Febra (malaria) - zakażenie i objawy
Febra to dawna nazwa malarii, zwanej również zimnicą, przewlekłej tropikalnej choroby pasożytniczej. Wywołuje ją jednokomórkowy pasożyt – zarodziec (Plasmodium) – który zagnieżdża się w komórkach wątroby, szpiku kostnego, śledziony, węzłów chłonnych i czerwonych krwinkach krwi. Głównym objawem u osób, u których występuje zimnica, jest pojawiająca się napadowo co jakiś czas gorączka. W przebiegu choroby pojawia się niedokrwistość hemolityczna, anemia, wyniszczenie organizmu. Malaria diagnozowana jest na podstawie pojawiających się objawów oraz obecności zarodźca w krwinkach czerwonych.
1. Jak dochodzi do zakażenia zarodźcem malarii?
Zarodziec malarii posiada dwóch żywicieli: człowiek jest żywicielem pośrednim, a komar – żywicielem ostatecznym. Choroba przenoszona jest na ludzi przez komary z rodzaju Anopheles. Owad występuje między 60° północnej szerokości geograficznej a 30° południowej szerokości geograficznej, w tej strefie również można się zetknąć z malarią. Kiedy komar wessie krew zarażonego człowieka, w jego żołądku uwalniają się zarodźce. Rozwijają się osobniki męskie i żeńskie, dochodzi do zapłodnienia i powstania sporozoitów, które następnie przenikają do gruczołów ślinowych komarzycy. Gdy ta ugryzie człowieka, choroba dostaje się do organizmu człowieka.
Sporozoity, dostając się do krwi, wraz z nią przenoszone są do wątroby. W hepatocytach przez okres 2-3 tygodni przekształcają się w inną formę – schizonty. Proces ten to tzw. schizogonia pozakrwinkowa. Następnie schizonty dzielą się, przekształcają i w końcowym etapie, pękając uwalniają bardzo dużą ilość tzw. merozoitów (nawet do 40 tys.). Te uwalniane są do krwi. Czas trwania schizogonii pozakrwinkowej jest różny, w zależności od rodzaju zarodźca. W ostatnim etapie merozoity zarodźca wnikają do krwinek czerwonych, w wyniku czego następuje hemoliza erytrocytów. Część z merozoitów przechodzi kolejny etap rozwoju, który polega na tworzeniu się osobników płciowych. W ten sposób czerwone krwinki chorej osoby, które zawierają pasożyty, są źródłem zarażenia komara: przy nakłuciu komar wsysa zarażone krwinki do swojego żołądka. W żołądku komara odbywa się druga część cyklu rozwojowego zarodźca, a sam komar zostaje przenosicielem zimnicy.
2. Objawy febry
Dla choroby charakterystyczne objawy to napadowe dreszcze i uczucie zimna, które poprzedzają bardzo wysoką gorączkę (nawet 40 stopni), potem nagłe obniżenie temperatury, a następnie napad nadmiernego gorąca i zlewnych potów. Napady gorączki występują co 48 godzin w przypadku tzw. trzeciaczki, która wywołana jest przez zarodźca ruchliwego lub co 72 godzin - tzw. czwartaczka (dawniej febra czterodniowa), wywołana przez zarodźca pasmowego. Wszystkie te objawy wywołane są nagłym rozpadem dużej ilości erytrocytów. Następnie w wyniku znacznej hemolizy krwinek czerwonych i braku przenoszenia do narządów tlenu i składników odżywczych pojawia się niedokrwistość hemolityczna, a co za tym idzie - anemia, organizm ulega wyniszczeniu, występują przewlekłe bóle głowy, nudności i wymioty, osłabienie, biegunka, zaburzenia w pracy serca, opryszczka na ustach oraz bóle w lewym podżebrzu z powodu powiększania się śledziony. Nieleczona choroba może doprowadzić do śmierci.
Okres wylęgania malarii jest różny w zależności od rodzaju zarodźca, np. 7 do 14 dni dla zarodźca sierpowatego, a 7-30 dni dla zarodźca pasmowatego.
Febra rozpoznawana jest na podstawie występujących objawów, a potwierdzana poprzez rozmaz krwi obwodowej na obecność zarodźców w płytkach czerwonych lub w ich pobliżu.
Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.
