Psychoterapia długoterminowa
Jedną z gałęzi psychoterapii jest psychoterapia długoterminowa. Opiera się ona zasadzie regularności – sesje z pacjentami prowadzone są systematycznie nawet przez kilka lat. Jej celem jest zrozumienia siebie, swoich uczuć, lęków, frustracji, wyborów. Umożliwia zdemaskowanie swojej indywidualnej historii życia i zgłębienia wpływu nieświadomych impulsów na dokonywane wybory. Ponadto, ten rodzaj psychoterapii daje szansę przepracowania urazów psychicznych, poczynienia refleksji nad własnym życiem i usprawnienia funkcjonowania jednostki w relacjach międzyludzkich.
1. Czy psychoterapia długoterminowa leczy?
Psychoterapię określa się jako pewną formę leczenia, stosowaną w określonych chorobach i niedomaganiach ludzkich, wymagającą wiedzy o strukturze organizmu ludzkiego, którego psychika stanowi istotny i nieodłączny składnik. Organizm, czyli zespół właściwości anatomiczno-fizjologicznych i osobowość, czyli zespół właściwości psychicznych to struktury komplementarne – wzajemnie się uzupełniające. Nie ma zmian cielesnych, które nie miałyby swojego komponentu psychicznego, a każdy proces psychiczny jest równocześnie funkcją narządową, np. kiedy boli nas głowa (czynnik cielesny), spada nam samopoczucie (czynnik psychiczny).
Istnieje wiele definicji pracy psychoterapeutycznej. Psychoterapia może być rozumiana jako zamierzony i systematyczny proces interakcji rozwijany między pacjentem (klientem) a terapeutą lub grupą terapeutyczną w celu usuwania u pacjenta zaburzeń komunikacji, nieprawidłowych procesów psychicznych lub dolegliwości somatycznych i uzyskiwania lepszego przystosowania społecznego, czasem polepszenie struktury osobowości lub stymulacja możliwości rozwojowych. Skuteczność psychoterapii zależy od wielu czynników, a przede wszystkim od czterech uniwersalnych składników psychoterapii:
- wspólnego obrazu świata psychoterapeuty i pacjenta,
- osobistych cech terapeuty,
- zaufania i nadziei pacjenta na wyzdrowienie,
- techniki terapii.
Pytanie o to, czy psychoterapia leczy, stanowi refleksję nad tym, czy oddziaływanie psychiczne, spotkanie człowieka z człowiekiem są w stanie zmienić trwale jego stan psychiczny lub cielesny. Możliwa jest daleko idąca przemiana człowieka, przynajmniej w wymiarze behawioralnym (zachowaniu), o ile jednostka zaangażuje się emocjonalnie. Utrwalenie uzyskanej zmiany stanu psychicznego może następować na dwa sposoby:
- związek z drugą osobą lub z grupą przedłuży się w czasie (psychoterapia długoterminowa), wiążąc jednostkę z nowym otoczeniem w sposób stosunkowo stabilny;
- może zmienić się wrażliwość danej osoby na bodźce środowiskowe, sprawiając, że jej zachowanie ulegnie przekształceniu.
Szkoła humanistyczna z Carlem Rogersem na czele utrzymuje, że sam kontakt międzyosobowy poprawia stan psychiczny uczestników.
2. Co jest sukcesem terapeutycznym?
Na samym początku psychoterapii, kiedy zawiera się kontrakt psychoterapeutyczny, ważna jest odpowiedź na pytanie, do czego spotkania zmierzają, jaki cel im przyświeca, co będzie miarą sukcesu pacjenta i terapeuty. Terapeuta powinien zdawać sobie sprawę, że cierpienie jest związane nieodłącznie z ludzkim życiem i powinien możliwie jasno uświadomić sobie, z czego właściwie ma on pacjenta „wyleczyć” i do jakiego stanu chciałby go doprowadzić. Nie wolno zapominać, że pacjent jest osobą wolną, która ma prawo do swobodnego decydowania o sobie i która sama powinna sobie stawiać cele, także w zakresie swojego rozwoju osobowego.
Wejście w interakcję psychoterapeutyczną powinno być poprzedzone możliwie nieskrępowaną decyzją każdej ze stron i dojść do skutku dzięki obopólnej zgodzie. W czasie samego procesu psychoterapii terapeuta pozostawia pacjentowi wolność decyzji, czy godzi się na jego konkretną propozycję terapeutyczną. Terapeuta zawsze działa w ramach jakiejś filozofii człowieka i kieruje się jakimiś zasadami etycznymi. Osiągnie on lepsze wyniki, gdy będzie świadomy swojego sposobu myślenia i postępowania terapeutycznego.
3. Istota psychoterapii długoterminowej
Psychoterapia długoterminowa to szczególny rodzaj psychoterapii, o charakterze indywidualnym (terapeuta-pacjent). Spotkania trwają od roku do kilku lat, są systematyczne, regularne, w miarę o jednakowej częstotliwości (przynajmniej raz w tygodniu). Nie tylko długość trwania procesu psychoterapeutycznego, ale także szczególny rodzaj więzi i dialogu, jaki powstaje w ciągu sesji między pacjentem a terapeutą sprawia, że ten typ pomocy jest bardzo skuteczny w rozwiązywaniu trudnych problemów życiowych. Przeciwieństwo psychoterapii długoterminowej stanowi psychoterapia krótkoterminowa – zalecana osobom, które znalazły się w szczególnej sytuacji (np. żałoba, choroba, rozwód). Psychoterapię krótkoterminową zazwyczaj dedykuje się ludziom, którzy stoją przed koniecznością podjęcia ważnej decyzji życiowej, muszą rozwiązać konkretny problem. Ten typ terapii składa się z określonej liczby spotkań (kilka-kilkadziesiąt sesji) i ma ustalony termin zakończenia.
Terapia psychologiczna to okazja dla pacjenta do refleksji nad własnym życiem i kształtowania wiary, że jego jestestwo jest ważne, zasługujące na zaangażowanie, pomyślność i szczęście. Psychoterapia długoterminowa stawia sobie za cel wnikliwe poznanie, analizę i zrozumienie własnych uczuć, lęków, obaw, relacji, historii życia. Dzięki pomocy psychoterapeutycznej człowiek jest w stanie przybliżyć się w rozumieniu i przeżyciu trudnych emocji czy urazów, które zostały zepchnięte do podświadomości. Odkrycie, uświadomienie oraz przepracowanie przeszłych doświadczeń czy bolesnych przeżyć oraz zdemaskowanie dysfunkcjonalnych schematów pozwalają na przemianę i lepsze funkcjonowanie w życiu. Psychoterapia długoterminowa może trwać nawet kilka lat, aż obie strony (pacjent i psychoterapeuta) uznają, że przewidziany sukces terapeutyczny (cele) został osiągnięty.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.