Kwas moczowy w moczu – charakterystyka, wskazania, opis badania, norma, dieta

Kwas moczowy jest jednym z ostatnich produktów przemiany materii. Nieprawidłowe stężenie kwasu moczowego w moczu lub we krwi może prowadzić do wielu chorób. Stężenie kwasu moczowego jest zależne od wielu czynników. Kiedy wskazane jest przeprowadzenie badania kwasu moczowego w moczu? Jakie stężenie jest niebezpieczne dla człowieka?

1. Co to jest kwas moczowy w moczu?

Kwas moczowy to organiczny związek chemiczny, będący pochodną puryn. Do jego powstania dochodzi na skutek przemian elementów składowych białek, które występują w ludzkim ciele. Kwas moczowy tworzy malutkie, białe kryształy trudno rozpuszczalne w wodzie. Kwas moczowy jest jednym z końcowych produktów metabolizmu zasad purynowych pochodzących z pokarmu. Na przestrzeni dwudziestu czterech godzin ludzkie ciało wytwarza około 250-750 mg kwasu. Około osiemdziesiąt procent tego związku wydalane jest wraz z moczem. Reszta rozkładana jest w przewodzie pokarmowym.

1.1. Zaburzenia związane z wydalaniem kwasu moczowego

Zaburzenia związane z wydalaniem kwasu moczowego mogą doprowadzić do wielu problemów zdrowotnych. Jeśli związek nie jest w prawidłowy sposób wydalany wraz z moczem, jego obecność we krwi wzrasta. Wskutek takiego stanu rzeczy może dojść do odkładania się nadmiaru organicznego związku chemicznego w tkankach i innych częściach ciała. Hiperurykemia, czyli stan kiedy stężenie kwasu moczowego w surowicy krwi wynosi więcej niż 6,8 mg/dl (404 μmol/l) stanowi główną przyczynę choroby o nazwie dna moczanowa. Początkowo, schorzenie może przebiegać bezobjawowo. Jedynym symptomem bywa podwyższony poziom kwasu moczowego w organizmie. W bardziej zaawansowanym stadium choroby pojawiają się takie problemy jak bóle stawów, gorączka, guzki dnawe, stany zapalne stawów.

Zobacz film: "Cukrzyca. Historia Mai"

2. W jakim celu wykonuje się badanie kwasu moczowego w moczu?

Badanie na obecność kwasu moczowego wykonywane jest w przypadku objawów, które mogą świadczyć o występowaniu chorób. Badanie najczęściej przeprowadza się w celu:

• zdiagnozowania u pacjenta dny moczanowej – dna moczanowa objawia się bólem dużego palca u stopy oraz palców u ręki. Palce są często opuchnięte, zaczerwienione i bardzo tkliwe. Objawy tej choroby świadczą o wytrącaniu się kwasu właśnie w tych stawach;

• zdiagnozowania kamicy moczowej – badanie kwasu moczowego w moczu jest przydatne i wykonywane, aby móc stwierdzić jakiego typu kamienie moczowe występują u pacjenta. Objawami choroby mogą być bóle pleców promieniujące z podbrzusza, gorączka oraz bardzo częste oddawanie moczu;

• monitorowania pacjentów w trakcie chemioterapii – rozpad komórek nowotworowych uwalnia związki purynowe, a jak wiadomo może to doprowadzić do zwiększonego stężenia kwasu moczowego. Lekarze, chcąc uniknąć dodatkowego obciążenia dla pacjenta, wykonują im badania kwasu moczowego z moczu;

• monitorowanie pacjentów z dną moczanową – lekarze wykonują badania na obecność kwasu moczowego we krwi w celu sprawdzenia, czy kwas moczowy ulega zmniejszeniu w organizmie.

3. Kwas moczowy w moczu - opis badania

Badanie na obecność kwasu moczowego w moczu wymaga od pacjenta specjalnego przygotowania. Pacjent powinien zaopatrzyć się, w specjalny 2 litrowy pojemnik ma mocz, do którego przez całą dobę należy zbierać mocz. Pierwszy mocz należy oddać w całości do toalety, a kolejne (włącznie z kolejnym moczem porannym) do pojemnika. Po upływie doby i uzbieraniu danej ilości moczu, pacjent musi dokładnie wymieszać jego zawartość i przelać do standardowego pojemnika do badania moczu. Pojemnik należy niezwłocznie zanieść do laboratorium.

4. Normy kwasu moczowego w moczu

Prawidłowe stężenie kwasu moczowego u pacjentów wynosi od 180 do 420 mmol/L, czyli 3- 7 mg/dL. Specjaliści przyznają, że normy różnią się nieco w zależności od płci. W przypadku kobiet prawidłowe stężenie kwasu moczowego wynosi maksymalnie 6 mg/dL, z kolei u mężczyzn maksymalnie 6,8 mg/dl (404 μmol/l).

Nadmierne stężenie kwasy moczowego w moczu może być objawem wielu chorób (dna moczanowa, łuszczyca, niewydolność nerek). Natomiast obniżony poziom kwasu moczowego w moczu może świadczyć o występujących problemach metabolicznych. Koszt badania kwasu moczowego w moczu wynosi 9 złotych.

5. Nadmiar kwasu moczowego a dieta

Nadmiaru kwasu moczowego w organizmie może doprowadzić do rozwoju wielu chorób takich jak dna moczanowa. Zwiększonego stężenia tego organicznego związku chemicznego można uniknąć dzięki diecie ubogiej w puryny. Produktami żywnościowymi, które zwiększają ilość kwasu moczowego w organizmie są między innymi:

• podroby,
• wątróbki,
• ryby takie jak szprotka, śledź, tuńczyk, łosoś wędzony, makrela,
• galarety na bazie mięsa,
• konserwy,
• owoce morza.

Pacjentom zaleca się również ograniczenie do minimum wołowiny, jagnięciny, wieprzowiny, mintaja, szpinaku, grzybów, czekolady oraz kukurydzy.

Produktami zawierającymi małą ilość puryn są z kolei chude twarogi, jogurty naturalne, ciemne ryże, płatki zbożowe, grube kasze, chleby razowe.

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.