Kolendra siewna – uprawa, właściwości lecznicze i działanie

Kolendra siewna (Coriandrum sativum L.) to gatunek rośliny jednorocznej z rodziny selerowatych (Apiaceae Lindl.). Pochodzi znad Morza Śródziemnego. Jest uprawiana nie tylko w Europie, ale i Azji, Ameryce i Afryce.

Kolendra siewna – uprawa

Kolendra siewna to roślina jednoroczna. Wymaga stanowisk słonecznych i osłoniętych. Uprawia się jej dwie odmiany, które różnią się długością okresu wegetacji, wysokością, wielkością owoców oraz zawartością olejku. To odmiana drobnoowocowa i odmiana gruboowocowa.

Ze względu na wyjątkowy smak i aromat Coriandrum sativum to popularna przyprawa kuchenna poprawiająca smak i zapach wędlin, marynat oraz produktów ciężkostrawnych. Jest również składnikiem indyjskiej mieszanki przyprawowej curry.

Kolendry używa się do przyprawiania chleba, sosów, sałatek, ryżu, ale i ciast (pierników i kruchych ciasteczek), owoców, czekolady czy likierów. Stosuje się je w masarstwie, likiernictwie i browarnictwie.

Kolendra siewna to roślina lecznicza. Surowcem zielarskim jest owoc kolendry (Coriandri fructus), który zawiera olejek eteryczny (Oleum Coriandri). Obecny jest w nim między innymi fitoncyd linalol.

Świeże liście kolendry cechują się obecnością przeciwutleniaczy, witamin (zwłaszcza witaminy A i C), minerałów (żelazo, wapń, magnez, cynk i potas), linalolu oraz olejku eterycznego. Zawierają także fitosterole, flawonoidy, związki białkowe, kumaryny (skopoletyna, umbelliferon), olej tłusty i związki polifenolowe.

Dzięki swojemu składowi chemicznemu kolendra siewna polecana jest przy chorobach i zaburzeniach w obrębie przewodu pokarmowego, w schorzeniach wątroby i pęcherzyka żółciowego.

Ma to związek z tym, że posiada działanie rozkurczowe (rozkurcza mięśnie gładkie przewodu pokarmowego i dróg żółciowych) i wiatropędne. Pobudza wydzielanie soku żołądkowego i apetyt, poprawia trawienie. Z tego powodu znajduje zastosowanie w przypadku problemów takich jak niestrawność, wzdęcia czy biegunki. Sprawdza się także na zatrucia pokarmowe.

Kolendra wykazuje również działanie przeciwbólowe (działa miejscowo znieczulająco), przeciwzapalne, przeciwgrzybicze, jak i przeciwutleniające (antyoksydacyjne) oraz uspokajające. Sprawdza się w stanach pobudzenia nerwowego, bezsenności czy nerwicy (zwłaszcza nerwicach wegetatywnych).

Kolendra ma także działanie przeciwcukrzycowe i moczopędne. Obniża poziom glukozy i cholesterolu we krwi, zwiększa objętość wydalanego moczu. Przyjmowana regularnie wykazuje pozytywny wpływ na organizm i zapobiega rozwojowi chorób cywilizacyjnych. Co więcej, poprawia także kondycję skóry (między innymi przyspiesza złuszczanie się zrogowaciałego naskórka).

Surowcem leczniczym wykorzystywanym w branży farmaceutycznej są przede wszystkim owoce kolendry. Zawarty w nich olejek eteryczny również znajduje zastosowanie w produkcji różnych preparatów do zastosowań zewnętrznych i wewnętrznych. W celach leczniczych sprawdza się susz przeznaczonego do przygotowywania naparów, ale i suplementy diety oraz wyroby medyczne w formie tabletek lub kapsułek.

Można kupić także olejek eteryczny z kolendry siewnej i płyn do stosowania doustnego. Zewnętrznie można go stosować również w chorobach pochodzenia bakteryjnego – olejek wykazuje działanie rozkurczające na mięśnie gładkie przewodu pokarmowego i dróg żółciowych, ale i hamuje rozwój niektórych drobnoustrojów. Ponadto wykazuje działanie miejscowo znieczulające.

Kolendra siewna jest też częstym składnikiem kosmetyków pielęgnacyjnych.

Jak przygotować napar z kolendry?

Aby przygotować napar z kolendry, wystarczy pół łyżeczki rozdrobnionych owoców i 150 ml wrzącej wody. Przygotowany z kolendry napar powinno się spożywać 2-3 razy dziennie.

Przeciwwskazaniem do stosowania kolendry siewnej jest nadwrażliwość na jej owoce, alergia na roślinę lub linalol. Stosowanie preparatów z kolendrą siewną nie jest zalecane kobietom w ciąży i karmiącym piersią ze względu na brak informacji o bezpieczeństwie.

Choć kolendra siewna jest rośliną bezpieczną, zbyt częste stosowanie świeżych i suszonych owoców może takie skutki uboczne jak nudności, ból brzucha, bóle głowy i senność.

Rośliny nie powinno się stosować razem z witaminą B1 (nasiona kolendry zawierają czynnik antywitaminowy antyB1) oraz lekami stosowanymi przy nadciśnieniu (może nasilać ich działanie).