Asparagina – właściwości i zastosowanie
Asparagina to związek organiczny należący do aminokwasów białkowych. Ma charakter endogenny, co oznacza, że organizm człowieka jest zdolny do jej syntetyzowania. Jakie są jej właściwości i efekty działania? Kiedy substancję warto suplementować?
1. Co to jest asparagina?
Asparagina, inaczej kwas asparaginowy czy kwas DAA, jest amidem kwasu asparaginowego i składnikiem białek. To organiczny związek chemiczny z grupy aminokwasów endogennych o charakterze kwasowym. Jej jednoliterowy kod międzynarodowy to litera N. Wzór sumaryczny rozpisywany jest jako C4H8N2O3, a nazwa chemiczna to kwas 2-amino-3amidopropanowy.
Jakie właściwości ma asparagina? Posiada postać białych i błyszczących kryształów. Jest łatwo rozpuszczalna w wodzie. Pod wpływem ogrzewania z mocnymi zasadami bądź kwasami może się rozłożyć do amoniaku i kwasu asparaginowego.
Asparagina jest pierwszym wyizolowanym aminokwasem. W 1806 roku dokonali tego francuscy chemicy: Louis Nicolas Vauquelin i Pierre Jean Robiquet.
2. Jak powstaje asparagina?
Kwas asparaginowy ma charakter endogenny. Oznacza to, że organizm człowieka jest zdolny do jego syntezy, nie trzeba dostarczać go z zewnątrz. Związek jest wytwarzany na drodze tak zwanej reakcji transaminacji dwóch składników: szczawiooctanu i glutaminianu.
Asparagina powstaje z kwasu szczawiooctowego w wyniku przeniesienia dwóch grup aminowych, kolejno z glutaminianu i glutaminy z udziałem enzymów transaminazy i syntetazy asparaginowej. Wytwarzanie proteinowych aminokwasów zachodzi w podwzgórzu oraz przysadce mózgowej.
W jakich produktach występuje asparagina?
Kwas asparaginowy można znaleźć w szparagach (swoją nazwę zawdzięcza temu, że po raz pierwszy został wyizolowany ze szparagów), ziemniakach, roślinach strączkowych, rybach i owocach morza, także w nabiale, nasionach czy orzechach, w aspartamie, popularnej substancji słodzącej traktowanej jako zamiennik cukru czy odżywkach białkowych. Dostępne są także preparaty w formie proszku do rozpuszczania w wodzie, kapsułki lub tabletki.
3. Asparagina – właściwości i działanie
Niegdyś asparagina stosowana była w leczeniu artretyzmu (dna moczanowa, podagra czy skaza moczanowa). Obecnie to składnik wielu preparatów odżywczych, które wspomagają rekonwalescencję po chorobie czy łagodzą uczucie wyczerpania organizmu.
Asparagina odgrywa dużą rolę w:
- łagodzeniu stanów wyczerpania psychicznego lub fizycznego,
- rekonwalescencji po zabiegach chirurgicznych czy chorobach,
- zaburzeniach funkcji poznawczych u osób w podeszłym wieku,
- w zaburzeniach rozwoju u dzieci.
Jak działa asparagina? Okazuje się, że:
- wspomaga procesy uczenia się, zapamiętywania czy koncentrację,
- wspiera regenerację organizmu po intensywnych treningach czy okresach wzmożonej aktywności przez dłuższy czas,
- poprawia budowę tkanki mięśniowej,
- stymuluje wydzielanie hormonu wzrostu, glukagonu i insuliny,
- poprawia samopoczucie,
- wpływa na detoksykację; wspiera oczyszczanie organizmu z metabolitów wtórnych,
- odgrywa kluczową rolę w produkcji plemników i hormonów płciowych, jest stymulatorem seksualnym, podnosi libido, poprawia jakość erekcji.
4. Suplementacja asparaginy
Jeśli chodzi o suplementację asparaginy, ma ona sens w przypadku osób, które:
- są aktywne fizycznie, ale oczekują bardziej efektywnej regeneracji między treningami,
- mężczyzn z niskim poziomem testosteronu, zmagających się ze spadkiem libido czy problemami z erekcją.
Ma to związek z tym, że kwas DAA tanowi booster testosteronu, który odpowiada za wiele ważnych funkcji w organizmie człowieka. Dobowa dawka DAA wynosi od 1,5 g do 6 g. Porcję preparatu stosuje się rano po przebudzeniu lub 1-2 godziny przed wysiłkiem fizycznym.
Czy kwas asparaginowy jest szkodliwy?
Jeśli chodzi o suplementację kwasu asparaginowego, trzeba pamiętać, by zachować ostrożność. Ważne także, by wiedzieć, że wiąże się z nią ryzyko wystąpienia działań niepożądanych.
Najczęściej obserwuje się takie skutki uboczne jak kłopoty z pamięcią, pogorszenie koncentracji, bóle głowy, migreny, nudności, pogorszenie, samopoczucia, problemy ze snem oraz nasilenie zmęczenia czy napady lęku oraz objawy demencji u osób starszych.
Trzeba wiedzieć, że substancja wywiera wpływ na układ hormonalny, a przyjmowanie zbyt dużych ilości kwasu asparaginowego może skutkować nadmiernym wydzielaniem żeńskich hormonów płciowych. Ich nadmiar zaburza działanie męskiego organizmu. Z tego powodu asparagina nie powinna być stosowana przez chłopców, których gospodarka hormonalna nie jest jeszcze ukształtowana.
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.