Dezypramina – leki, działanie, wskazania i przeciwwskazania
Dezypramina to organiczny związek chemiczny i lek psychotropowy z grupy trójcyklicznych leków przeciwdepresyjnych. Wykorzystuje się go w terapii ciężkich postaci depresji. Substancja działa poprzez podniesienie stężenia substancji w mózgu, które są niezbędne dla równowagi psychicznej. Jak ją stosować?
1. Co to jest dezypramina?
Dezypramina (dezipramina) to organiczny związek chemiczny, metabolit ustrojowy imipraminy i lek psychotropowy z grupy TLPD (trójcykliczne leki przeciwdepresyjne), znanych także jako leki trójpierścieniowe (TCA).
Trójcykliczne leki przeciwdepresyjne stanowią grupę leków psychotropowych o zbliżonej budowie chemicznej, które są wykorzystywane do leczenia depresji. Pod względem struktury chemicznej są grupą niejednolitą. To:
- pochodne akrydyny,
- pochodne indolu,
- pochodne dibenzoazepiny,
- pochodne dibenzodiazepiny,
- pochodne dibenzooksepiny,
- pochodne dibenzooksazepiny,
- pochodne dibenzotiepiny,
- pochodne dihydroantracenu,
- pochodne diazafenoksazyny.
- pochodne dibenzocykloheptadienu,
- pochodne dibenzocykloheptatrienu.
Do grupy TLPD należy nie tylko dezypramina, ale i imipramina, doksepina, dosulepina, klomipramina, amitryptylina, lofepramina, noksyptylina, nortryptylina, opipramol, protryptylina czy pipofezyna. Dezypramina jest substancją czynną kilku leków (nie są dostępne w Polsce), takich jak:
- tabletki powlekane Desipramine Hydrochloride Tablets, opakowanie 100 tabletek,
- tabletki Nortimil, opakowanie 40 tabletek,
- tabletki powlekane Apo-Desipramine, opakowanie 100 tabletek,
- tabletki powlekane Pertofran, opakowanie 100 tabletek,
- drażetki Petylyl, opakowanie 50 drażetek.
2. Działanie i stosowanie dezypraminy
Dezypramina jest substancją, która działa jak silny inhibitor wychwytu zwrotnego noradrenaliny. Działa poprzez podniesienie stężenia naturalnych substancji w mózgu, które są niezbędne dla równowagi psychicznej.
Skutkiem działania TCA, także dezypraminy, jest zwiększenie stężenia neuroprzekaźników w szczelinie synaptycznej, a co za tym idzie zwiększone pobudzenie układ noradrenergicznego i serotoninergicznego.
Pomimo tego, że leki TLPD są stosunkowo stare, wciąż stosuje się je w ciężkich postaciach depresji. Wynika to z ich dużej skuteczności. Preparaty nie stanowią jednak leków pierwszego wyboru. TCA stosuje się, gdy antydepresanty z innych grup (np. inhibitory selektywnego wychwytu serotoniny SSRI) nie wywołują oczekiwanych efektów leczniczych.
3. Wskazania do stosowania dezypraminy
Najpoważniejszym wskazaniem do stosowania dezypraminy jest depresja endogenna z zahamowaniem psychoruchowym bez wyraźnych cech lęku i niepokoju.
Depresja jest jednym z najczęściej występujących zaburzeń psychicznych i poważnym problemem społęcznym. Choroba znacznie obniża jakość życia, utrudnia funkcjonowanie zawodowe oraz społeczne, powoduje cierpienie osoby chorującej, a i zwiększa ryzyko zachorowania na inne choroby.
Przyjmuje się, że depresja jest związana z zaburzeniami neuroprzekaźnictwa w ośrodkowym układzie nerwowym. Najbardziej istotną rolę w tej kwestii przypisuje się dwom neuroprzekaźnikom, takim jak noradrenalina oraz serotonina, a także dopamina.
Mechanizm działania TLPD polega na hamowanie wychwytu zwrotnego noradrenaliny i serotoniny (dezypramina działa jako silny inhibitor wychwytu zwrotnego noradrenaliny przy znikomym wpływie na wychwyt serotoniny).
Prowadzi to do zwiększenia stężenia substancji w przestrzeniach synaptycznych. Konsekwencją jest nasilenie przekaźnictwa noradrenergicznego i serotoninergicznego. Efekt terapeutyczny pojawia się w pierwszym tygodniu leczenia.
Wskazaniem do stosowania dezypraminy jest także ból neuropatyczny oraz terapia uzależnień od stymulantów, takich jak amfetamina czy kokaina. Podejmuje się również próby leczenia ADHD u dzieci.
4. Dezypramina – skutki uboczne i przeciwwskazania
Ze stosowaniem dezypraminy wiąże się ryzyko wystąpienia działań niepożądanych. Najczęściej obserwuje się takie skutki uboczne jak nudności, [koszmary senne])https://portal.abczdrowie.pl/przyczyny-koszmarow-sennych), suchość w ustach, wrażliwość na słońce, zmiany apetytu lub masy ciała, zaparcia, senność, osłabienie lub zmęczenie, trudności w oddawaniu moczu lub częste oddawanie moczu oraz zmiany w pożądaniu lub zdolności seksualnej.
Rzadziej mogą wystąpić następujące działania niepożądane: gorączka, ciężka wysypka, zażółcenie skóry lub oczu, drgawki i ból gardła, skurcze mięśni w szczęce, szyi i plecach, powolna lub utrudniona mowa, drżenie lub niekontrolowane ruchy dowolnej części ciała.
Istnieje ponadto ryzyko wystąpienia zaburzeń przewodnictwa sercowego (kardiotoksyczność). Niestety przedawkowanie leków z grupy TLPD jest niebezpieczne dla życia. To konsekwencja wąskiego indeksu terapeutycznego, co oznacza, że stosunek dawki toksycznej do terapeutycznej jest niewielki
Jeśli chodzi o przeciwwskazania do stosowania trójpierścieniowych leków przeciwdepresyjnych, w tym dezypraminy, jest nią jaskra, choroba niedokrwienna serca, stan po zawale serca, nadciśnienie, niedociśnienie, przerost gruczołu krokowego i zaburzenie rytmu serca.
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.