Dienogest – preparaty, działanie, wskazania i skutki uboczne
Dienogest to hormon z grupy progestagenów, pochodna 19-nortestosteronu i substancja czynna leków wykorzystywanych głównie w endokrynologii i ginekologii. Wskazaniami do ich stosowania jest leczenie endometriozy, hormonalna antykoncepcja oraz hormonalna terapia zastępcza u kobiet z obniżonym poziomem estrogenów. W jakich preparatach się znajduje? Czy istnieją jakieś wskazania do ich stosowania?
1. Co to jest dienogest?
Dienogest to organiczny związek chemiczny należący do grupy syntetycznych pochodnych progesteronu. Oddziałuje na układ endokrynny i żeński układ płciowy. Znajduje zastosowanie w endokrynologii, ginekologii i położnictwie, a także seksuologii. Zalicza się go do czwartej generacji hormonalnych środków antykoncepcyjnych.
Jak działa dienogest? Substancja ma działanie progestagenne i przeciwandrogenne (antyandrogenowe). Przede wszystkim poprzez bezpośredni wpływ na folikulogenezę hamuje owulację. W przypadku endimetriozy efekt terapeutyczny wynika ze zmniejszenia wytwarzania estradiolu i tłumienia jego oddziaływania na endometrium eutropowe oraz ektopowe. Skutkiem jest atrofia struktur endometrium, będąca konsekwencją niedoboru estrogenów i nadmiaru gestagenów.
2. Dienogest – preparaty
Preparaty na rynku polskim zawierające dienogest to:
- Aridya (tabletki powlekane),
- Diemono (tabletki powlekane),
- Endofemine (tabletki),
- Endovelle (tabletki),
- Probella (tabletki),
- Symdieno (tabletki powlekane),
- Visanne (tabletki),
- Zafrilla (tabletki).
Preparaty złożone to na przykład:
- dienogest + etynyloestradiol: Aidee (tabletki powlekane), Astha (tabletki powlekane), Atywia (tabletki powlekane), Atywia Daily (tabletki powlekane), Bonadea (tabletki powlekane), Dionelle (tabletki powlekane), Dorin (tabletki powlekane), Jeanine (tabletki powlekane),
- dienogest + estradiol (walerianian estradiolu) to: Juvinelle (tabletki), Qlaira (tabletki powlekane) i Velbienne mini (tabletki powlekane).
3. Wskazania do stosowania dienogestu
Dienogest w monoterapii jest stosowany w leczeniu endometriozy. To przewlekłe schorzenie, które polega na pojawianiu się komórek endometrium poza wnętrzem macicy, czyli ich właściwą lokalizacją.
Ogniska endometriozy najczęściej lokalizują się w obrębie narządów rozrodczych kobiety oraz takich organach jak jelito grube, pęcherz moczowy czy otrzewnej. Prowadzi to do powstania stanu zapalnego, blizn i zrostów, a także objawów bólowych.
Substancja jest również obecna w preparatach złożonych. To składnik doustnych środków antykoncepcyjnych oraz HTZ, to jest hormonalnej terapii zastępczej. Włącza się ją u kobiet, u których od ostatniej miesiączki minął ponad rok, w leczeniu objawów wywołanych niedoborem estrogenu.
4. Dawkowanie dienogestu
Dienogest stosuje się doustnie, a dawka dobowa zależy od wskazań. W leczeniu endometriozy wynosi 2 mg, zaś antykoncepcji doustnej od 2 do 3 mg.
Tabletkę zawierającą dienogest należy przyjmować codziennie o stałej porze, połykając ją w całości, w razie potrzeby popijając niewielką ilością płynu. Można ją zażywać z posiłkiem, ale i niezależnie od niego.
Terapię preparatami zawierającymi dienogest można rozpocząć w dowolnym momencie cyklu menstruacyjnego. Leczenie jest ciągłe. Oznacza to, że nie stosuje się przerw przed rozpoczęciem kolejnego opakowania.
5. Przeciwwskazania do stosowania dienogestu
Dienogestu nie można stosować zawsze. Przeciwwskazana to:
- niewyjaśnione krwawienie z pochwy,
- zaburzone parametry czynności wątroby,
- choroba zakrzepowo-zatorowa w żyłach (zakrzepica żył głębokich, zatorowość płucna),
- ciężka choroba tętnic oraz choroba układu sercowo-naczyniowego (np. atak serca, udar), obecnie lub w przeszłości,
- cukrzyca ze zmianami naczyniowymi,
- łagodny lub złośliwy guz wątroby,
- rozpoznany lub podejrzewany guz zależny od hormonów płciowych (guz narządu rodnego, rak piersi),
- nadwrażliwość na substancję czynną.
Nie jest wskazane stosowanie dienogestu przed pierwszą miesiączką. Należy także zachować ostrożność w przypadku pacjentek z depresją w wywiadzie (z uwagi na ryzyko nawrotu depresji w ciężkim stopniu).
6. Skutki uboczne i środki ostrożności
Skutki uboczne związane ze stosowaniem dienogestu są podobne do tych, które pojawiają się zwykle podczas przyjmowania progestagenów.
Działania niepożądane to najczęściej ból głowy, nastrój depresyjny, nieregularne krwawienia miesiączkowe, przybieranie na wadze (stąd zasadność kwestii dienogest a tycie) oraz dolegliwości ze strony układu pokarmowego, takie jak nudności, wymioty, ból brzucha. Co istotne, dolegliwości i niedyspozycje są typowe dla pierwszych kilku miesięcy przyjmowania leku. Oznacza to, że ustępują wraz z czasem trwania leczenia.
Stosowanie leku u młodzieży w wieku od 12 do mniej niż 18 lat może wpływać na wytrzymałość kości.
Podczas stosowania dienogestu trzeba unikać picia soku grejpfrutowego, gdyż może dojść do zwiększenia stężenia leku we krwi i nasilenia wystąpienia działań niepożądanych.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.