają się u nastolatków lub młodych osób. Zazwyczaj pierwsze objawy schizofrenii pojawiają się między 15. a 30. rokiem życia, jednak czasami choroba może pojawić się później. Często choroba jest późno diagnozowana. Dzieje się tak dlatego, że część objawów (np. zamknięcie się w sobie) może być uznawana za symptomy okresu dojrzewania. Ponadto zdarza się, że zaburzenia pojawiają się stopniowo, w długim okresie czasu.
2. Co trzeba wiedzieć o schizofrenii?
Większość chorych zapomina o przyjmowaniu leków. Przerwanie kuracji grozi nawrotem choroby. Zdarza się, że zdrowi ludzie postrzegają osoby chore na schizofrenię jako leniwe. Brak energii jest jednym z objawów choroby. Niekiedy u schizofreników zdarzają się zachowania agresywne i niebezpieczne. Dotyczy to tylko małego procenta chorych. Pomocna okazuje się terapia poznawczo-behawioralna. Często dochodzi jednak do nawrotów objawów. Podstawą leczenia jest regularność w przyjmowaniu leków i udział w zajęciach terapeutycznych, nawet gdy wydaje się, że objawy są pod kontrolą.
3. Źródła zachorowania na schizofrenię
Przyczyny schizofrenii są wciąż obiektem wielu badań. Naukowcy są natomiast pewni, że istnieje wiele czynników, które mogą wywołać chorobę. Mechanizm jest po części związany z nierównowagą biochemiczną w mózgu. U podstaw tych zakłóceń leżą czynniki genetyczne i zewnętrzne. Dziedziczność schizofrenii zależy od stopnia pokrewieństwa z chorym. Ryzyko rozwoju choroby u osób z otoczenia schizofrenika wynosi: 5% u rodziców, 10% u braci i sióstr, 13% u dzieci oraz 2-3% u kuzynów i dalszej rodziny.
3.1. Schizofrenia a dopamina
Niektóre zaburzenia świadomości, charakterystyczne dla schizofrenii, związane są z dopaminą. Dopamina jest ważnym neuroprzekaźnikiem.
Wydziela ją ośrodkowy układ nerwowy. Odkryto, że u niektórych osób cierpiących na schizofrenię w pewnych miejscach mózgu dopamina jest wydzielana nadmiernie, a w innych częściach mózgu zaczyna jej brakować. Ma to wpływ na pewne objawy schizofrenii, np. urojenia, słyszenie głosów nieobecnych osób. Niedobór dopaminyodpowiada za apatię, uczucie osamotnienia i ciągłe zmęczenie.
3.2. Schizofrenia a geny
Udowodniono, że schorzenie pojawia się częściej u osób, w rodzinie których pojawiły się zaburzenia psychiczne. Do dziedziczenia schizofrenii przyczynia się uszkodzenie DNA. Badania wciąż trwają, trudno ustalić dokładne zmiany w genach. Nawet jeśli dwoje rodziców cierpi na schizofrenię, to jest 60% szans, że ich dzieci będą zupełnie zdrowe.
3.3. Niespecyficzne przyczyny schizofrenii
Wśród pozostałych czynników ryzyka zachorowania na schizofrenię wymienia się:
- czynniki środowiskowe, np. dorastanie w centrum miasta, zażywanie narkotyków (amfetaminy, marihuany),
- ciężkie przeżycia,
- powikłanie chorób zakaźnych.
Wśród czynników zewnętrznych wpływających na ryzyko zachorowania na zaburzenia schizofreniczne wymienia się zarażenie wirusem grypy przez matkę w czasie ciąży. Badany jest również wpływ braku tlenu podczas porodu na możliwość zachorowania na schizofrenię. W dorosłym życiu stres może wywoływać chorobę, nie jest to jednak przyczyną schizofrenii. Dotychczas nie udowodniono również, czy branie narkotyków ma wpływ na wzrost ryzyka schizofrenii, chociaż ostatnie badania wykazują, że narkotyki mogą sprzyjać wywołaniu choroby. W przypadku schizofrenii należy zatem mówić o przyczynach wieloczynnikowych.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.