Buzdyganek naziemny - skład, działanie, właściwości, zastosowanie, dawkowanie
Buzdyganek naziemny, naukowo znany jako Tribulus terrestris, to roślina z rodziny parolistowatych, która od wieków była wykorzystywana w medycynie naturalnej i ajurwedyjskiej ze względu na swoje potencjalne korzyści zdrowotne. Jakie właściwości ma buzdyganek naziemny i czy warto go stosować?
1. Co to jest buzdyganek naziemny?
Buzdyganek naziemny to roślina z rodziny parolistowatych, która charakteryzuje się długimi łodygami dochodzącymi do nawet 30 cm długości, parzystopierzastymi, owłosionymi liśćmi i żółtymi kwiatami, składającymi się z pięciu płatków.
Roślina ta wywodzi się z obszarów śródziemnomorskich, ale można znaleźć ją także w Stanach Zjednoczonych, Meksyku, Afryce i Australii. W rejonach takich jak Bałkany, Indie i Chiny, buzdyganek znany jest od wieków jako afrodyzjak.
Buzdyganek rośnie głównie na wybrzeżach, w okolicach rzek i strumyków, choć można go znaleźć również na suchych obszarach, takich jak stepy. Kwitnie od czerwca do października, a jego owocem jest rozłupnia pokryta kolcami. Surowce wykorzystywane w lecznictwie to owoce, liście, a rzadziej korzenie.
2. Zastosowanie buzdyganka naziemnego
Buzdyganek naziemny znalazł zastosowanie w medycynie ludowej jako środek na problemy z erekcją. Był znany również w ajurwedzie, gdzie stosowano go do poprawy funkcjonowania układu krążenia i układu moczowego.
W medycynie hinduskiej był używany w przebiegu reumatyzmu, artretyzmu, rwy kulszowej i problemów trawiennych, natomiast w medycynie chińskiej na bóle i zawroty głowy, zaburzenia menstruacyjne i bóle piersi.
Obecnie docenia się właściwości buzdyganka korzystne dla pracy nerek, wątroby i serca. Zaleca się stosowanie rośliny w przypadku cukrzycy, nadciśnienia tętniczego krwi, podwyższonego cholesterolu i większego ryzyka rozwoju miażdżycy.
Ze względu na właściwości adaptogenne roślina jest niezwykle wartościowa dla osób aktywnych fizycznie, buzdyganek jest popularnym składnikiem suplementów dla sportowców o działaniu anabolicznym.
Jednocześnie wspomaga spalanie tkanki tłuszczowej, walkę z nadwagą i otyłością. Według monografii Światowej Organizacji Zdrowia owoce buzdyganka były wykorzystywane do leczenia kaszlu, bólu głowy i stanów zapalnych sutka. Obecnie wyciąg z rośliny można znaleźć przede wszystkim w produktach na zaburzenia erekcji.
3. Skład i właściwości buzdyganka naziemnego
Buzdyganek naziemny zawdzięcza swoje właściwości saponinom, takim jak chlorogeniny, diosgeniny, gitogeniny, ruskogeniny i tigogeniny, które strukturalnie przypominają hormony steroidowe ludzkiego organizmu.
Zwiększają one poziom testosteronu, co może przyczynić sie do wzrostu libido i reaktywności erekcji, wspomóc proces spermatogenezy u mężczyzn, a także przyczynić się do przyrostu masy mięśniowej i poprawy wydolności fizycznej.
W składzie obecne są również alkaloidy i flawonoidy (kemferol, kwercetyna, rutyna), pochodne indolu i związki fenolowe, które uczestniczą w hamowaniu enzymu 5-alfa-reduktazy. Bierze on udział w przemianie testosteronu do dihydrotestosteronu, który przyczynia się do przerostu gruczołu krokowego.
Buzdyganek naziemny wykazuje również właściwości przeciwbakteryjne, przeciwutleniające, przeciwzapalne, przeciwcukrzycowe, hepatoprotekcyjne i stymulujące odporność. Roślina obniża glikemię poposiłkową, stężenie cholesterolu i poprawia nastrój.
4. Dawkowanie buzdyganka naziemnego
Według wytycznych zespołu ds. suplementów diety, buzdyganek naziemny może być stosowany w ilości poniżej 3 g dziennie w przeliczeniu na surowiec, przy maksymalnej zawartości saponin wynoszącej 200 mg w zalecanej dziennej porcji produktu.
Nie zaleca się stosowania buzdyganka naziemnego u dzieci poniżej 12. roku życia, kobiet w ciąży i karmiących piersią oraz osób cierpiących na choroby żołądka i układu pokarmowego.
Ze względu na wpływ na ciśnienie krwi i poziom cukru we krwi, buzdyganek naziemny nie powinien być przyjmowany z lekami hipotensyjnymi i przeciwcukrzycowymi.
Buzdyganek naziemny jest na ogół dobrze tolerowany, ale nadmierna dawka może prowadzić do problemów żołądkowo-jelitowych, a także wywierać negatywny wpływ na serce, nerki i wątrobę. Niektórzy pacjenci mogą doświadczyć reakcji fototoksycznych, stąd poleca się unikanie ekspozycji na słońce.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.
