Choroby układu krążenia - charakterystyka, przykłady, objawy, czynniki ryzyka, zapobieganie

Choroby układu krążenia, znane również jako choroby układu sercowo-naczyniowego to pojęcie obejmujące jednostki chorobowe, które są związane z naczyniami krwionośnymi oraz mięśniem sercowym.

Najczęściej występujce choroby układu krążenia to:

• choroba niedokrwienna serca (CHNS) - spowodowana jest zmniejszeniem dopływu krwi do serca, co prowadzi do niedotlenienia mięśnia sercowego. Jej skutkiem może być zawał serca
• nadciśnienie tętnicze - jest to choroba, która charakteryzuje się wysokim ciśnieniem krwi w naczyniach tętniczych. Może prowadzić do choroby wieńcowej, niewydolności serca, schorzeń nerek
• choroba wieńcowa - spowodowana jest zwężeniem lub blokadą tętnic wieńcowych, które doprowadzają krew do mięśnia sercowego. Może prowadzić do bólu w klatce piersiowej i zawału serca
• niewydolność serca - to stan, w którym serce nie pompuje krwi wystarczająco, aby zaspokoić potrzeby organizmu. Może prowadzić do duszności, zmęczenia, obrzęków i osłabienia mięśni
• miażdżyca - choroba polegająca na gromadzeniu się płytek i innych substancji w ścianach naczyń krwionośnych, co prowadzi do zwężenia i blokady naczyń krwionośnych. Może prowadzić do choroby wieńcowej, zawału serca i udaru mózgu
• zawał serca – występuje u pacjentów na skutek zamknięcia lub zwężenia tętnicy wieńcowej. Przyczyną takiego stanu jest blaszka miażdżycowa. U wielu pacjentów stanowi konsekwencję postępującej choroby niedokrwiennej
• udar mózgu – udar mózgu oznacza obumarcie części tego organu na skutek zatrzymania dopływu krwi do tkanki mózgowej. Specjaliści w swojej praktyce lekarskiej mają do czynienia z udarami niedokrwiennymi uraz udarami krwotocznymi. Udar krwotoczny spowodowany jest pęknięciem ściany tętnicy mózgowej i wylaniem się krwi poza naczynie. Udar niedokrwienny pojawia się z kolei wskutek zatrzymania przepływu krwi przez określone naczynia tętnicze

Nadciśnienie tętnicze może powodować u pacjentów częste bóle i zawroty głowy, przemęczenie, nadmierną potliwość, problemy z oddychaniem. Dodatkowo, wysokie ciśnienie tętnicze krwi może objawiać się z postaci zaburzeń równowagi, mdłości, wymiotów, problemów z widzeniem.

Miażdżyca zaliczana do chorób cywilizacyjnych układu krążenia zazwyczaj objawia się w postaci dolegliwości bólowych w klatce piersiowej, zmęczenia, obrzęków nóg, dyskomfortu, problemów z oddychaniem, palpitacji serca. Schorzenie może powodować także skurcze i dolegliwości bólowe łydek, ud oraz stóp, impotencję, drętwienie kończyn. Zimne ręce i stopy to kolejny objaw towarzyszący chorobie.

Zawałowi serca zwykle towarzyszą następujące objawy: ostry ból w klatce piersiowe, duszność, zimne poty, nudności i wymioty, ból i pieczenie odczuwane w okolicy mostka, zawroty głowy, kołatanie serca, utrata przytomności.

Choroba wieńcowa może objawiać się w postaci duszności, dolegliwości bólowych oraz uczucia ucisku w obrębie klatki piersiowej. Ból za mostkiem może promieniować do szyi, żuchwy, nadbrzusza lub ramion. Schorzenie często powoduje także nadmierne zmęczenie, nudności oraz omdlenia.

Niewydolność serca u większości pacjentów powoduje zmęczenie, łatwe męczenie, suchy kaszel, niekiedy połączony z rdzawo podbarwiono plwociną, obrzęki, kołatanie serca, trudności z oddychaniem.

Objawy, które mogą towarzyszyć udarowi mózgu to z kolei: nagłe osłabienie lub utrata siły w jednej połowie ciała, które może objawiać się jako porażenie twarzy, ramienia lub nogi po jednej stronie ciała, rudności w mówieniu, zrozumieniu mowy lub wypowiadaniu słów, zaburzenia widzenia w jednym lub obu oczach, zawroty głowy, utrata równowagi lub koordynacji ruchowej, silny ból głowy bez wyraźnej przyczyny. Udar mózgu może również powodować trudności z poruszaniem się, chodzeniem, koordynacją ruchową, nagłe uczucie dezorientacji, utratę pamięci.

Najczęstsze czynniki ryzyka w przypadku chorób układu krążenia obejmują:

• niezdrowy styl życia, w tym brak aktywności fizycznej,
• palenie papierosów,
• niezdrową dietę,
• nadwagę i otyłość,
• nadmierne spożycie alkoholu,
• wysoki poziom cholesterolu we krwi,
• cukrzycę,
• stres,
• wiek,
• płeć męską.

Profilaktyka chorób układu krążenia to przede wszystkim utrzymywanie prawidłowego stężenia cholesterolu oraz prawidłowej wagi ciała, unikanie alkoholu oraz niepalenie lub zaprzestanie palenia tytoniu. Ważnym elementem zapobiegania chorobom układu krążenia jest również regularne uprawianie aktywności fizycznej.

Najkorzystniejsze dla wzmocnienia serca oraz poprawy kondycji układu krążenia są takie aktywności, w trakcie których nasze ciało ulega największemu dotlenieniu, a układ sercowo-naczyniowy wykonuje pracę w sposób aktywny. Warto zatem spróbować swoich sił w pływaniu, jeździe na rowerze, bieganiu czy nordic walking.

Chorobom układu krążenia u dzieci oraz dorosłych można zapobiegać również za pomocą zdrowej, zbilansowanej diety. Z codziennego jadłospisu warto wykluczyć dania typu fast food, solone ryby, konserwy, batoniki, ciasteczka, torty, solone paluszki, chipsy czy tłuste wędliny i kiełbasy.