Cykoria podróżnik – wygląd, właściwości i zastosowanie
Cykoria podróżnik to dzika to roślina z rodziny astrowatych. Naturalnie występuje na obszarze Europy, Azji, Ameryki i Afryki. Od wieków stosowana jest w medycynie naturalnej i produkcji kawy zbożowej. Ma właściwości wzmacniające, pobudzające, ale i moczopędne, antybakteryjne i przeciwcukrzycowe. Uznawana jest za naturalny probiotyk. Jak ją stosować?
1. Co to jest cykoria podróżnik?
Cykoria podróżnik (Cichorium intybus L.) to gatunek rośliny z rodziny astrowatych. Znana jest także jako cykoria wędrowniczka lub błękitny podróżnik, podróżnik pospolity czy cykoria dzika. Obecnie występuje na wszystkich kontynentach z wyjątkiem Antarktydy. Można ją spotkać na piaszczystych lub kamienistych glebach, ale i na polach uprawnych. Jest także uprawiana w Europie, Azji, Afryce i Ameryce.
Jak wygląda cykoria podróżnik? Roślina osiąga do 120 cm wysokości. Ma zielonkawoszarą, silnie rozgałęzioną łodygę, palowy, zgrubiały i mięsisty korzeń, lancetowate liście i łodygę zakończoną niebiesko-bladymi kwiatami. Te osiągają do 4 cm średnicy. Kwitnie od lipca do września. Co ciekawe, na noc kwiaty zamykają się (i otwierają się za dnia).
2. Zastosowanie cykorii podróżnik
Cykoria znajduje zastosowanie w przemyśle spożywczym, ale można po nią sięgać również w celach leczniczych. To doskonale znany substytut kawy. Roślina ma bowiem właściwości wzmacniające i pobudzające. Traktuje się ją również jako zamiennik cukru, ponieważ cechuje ją niski poziom kaloryczności i niski indeks glikemiczny IG.
Cykoria podróżnik jest rośliną od wieków wykorzystywaną w medycynie naturalnej. Surowcem leczniczym jest jej korzeń, także ziele. Zbiera się je późną jesienią lub wczesną wiosną, po czym suszy. W medycynie głównie stosowane są ekstrakty wodne i alkoholowe na bazie korzenia cykorii.
Cykorię można spożywać w postaci kawy lub na surowo – jako dodatek do kanapek czy sałatek. To także składnik suplementów diety): kapsułek, tabletek, kropli, suszu, proszku, syropu.
Cykoria jest także wykorzystywana w kosmetyce. To składnik kremów i peelingów do twarzy i ciała. Wykazuje bowiem działanie wygładzające i nawilżające, działa na skórę odżywczo i regenerująco. Sprawdza się też w pielęgnacji włosów - wzmacnia cebulki i hamuje wypadanie.
3. Właściwości lecznicze i działanie cykorii
Za lecznicze i prozdrowotne właściwości cykorii odpowiadają substancje aktywne. Jakie? Okazuje się, że jest ich sporo.
Kwitnące ziele rośliny jest zasobne we flawonoidy, kumaryny i antocyjany. Korzenie zawierają ponad sto substancji aktywnych.
To między innymi fitosterole, cholina, flawonoidy, garbniki, intybina, gorzkie laktony seskwiterpenowe (np. laktupiryna, laktucyna), fenolokwasy (kwas cykoriowy), inulina, śladowe ilości olejku eterycznego czy sole mineralne (m.in. potas, fosfor wapń) oraz witamin (jest źródłem witaminy A, E i K i witamin z grupy B).
Jak działa cykoria podróżnik? Okazuje się, że wspomaga pracę układu sercowo-naczyniowego (obniża ciśnienie krwi, a zawarte w niej substancje uszczelniają naczynia krwionośne i działają ochronnie na serce) i układu immunologicznyego (wzmacnia odpowiedź immunologiczną; to naturalny probiotyk).
Cykoria ma również działanie:
- przeciwcukrzycowe (reguluje gospodarkę cukrzycową),
- przeciwdrobnoustrojowe (np. przeciwbakteryjne, działa m.in. na bakterie Escherichia Coli),
- przeciwzapalne,
- hepatoprotekcyjne (działa żółciopędnie - pobudza produkcję soku żołądkowego i sprzyja lepszemu trawieniu),
- antyoksydacyjne (redukuje ilość wolnych rodników w organizmie),
- przeciwbólowe,
- gastroprotekcyjne, hipolipemizujące (ogranicza wchłanianie cholesterolu),
- przeciwnowotworowe (wykazuje właściwości antyproliferacyjne komórek nowotworowych, hamując wzrost guza),
- uspokajające,
- przeciwmalaryczne (napar wodny ze świeżych korzeni cykorii stosuje się jako preparat zwalczający gorączkę malaryczną,
- moczopędne.
Cykorię stosuje się również w celu łagodzenia dolegliwości trawiennych, takich jak utrata apetytu, uczucie pełności, wzdęcia i zaburzone trawienie. Poprawia bowiem trawienie, reguluje apetyt, perystaltykę jelit i przyspiesza metabolizm.
Ze względu na przyspieszoną przemianę materii i lepszą perystaltykę jelit cykoria podróżnik pomaga w odchudzaniu. Cykorię można stosować zewnętrznie jako naturalny sposób na łagodzenie zmian trądzikowych. Przyspiesza także gojenie ran.
4. Przeciwwskazania, skutki uboczne i środki ostrożności
Choć cykoria jest bezpieczna i zdrowa, stosując ją należy zachować ostrożności i przede wszystkim umiar. Trzeba także pamiętać, że istnieją przeciwwskazania do jej stosowania. To ciąża i okres karmienia piersią, nadwrażliwość układu pokarmowego oraz kamica żółciowa.
Roślina spożywana w dozwolonych ilościach nie wywołuje skutków ubocznych. Jej nadmiar może jednak wywołać reakcję alergiczną oraz dolegliwości ze strony układu pokarmowego. Zdarza się, że pojawiają się gazy, wzdęcia i bóle brzucha. Z kolei w ciąży cykoria, spożywana w nadmiernej ilości, może wpłynąć na przebieg ciąży i prowadzić do poronienia.
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.