Trwa ładowanie...

Aspartam - szkodliwość, zastosowanie i właściwości

Avatar placeholder
31.01.2024 16:57
Aspartam to jeden z zamienników cukru.
Aspartam to jeden z zamienników cukru. (Adobe Stock)

Aspartam to substancja słodząca traktowana jak zamiennik cukru. Jest obecna w wielu produktach spożywczych. Swoją popularność zawdzięcza niskiej kaloryczności i niewywieraniu wpływu na poziom glukozy we krwi. Choć większość badań naukowych przemawia za jego bezpieczeństwem, niektórzy uznają je za wątpliwe. Czy aspartam może szkodzić?

spis treści

1. Co to jest aspartam?

Aspartam to organiczny związek chemiczny, ester metylowy dipeptydu Asp-Phe. Jest stosowany jako sztuczny środek słodzący w produktach spożywczych. Został wynaleziony przypadkowo w 1965 r. przez Jamesa M. Schlattera, podczas badań nad lekiem przeciwwrzodowym. Aspartam, jako dodatek do żywności, zaczęto produkować w 1981 r.

Obecnie na terenie Unii Europejskiej zatwierdzonych jest 20 substancji słodzących. Obok aspartamu (E951) lista obejmuje ksylitol (E 967), erytrytol (E968), glikozydy stewiolowe ze stewii (E 960a), glikozydy stewiolowe wytwarzane enzymatycznie (E 960c), sorbitole (E 420), mannitol (E 421), maltitole (E 965), sukraloza (E 955), acesulfam K (E 950), cyklaminiany (E 952), izomalt (E 953), sacharyny (E 954), taumatyna (E 957), neohesperydyna DC (959), neotam (E 961), sól aspartamu i acesulfamu (E 962), syrop poliglucitolowy (E 964), laktitol (E 966), adwantam (E969).

2. Aspartam w żywności

Zobacz film: "#dziejesienazywo: Dlaczego warto robić screening?"

Aspartam to popularny słodzik, zamiennik cukru. Można go znaleźć w wielu produktach spożywczych. Substancja jest oznaczana kodem E951. Najczęściej są to napoje gazowane i produkty o obniżonej kaloryczności (niskokaloryczne), ale i przeznaczone dla diabetyków (typu „bez dodatku cukru”).

Tę substancje słodząca zawierają słodycze, guma do żucia, płatki zbożowe, drażetki odświeżające oddech, ale i wędliny czy ryby. Jest obecna również w składzie produktów farmaceutycznych, w lekach i suplementach diety.

Aspartam można również kupić w formie tabletek, które występują pod kilkudziesięcioma nazwami handlowymi. Stosuje się je do dosładzania napojów i potraw.

3. Właściwości aspartamu

Czy aspartam jest zdrowy? Specjaliści, biorąc pod uwagę różne właściwości substancji, nie doszli do takiego wniosku, choć dostrzegają jego zalety. Do walorów aspartamu należy to, że jest on około 200 razy słodszy od cukru.

Jego kaloryczność jest niemal zerowa (dostarcza 4 kcal na g). Ponadto, jak wiele innych słodzików, nie wpływa na wytwarzanie insuliny po spożyciu

Ile aspartamu można spożyć dziennie? Agencja Żywności za bezpieczną dawkę uznała wartość 40 miligramów aspartamu na kilogram masy ciała dziennie (ADI) spożywanej w ramach odpowiednio zbilansowanej diety.

Słodzik ma jednocześnie sporo wad. Przede wszystkim jego smak nie jest identyczny jak słodycz cukru: odczuwana jest wolniej, ale dłużej utrzymuje się w ustach. Warto także pamiętać, że aspartam nie nadaje się do słodzenia wypieków. Ma to związek z tym, że substancja w podwyższonej temperaturze rozkłada się na wolne aminokwasy.

4. Aspartam - szkodliwość

Czy aspartam jest szkodliwy? Zdania naukowców są podzielone. Z jednej strony Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) uznał, że aspartam oraz produkty jego rozkładu w organizmie są bezpieczne dla ogólnej populacji, w tym niemowląt, dzieci i kobiet w ciąży. Z drugiej istnieją dowody na to, że substancja może być niebezpieczna.

W wyniku rozkładu aspartamu powstaje formaldehyd i kwas mrówkowy, które są toksyczne dla organizmu. Jeżeli produkt słodzony aspartamem jest źle przechowywany, powstaje także niebezpieczna diketopiperazyna.

5. Aspartam - skutki uboczne

Aspartam to substancja, po spożyciu której, zwłaszcza w nadmiernych ilościach, może pojawić się wiele działań niepożądanych. To najczęściej nudności, bóle i zawroty głowy, chroniczne zmęczenie. zaburzenia pracy serca, duszności, wysypka, szum w uszach, bóle stawów, zaburzenia snu, palpitacje serca oraz zaburzenia gospodarki wapniowej.

Podejrzewa się także, że spożywanie substancji może prowadzić do rozwoju nowotworu: białaczki i szpiczaka mnogiego (aspartam może być rakotwórczy, choć nie zostało to jednoznacznie potwierdzone naukowo) oraz chorób o podłożu metabolicznym i immunologicznym.

Aspartam może szkodzić. Aby uniknąć skutków ubocznych i negatywnego wpływu substancji na zdrowie, zaleca się zdrowy rozsądek i umiar, czyli nieprzekraczanie dopuszczonej dziennej dawki spożycia.

Fenyloketonuria a aspartam

Pod względem chemicznym aspartam jest estrem metylowym L-asparagino-L-fenyloalaniny. Oznacza to, że nie może być stosowany u przez osoby z fenykoketonurią. To genetyczna choroba związana z nadmiernym gromadzeniem się fenyloalaniny, co ma działanie toksyczne na organizm.

Rekomendowane przez naszych ekspertów

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.

Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze