Glikogenoliza - charakterystyka, czym glikogenoliza różni się od glukoneogenezy, przebieg glikogenolizy
Glikogenoliza to proces, w trakcie którego dochodzi do zwiększenia poziomu glukozy we krwi. Według definicji, glikogenoliza oznacza rozkład glikogenu do glukozy lub glukozo-6-fosforanu. Proces glikogenolizy pozwala dostarczyć organizmowi glukozę lub jej fosforan w sytuacjach nagłego zapotrzebowania. Fosforylaza glikogenowa jest kluczowym enzymem w procesie glikogenolizy. Enzym ten jest hamowany allosterycznie nie tylko przez glukozę, ale również przez glukozo-6-fosforan oraz ATP. Co jeszcze warto wiedzieć o glikogenolizie? Czym glikogenoliza różni się od glukoneogenezy?
Nasilenie glikogenolizy następuje wskutek obniżenia stężenia ATP oraz glukozy w wątrobie lub mięśniach szkieletowych. 
W tym artykule:
Czym jest glikogenoliza?
Glikogenoliza jest procesem rozkładu glikogenu, w trakcie którego dochodzi do wytworzenia cząsteczek glukozy (w wątrobie i nerkach) lub glukozo-6-fosforanu (w mięśniach szkieletowych). Istotą procesu glikogenolizy jest dostarczenie organizmowi glukozy lub jej fosforanu w sytuacjach, w których dochodzi do nagłego zapotrzebowania na energię.
Nasilenie glikogenolizy następuje wskutek obniżenia stężenia ATP oraz glukozy w wątrobie lub mięśniach szkieletowych. Stężenie ATP i glukozy w wątrobie maleje, kiedy jesteśmy głodni. W przypadku mięśni, stężenie spada wskutek intensywnego wysiłku fizycznego.
Glikogenoliza aktywowana jest przez:
- neuroprzekaźnik katecholaminowy o nazwie adrenalina (wątroba i mięśnie szkieletowe),
- polipeptydowy hormon o nazwie glukagon (wątroba),
- organiczny związek chemiczny o nazwie trójjodotyronina (wątroba).
Czym glikogenoliza różni się od glukoneogenezy?
Glikogenoliza i glukoneogeneza są procesami, które wpływają na zwiększenie poziomu glukozy w różnych tkankach organizmu, np. we krwi. Glukoneogeneza jest enzymatycznym procesem przekształcania niecukrowcowych prekursorów w glukozę. Substratem glukoneogenezy są związki niebędące cukrowcami, np. glicerol lub kwas mlekowy. Glikogenoliza to proces rozpadu glikogenu i wytworzenie glukozo-6-fosforanu. Glikogenoliza i glukoneogeneza są procesami przeciwstawnymi, ale nie mogą być traktowane jako procesy odwrotne. Procesy te mogą zachodzić równocześnie.
Przebieg glikogenolizy
Pierwszy etap procesu glikogenolizy to usunięcie reszt glukozy na końcach łańcuchów o długości >4 jednostek. Fosforylaza glikogenowa jest kluczowym enzymem w przebiegu glikogenolizy. Katalizuje ona proces usuwania reszty glukozy na końcach cząsteczki. Zakończenie reakcji następuje wtedy, gdy do miejsca rozgałęzienia pozostają cztery reszty glukozy.
Jeśli każdy z łańcuchów za rozgałęzieniem zostanie skrócony do czterech reszt, wówczas swoje działanie rozpoczyna enzym odgałęziający, który zabiera trzy reszty glukozowe od miejsca odgałęzienia i przenosi je na inne rozgałęzienie. Enzym usuwający rozgałęzienie działa jako α-[1,4]→α-[1,4] transferaza glukanowa. Wynikiem tej reakcji jest wydłużenie jednego z łańcuchów, a także skrócenie drugiego do 1 reszty glukozy.
Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.
