Bezsenność a serce
Znamienna częstość występowania bezsenności oraz dolegliwości sercowo-naczyniowych (nadciśnienie tętnicze, choroba niedokrwienna serca, zawał serca) wśród ludzi dorosłych, skłania do oceny ich wzajemnych oddziaływań na siebie. Najwięcej uwagi poświęca się zależnościom pomiędzy bezsennością a nadciśnieniem tętniczym. Dotychczas przeprowadzono kilka badań, które miały ocenić wpływ zaburzeń snu na powstawanie, progresję oraz leczenie nadciśnienia.
1. Fazy snu
Głęboki, długi sen, w którym występują fazy snu wolnofalowego (3. i 4. faza snu) pozwala na zwiększenie w organizmie przewagi działania układu przywspółczulnego nad układem współczulnym. Konsekwencją tego jest obniżenie się ciśnienia tętniczego krwi oraz spadek częstości uderzeń serca. Odwrotnie wygląda to podczas fazy REM, gdzie obserwuje się intensywniejszą aktywność układu współczulnego, czyli układu ucieczki i stresu. Wysokość ciśnienia tętniczego krwi w tej fazie, może osiągać wartości nawet wyższe od tych mierzonych w ciągu dnia.
Badanie osób śpiących tylko 4h przez kolejnych 6 nocy, wykazało istotne zaburzenia w ich układach hormonalnym i nerwowym. Obserwowano u nich zmniejszone wydzielanie insuliny, co skutkowało wyższym poziomem glukozy we krwi. Także poziom hormonów tarczycy oraz nadnerczy, zaliczanych do układu stresu, był podwyższony. Na co warto zwrócić uwagę to to, że wyniki takie uzyskano już po 6 nocach. Bezsenność jest chorobą przewlekła, trwającą zwykle wiele dłużej, tak więc i intensywność zachodzących w tym czasie zmian może być silniejsza.
2. Zmiany w układzie krążenia u cierpiących na bezsenność
U osób cierpiących na bezsenność, obserwuje się kilka zmian dotyczących układu krążenia:
- Średnie wartości ciśnienia tętniczego oraz tętna mierzone następnego dnia po nieprzespanej nocy są wyraźnie wyższe w porównaniu do wartości mierzonych po średnio 8-godzinnym śnie.
- Wyższe wartości ciśnienia tętniczego, które obserwuje się w bezsenności, są szczególnie znamienne w godzinach rannych.
- W trakcie bezsennej nocy, notuje się brak fizjologicznego spadku nocnego ciśnienia.
- Oba zdarzenia, zarówno brak spadku nocnego ciśnienia, jak i wyższe wartości ciśnienia tętniczego porannego, są ważnymi objawami świadczącymi o zwiększonym ryzyku wystąpienia powikłań narządowych, np. przerostu lewej komory serca, wystąpienie zaburzeń rytmu.
- Obserwuje się także wyższą częstość występowania choroby wieńcowej u osób cierpiących na bezsenność, depresję oraz z innymi czynnikami ryzyka (palenie papierosów, nadciśnienie tętnicze).
- U osób z bezsennością, skargi na ból wieńcowy notowane są dwukrotnie częściej niż u osób bez zaburzeń snu.
- W dłuższej perspektywie, przewlekła bezsenność ma wpływ na dwukrotne podwyższenie ryzyka zgonu z powodu choroby wieńcowej.
- Im dłużej trwają zaburzenia snu, tym trudniejsze jest leczenie nadciśnienia tętniczego.
Związki pomiędzy bezsennością a chorobami układu krążenia dawno już udowodniono. Jednak dopiero niedawno zaobserwowano, że takie zależności dotyczą także nastolatków. Stwierdzono, że osoby w wieku 13-16 lat, śpiące średnio 6,5h lub mniej dziennie, mają wyższe wartości ciśnienia niż ich zdrowi rówieśnicy. Co szczególnie ważne, ryzyko rozwoju nadciśnienia tętniczego w przyszłości jest u nich 3-5 krotnie większe i rozwija się ono bez względu na inne czynniki ryzyka, np. masę ciała. Nabiera to szczególnego znaczenia, jeśli doda się, że aż 26 proc. młodzieży w wieku gimnazjalnym ma kłopoty ze snem. A bezsenność wpływa przecież nie tylko na układ krążenia…
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.