9 najważniejszych badań, które powinna wykonać każda kobieta

Rak szyjki macicy zazwyczaj rozwija się powoli i w wielu przypadkach przez długi czas nie daje żadnych objawów. Główną przyczyną tego typu nowotworu jest zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV), szczególnie typami wirusa o wysokim ryzyku onkogennym.

Objawy raka szyjki macicy mogą obejmować: krwiste upławy o nieprzyjemnym zapachu, krwawienia między menstruacjami, dłuższe i bardziej obfite niż zazwyczaj krwawienia menstruacyjne, krwawienia po stosunku płciowym. Pacjentki powinny zdawać sobie sprawę, że szybkie wykrycie raka szyjki macicy zwiększa szansę na pełne wyleczenie.

W diagnostyce w kierunku raka szyjki macicy wykorzystuje się badanie cytologiczne, wymaz z pochwy oraz test w kierunku HPV, czyli wirusa brodawczaka ludzkiego. Cytologia pozwala na przykład zidentyfikować zmiany komórkowe w obrębie szyjki macicy.

Badania przesiewowe w kierunku wykrycia raka jelita grubego powinny być wykonywane regularnie u osób, które ukończyły 50 lat. Jeśli u danej usoby nie występują niepokojące objawy takie jak dolegliwości bólowe układu pokarmowego, wystarczy przebadać się raz na 10 lat.

Kolonoskopia, mimo że nieprzyjemna, jest najlepszym narzędziem przy wykrywaniu raka jelita grubego. Tego rodzaju nowotwory wcale nie są rzadkością u kobiet. Rak jelita grubego jest trzecim, zaraz po raku piersi oraz płuc, najczęściej występującym nowotworem.

Jeżeli w rodzinie były przypadki tego nowotworu, testy przesiewowe powinny być wykonywane częściej. Jeśli pacjentka miała wykonywany zabieg chirurgiczny usunięcia nowotworu jelita grubego, badania przesiewowe należy wykonywać co 3 lata.

Mammografia to badanie obrazowe, które określane jest mianem złotego standardu w diagnostyce nowotworów piersi u kobiet. W trakcie badania pacjentce wykonuje się cztery zdjęcia - dwa zdjęcia prawej piersi oraz dwa zdjęcia lewej piersi.

Według zaleceń Polskiego Towarzystwa Onkologicznego pacjentki powyżej 50. roku życia mammografię powinny wykonywać raz na dwa lata (w ramach profilaktycznego programu przesiewowego). Występowanie raka piersi lub jajnika w rodzinie powinno jednak skłonić do częstszych, regularnych konsultacji z lekarzem. Badanie mammograficzne można wykonać w stacjonarnych placówkach medycznych lub w tzw. mammobusach.

Nadciśnienie tętnicze krwi to problem, który dotyczy niemal 10 mln dorosłych Polaków. Stanowi ono główną przyczynę pojawiania się chorób układu sercowo-naczyniowego. Wśród skutków nieleczonego wysokiego ciśnienia specjaliści wymieniają między innymi:

• retinopatię nadciśnieniową,
• zmiany w układzie naczyniowym, nerkach czy wątrobie,
• zawał serca,
• udar mózgu,
• niewydolność serca.

Wykryte we wczesnej fazie nadciśnienie tętnicze krwi można obniżać naturalnymi sposobami - poprzez odpowiednią dietę czy aktywność fizyczną. W niektórych sytuacjach konieczne może być zastosowanie leków np. inhibitorów konwertazy angiotensyny, antagonistów receptora angiotensyny czy beta-blokerów. Zgodnie z zaleceniami Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego badanie ciśnienia tętniczego krwi powinno się wykonywać 2 razy dziennie, najpierw rano, a później w porze wieczornej.

To badanie mierzy poziom cholesterolu oraz trójglicerydów we krwi. Dzięki temu badaniu można ocenić poziomy różnych rodzajów lipidów we krwi, takich jak cholesterol całkowity, cholesterol LDL (lipoproteiny o niskiej gęstości), cholesterol HDL (lipoproteiny o dużej gęstości) oraz triglicerydy. Lipidogram powinno się wykonywać 4-6 godzin po ostatnim posiłku.

Badanie zalecane jest kobietom w wieku 45 lat i starszym. Przy prawidłowym lipidogramie zaleca się powtarzać badanie co dwa lata. Jeśli u pacjentki występuje podwyższenie wskaźników, badanie należy powtórzyć za rok. Poziom cholesterolu u kobiet związany jest z estrogenem – hormonem z niego wytwarzanym. W okresie menopauzy poziom estrogenu ulega obniżeniu, przez co zwiększa się ryzyko schorzeń układu sercowo-naczyniowego.

Zapalenie wątroby może być skutkiem działania chorobotwórczych wirusów, picia nadmiernych ilości alkoholu czy stosowania nieprawidłowej diety. Schorzenie to stanowi dla pacjentek poważne zagrożenie, ponieważ układ odpornościowy i może doprowadzić do uszkodzenia, marskości wątroby lub choroby nowotworowej tego narządu.

Badanie w kierunku diagnozy zapalenia wątroby jest szczególnie ważne dla osób urodzonych w latach 1945-1965. Mogą być one bowiem narażone na zakażenie wirusem HCV, na które w tamtych czasach nie zwracano należytej uwagi. Normy dotyczące czystości krwi (np. podczas transfuzji) weszły w życie dopiero w 1992 roku.

Zdiagnozowanie ewentualnych schorzeń związanych z wątrobą jest możliwe dzięki tzw. próbom wątrobowym (ALT, AST, ALP, BIL, GGTP. W badaniu USG można z kolei zaobserwować stłuszczenie wątroby, zwłóknienie miąższu, ostre zapalenie czy marskość narządu.

Wszystkie kobiety w wieku 40-70 lat lub młodsze, które zmagają się z nadwagą lub otyłością, powinny regularnie wykonywać badanie stężenia cukru we krwi.

Cukrzyca typu 2 może sprzyjać rozwojowi chorób serca, depresji czy zaburzeniom odżywiania. Warto wiedzieć, że dwa ostatnie schorzenia częściej pojawiają się u kobiet niż u mężczyzn.

Diagnoza cukrzycy nie jest wyrokiem. Zbilansowana dieta, odpowiednia dawka insuliny w tabletkach lub zastrzykach oraz aktywność fizyczna są kluczem do dobrego samopoczucia.

Kobiety po 60. roku życia powinny co kilka lat poddawać się pomiarowi gęstości kości. Badanie to jest ważne szczególnie dla osób narażonych na osteoporozę lub posiadających tendencje do urazów kości.

Osteoporoza to choroba, która charakteryzuje się utratą masy kostnej i zmniejszeniem gęstości kości, co prowadzi do zwiększonego ryzyka złamań. Kości stają się słabsze i bardziej podatne na złamania nawet przy niewielkim obciążeniu lub delikatnym urazie. Lekarze uważają, że dzięki pomiarowi gęstości kości szybko można zauważyć ubytki masy kostnej.

W przypadku zdiagnozowania choroby pacjentkom zaleca się stosować dietę obfitą w wapń. Wskazane są produkty mleczne, zielone warzywa liściaste, orzechy. Ogromną rolę odgrywa także witamina D. Występuje ona w takich produktach żywnościowych jak ryby tłuste i jaja kurze.

Badanie gęstości kości jest bardzo proste i szybkie w wykonaniu. Podczas densytometrii, aparat emituje promienie rentgenowskie, które przechodzą przez kość, a następnie są absorbowane przez nią. Ten proces pozwala na pomiar gęstości mineralnej kości. Aby uzyskać dokładne wyniki, ważne jest, aby pacjent był w trakcie badania całkowicie nieruchomy, co zapewnia precyzyjne pomiary.

Eksperci biją na alarm: coraz więcej osób cierpi na depresję i inne zaburzenia psychiczne. Zdarza się, że pacjenci nie podejrzewają u siebie choroby, a pogarszający się nastrój łączą z problemami w pracy czy trudnościami w związku.

Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), depresja jest obecnie najczęściej występującym zaburzeniem na całym świecie. Nie należy obawiać się konsultacji z psychologiem czy psychiatrą.