Kamica przewodowa – przyczyny, objawy i leczenie
Kamica przewodowa to choroba, którą wywołuje obecność kamieni w drogach żółciowych. Złogi mogą powstawać w przewodach lub przedostawać się do nich z pęcherzyka żółciowego. Jej objawy są podobne do symptomów kamicy woreczka żółciowego, a rozpoznanie oznacza wskazanie do leczenia endoskopowego lub operacyjnego. Dlaczego to ważne?
1. Co to jest kamica przewodowa?
Kamica przewodowa jest patologią, istotą której jest obecność kamieni żółciowych w drogach żółciowych, zarówno zewnątrzwątrobowych, jak i wewnątrzwątrobowych (wewnątrz wątroby lub na zewnątrz narządu).
Powstające złogi w przewodach żółciowych mogą być pojedyncze lub mnogie. Jak wyglądają? To zależy od miejsca, w jakim powstały. Zasadniczo tworzą się z cząsteczek cholesterolu, wapnia i barwników żółciowych. I tak:
- złogi pierwotne są zwykle brązowymi kamieniami barwnikowymi,
- złogi wtórne mogą być cholesterolowe lub mieszane.
2. Przyczyny kamicy przewodowej
Złogi w przebiegu kamicy przewodowej powstają w przypadku zagęszczenia żółci, która nie może sprawnie odpływać w kierunku wątroby. Tworzą się w drogach żółciowych (kamica pierwotna) lub pochodzą z pęcherzyka żółciowego (kamica wtórna).
Wówczas kamienie żółciowe powstają w pęcherzyku żółciowym i stamtąd przedostają się do przewodów wewnątrz- lub zewnątrzwątrobowych. Tak dzieje się częściej.
Odpowiada za to nieodpowiednia dieta: spożywanie nadmiernej ilości tłuszczów nasyconych oraz cukru przy jednoczesnym niedoborze błonnika wspierającego metabolizm.
Nie bez znaczenia są także hormony - estrogeny i progesteron, które przyczyniają się do zagęszczenia żółci (z tego powodu na kamicę przewodową częściej narażone są kobiety) oraz wiek (choroba dotyczy osób zwłaszcza po 40. roku życia) i waga ciała (kamica częściej pojawia się u osób otyłych). Możliwa jest także kamica przewodowa po usunięciu pęcherzyka żółciowego.
3. Kamica przewodowa - objawy
Kamica przewodowa może nie dawać żadnych dolegliwości. Symptomy nieprawidłowości, jeśli się pojawią, są takie, jak w przypadku kamicy woreczka żółciowego.
Objawy kamicy przewodowej mają związek z mechanicznym utrudnieniem przepływu żółci pochodzącej z wątroby. Gdy kamica prowadzi do niedrożności dróg żółciowych, rozwija się żółtaczka mechaniczna. Jej objawem jest zażółcenie skóry i białkówek oczu oraz świąd skóry. Typowe są napady kolki żółciowej. Pacjenci odczuwają ból w prawym podżebrzu, który promieniuje do łopatki i pleców.
Często dokuczają również nudności i wymioty, gorączka i dreszcze (występują przeważnie wieczorem). Wraz z zablokowaniem przepływu żółci w drogach żółciowych obserwuje się odbarwienie stolca i ciemne zabarwienie moczu.
4. Kamica przewodowa – leczenie i diagnostyka
W przypadku podejrzenia kamicy przewodowej wykonuje się badania obrazowe, takie jak USG jamy brzusznej, EUS (endoskopowa ultrasonografia) lub MRCP (rezonans magnetyczny dróg żółciowych). Badaniem obrazowym z wyboru jest endoskopowa cholangiopankreatografia wsteczna (ECPW), która dobrze uwidacznia drogi żółciowe.
Duże znaczenie mają badania laboratoryjne. Charakterystyczne dla kamicy przewodowej jest zwiększenie:
- aktywności ALT (aminotrasferaza alaninowa),
- AST (aminotrasferaza asparaginianowa),
- stężenie bilirubiny. Pojawia się hiperbilirubinemia, to jest podwyższona wartość bilirubiny we krwi,
- aktywności enzymów wątrobowych GGTP i ALP (gammaglutamylotranspeptydazy i fosfatazy alkalicznej).
Na czym polega leczenie kamicy żółciowej? Kluczowe jest usunięcie złogów w przewodach żółciowych. W tym celu stosuje się wsteczną endoskopową cholangiopankreatografię (ECPW) z użyciem giętkiego endoskopu (duodenoskop).
W przypadku dużych złogów - endoskopową litotrypsję wykonywana podczas ECPW. Metodą z wyboru jest ECPW ze sfinkterotomią, czyli ECPW z przecięciem brodawki większej dwunastnicy.
Czasem rozważa się operacyjne usunięcie złogów z przewodów żółciowych. Stosuje się protezy do przewodu żółciowego wspólnego, rozszerzające drogi żółciowe i umożliwiające tym samym odpływ żółci.
Małe złogi mogą samoistnie przemieścić się do przewodu pokarmowego, skąd zostają usunięte. Częściej jednak dochodzi do trwałego zablokowania przepływu żółci. W takiej sytuacji podjęcie działań jest konieczne, ponieważ przewlekła kamica przewodowa prowadzić może do raka przewodów żółciowych, który zalicza się do nowotworów o dużym stopniu złośliwości (szybko się rozwija, nacieka narządy sąsiednie, cechuje go również wysoka śmiertelność).
Kamica przewodowa - dieta
Osoby, które zmagają się z kamica przewodową, powinny zmodyfikować jadłospis. Przede wszystkim trzeba ograniczyć tłuszcze pochodzenia zwierzęcego, zarówno mięso, smalec, słoninę, boczek, jaki tłuste mleko oraz nabiał.
Zaleca się przygotowywanie potraw bez dodatku tłuszczu (gotowane, gotowane na parze). Wskazane są owoce: pieczone jabłka, przeciery z owoców jagodowych, banany oraz warzywa: pomidory bez skórki, zielona sałata, gotowana marchew.
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.