Egzotyczna, modna i kontrowersyjna? Co zawiera pitaja?

Pitaja pochodzi z Ameryki Środkowej i rośnie na kaktusach przystosowanych do ciepłych i suchych warunków. Z czasem trafiła do Azji Południowo-Wschodniej, a stamtąd już na rynki całego świata. W krajach takich jak Wietnam i Tajlandia stała się jednym z bardziej popularnych owoców eksportowych.

Jej kariera rozpoczęła się, gdy zaczęto ją prezentować pod nazwą egzotycznego symbolu zdrowego stylu życia. Wysoka zawartość wody, lekki smak i interesujący wygląd spowodował, że świetnie wpisuje się w trend kolorowych, fotogenicznych posiłków. To właśnie połączenie wizualnej atrakcyjności z ciekawym składem odżywczym odpowiada za to, że pitaja zaczęła pojawiać się w modnych kawiarniach, na targach i w domowych kuchniach niemal na całym świecie.

Pitaja wyróżnia się w zależności od odmiany intensywnie różową lub żółtą skórką pokrytą łuskowatymi listkami przypominającymi podłużne promyki. W środku skrywa miąższ, który również w zależności od odmiany może być biały, czerwony lub purpurowy, ale zawsze z drobnymi, jadalnymi nasionkami.

W tym owocu to właśnie kontrast między skórką a wnętrzem powoduje, że wygląda tak intrygująco. Miąższ jest soczysty, delikatny i lekko słodki. Ma też subtelny aromat, który kojarzy się Europejczykom z połączeniem kiwi i gruszki. Odmiany czerwone są trochę intensywniejsze w smaku, natomiast żółte uznaje się za najdelikatniejsze. Niezależnie od koloru pitaja składa się głównie z wody, cukrów i błonnika, dlatego dobrze gasi pragnienie i jest lekkim uzupełnieniem diety.

Pitaja to owoc z prostym, ale całkiem wartościowym składem. Zawiera dużą ilość wody, dzięki czemu wspiera nawodnienie, a jej błonnik usprawnia pracę jelit. Dostarcza niewielką ilość witaminy C, żelaza, wapnia i fosforu, jednak nie są to ilości, które znacząco wpływają na bilans odżywczy.

W odmianach z czerwonym lub różowym miąższem znajdują się naturalne barwniki roślinne, czyli betacyjany, które pełnią funkcję przeciwutleniaczy. W wersjach z białym miąższem ich rolę pełnią inne związki z grupy betalain, głównie betaksantyny. Ich obecność powoduje, że pitaja ma intensywny kolor i delikatne działanie ochronne na komórki.

Owoc ten jest niskokaloryczny, lekki i w dodatku ma niski indeks glikemiczny, dlatego dobrze pasuje do zrównoważonej diety. Choć nie jest źródłem wyjątkowo dużych ilości witamin i minerałów, może być smacznym i odświeżającym dodatkiem do codziennych posiłków.

Pitaja działa na organizm łagodnie, mimo że często bywa postrzegana jak owoc z wyjątkową mocą.

• Dzięki dużej zawartości wody przyczynia się do nawodnienia,
• Błonnik usprawnia prawidłową pracę jelit i daje uczucie lekkości po posiłku,
• Przeciwutleniacze mogą wzmacniać naturalne mechanizmy ochronne organizmu, ale ich ilość nie jest na tyle duża, by mogły spowodować ogromne zmiany.

Pitaja wpływa na metabolizm i odporność, choć nie w tak wielkim stopniu, jak często się jej przypisuje. Jej rola polega raczej na uzupełnieniu diety świeżym, lekkim pożywieniem, które dobrze wpisuje się w zrównoważony sposób odżywiania. Najlepiej uwzględniać ją w różnorodnym menu i nie traktować jak cudowne źródło zdrowia, tylko naturalny, lekki dodatek do codziennej diety.

Pitaja jest uznawana za kontrowersyjną, ponieważ jej popularność nie zawsze idzie w parze z rzeczywistą wartością odżywczą. Choć uznawana jest za symbol zdrowego stylu życia, tak naprawdę dostarcza mniej witamin i minerałów, niż sugerują jej marketingowe opisy. Krytykę budzi też jej cena, która w dużej mierze wynika z kosztów transportu i importu, a nie z samej jakości owocu. Długie łańcuchy dostaw oznaczają większy ślad węglowy, a to budzi dodatkowe pytania o ekologiczny sens masowego sprowadzania nie aż tak wartościowego produktu.

Wątpliwości pojawiają się również przy uprawach przemysłowych, gdzie w wielu przypadkach stosuje się środki ochrony roślin w celu zachowania atrakcyjnego wyglądu owoców. Z tych też powodów dla części osób pitaja jest symbolem modnego trendu, który bardziej działa na wyobraźnię niż na rzeczywiste korzyści dla zdrowia lub środowiska.

Dobrze wybrana pitaja powinna mieć jędrną, ale nie twardą skórkę, najlepiej z intensywnym kolorem. Zbyt miękka może świadczyć o przejrzeniu, a zbyt sztywna o niedojrzałości. Warto przyjrzeć się końcówkom "płomieni", ponieważ lekko zaschnięte świadczą o dojrzałości, ale już ciemne przebarwienia mogą oznaczać uszkodzenie albo zbyt długie lub nieodpowiednie przechowywanie owocu.

Dojrzała pitaja ma delikatny, świeży zapach i najlepiej smakuje po schłodzeniu. Można ją przechowywać w lodówce przez kilka dni, jednak zbyt długie chłodzenie odbiera jej aromat. Jeśli owoc jest jeszcze twardy, dobrze przetrzymywać go w temperaturze pokojowej, aż lekko zmięknie. Po obraniu należy przechowywać go w zamkniętym pojemniku i spożyć w ciągu 2 dni, ponieważ szybko traci świeżość i naturalną soczystość.

Pitaja przyciąga wyglądem i lekkością, ale jej wartość tkwi przede wszystkim w naturalności. To owoc, który może urozmaicić codzienną dietę, jeśli traktuje się go z rozsądkiem i bez oczekiwania cudów. Warto sięgać po nią dla smaku i koloru, a przy tym mieć świadomość, że prawdziwe korzyści dla zdrowia wynikają z różnorodności, a nie z jednego pięknie wyglądającego produktu.

Źródła

1. NaukaJedzenia.pl