Korzennik lekarski – uprawa, właściwości i działanie
Korzennik lekarski to wiecznie zielone drzewo rosnące w Ameryce Środkowej i Południowej, także na Jamajce, w Afryce czy Indiach. Należy do rodziny mirtowatych. Jego owoce to przyprawa znana jako ziele angielskie. Do czego ją stosować? Jaki ma smak i zapach? Czy może szkodzić?
1. Co to jest korzennik lekarski?
Korzennik lekarski (Pimenta dioica (L.) Merr., drzewo pimentowe) to gatunek drzew z rodziny mirtowatych. Rośnie w tropikalnych rejonach Ameryki Środkowej oraz północnych rejonach Ameryki Południowej. Uprawia się je na Madagaskarze, w Indiach, na Jamajce i w Afryce.
Owoce korzennika lekarskiego to przyprawa znana pod nazwą ziele angielskie. Do Europy przywieziono je pod koniec XVI wieku, a szerzej rozpowszechniło się pod koniec XVII wieku. Obecnie jest pospolitą przyprawą zarówno w Polsce i Europie, jak i na Bliskim Wschodzie.
Jak wygląda korzennik lekarski?
Korzennik lekarski jest wiecznie zielonym drzewem, które dorasta do kilkunastu metrów. Ma:
- pień pokryty szarą, matową, pachnącą korowiną,
- liście lśniące, skórzaste, o wydłużonych i lśniących blaszkach, z podwiniętymi brzegami; z wierzchu są ciemnozielone,
- rozłożystą koronę,
- kwiaty drobne, białe, zebrane w baldachokształtne kwiatostany wyrastające z kątów liści; są obupłciowe,
- owoce - kuliste, mięsiste, nieduże (owoc jest nazywany anielskim zielem). Jeśli chodzi o uprawę korzennika lekarskiego, w naszym klimacie - z uwagi na niskie temperatury – jest to trudne.
2. Zastosowanie owoców korzennika lekarskiego
Korzennik lekarski to roślina przyprawowa. Jego owoce znane są jako ziele angielskie. Skąd taka nazwa? Nawiązuje ona do tego, że przywożono go do Polski z Anglii, gdzie owoce korzennika lekarskiego były bardzo popularne.
O owocach korzennika lekarskiego mówi się także piment. Słowo pimenta w języku hiszpańskim oznacza pieprz. Jaki ma związek z zielem angielskim? Otóż jego hiszpańscy odkrywcy uznali, że jest korzennik lekarski jest poszukiwanym przez nich pieprzem. Inne nazwy owoców korzennika lekarskiego to pieprz karaibski czy pieprz angielski, pieprz z Jamajki, pieprz pachnący, pieprz goździkowy, owoce amomka.
Ziele angielskie jest najczęściej używane do przyprawiania:
- wędlin, mięs,
- marynat, konserw, ogórków konserwowych,
- zup,
- sosów,
- puddingów, kremów,
- sałatek warzywnych,
- kompotów owocowych,
- ciast, naleśników,
- likierów, ponczów, grzanych win.
Warto wiedzieć, że owoce korzennika lekarskiego są także wykorzystywane do produkcji kosmetyków i perfum.
3. Właściwości owoców korzennika lekarskiego
Korzennik lekarski jest także rośliną leczniczą. W zielarstwie surowcem terapeutycznym są przede wszystkim jagody rośliny. Jak wyglądają owoce korzennika lekarskiego? Niedojrzałe są zielone, dojrzałe – czerwonobrunatne, a suszone - żółtobrązowe.
Zawierają duże ilości olejków eterycznych, które nadają im aromatyczny zapach. Ten przywodzi na myśl zapach goździków z dodatkiem zapachu kwiatów oraz ostry, gorzki, korzenny, palący smak. Głównym czynnym składnikiem ziela angielskiego jest eugenol. Inne obecne w nim substancje to garbniki, cukier, kwas jabłkowy i kwas galusowy oraz żywica.
Jak działa ziele angielskie? Napar z korzennika lekarskiego wspomaga trawienie, przeciwdziała wzdęciom, jest również łagodnym środkiem wiatropędnym. Leczy niestrawność, bóle żołądka, skurcze jelit, zaparcia. Hamuje procesy gnilne i fermentacyjne w jelitach.
Poza tym ułatwia wchłanianie selenu, witamin B oraz beta-karotenu, ma słabe działanie odkażające. Usuwa również nieprzyjemny zapach z ust wywodzący się z zaburzeń trawiennych. Naparem z ziela angielskiego można również przemywać skórę z wypryskami, trądzikiem, łojotokiem.
Odwar ze skruszonych owoców zioła stosuje się jako kompres w przypadku bólów reumatycznych lub nerwobóli. Olejek z owoców - pozyskiwany z niedojrzałych jagód - jest stosowany w aromaterapii. Nie tylko łagodzi kolkę i wzdęcia, ale i ma działanie antyseptyczne, odkażające, znieczulające i przeciwświądowe miejscowo, przeciwutleniające.
Wspiera również krążenie krwi. Korzennik zmniejsza również bóle menstruacyjne. Owoce korzennika, wykorzystywane w celach leczniczych, trzeba zawsze rozdrobnić najpierw w moździerzu jeszcze przed parzeniem, ekstrahowaniem octem, oliwą lub alkoholem.
Czy ziele angielskie jest szkodliwe?
Ziele angielskie może być szkodliwe. Należy je spożywać z umiarkowaniem. W większych ilościach wywołuje bowiem zaburzenia pokarmowe (w tym podrażnienie przewodu pokarmowego). Może również nasilać krwawienia miesiączkowe.
Ponieważ ziele angielskie może szkodzić, nie wolno go stosować podczas ciąży i laktacji. Przeciwwskazanie stanowią także wrzody żołądka, zapalenie jelita grubego i uchyłków.
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.