Melanocyty - właściwości, funkcje, najczęstsze schorzenia
Melanocyty to komórki pigmentowe, które odpowiadają za tworzenie barwników w naszym organizmie. Odpowiadają za kolor naszej skóry, oczu i włosów. Są także przyczyną pojawiania się wszelkich znamion na ciele. Melanocyty spełniają w organizmie ważne funkcje, przede wszystkim obronne. Jak dokładnie działają i co robić, kiedy na skórze zauważymy niepokojące znamiona?
1. Czym są melanocyty?
Melanocyty to inaczej komórki barwnikowe. Produkują one melaninę, czyli pigment, który jest obecny głównie w naszym naskórku, tęczówkach oczu, włosach, etc. Melanocyty obecne są także w oponach mózgowo-rdzeniowych oraz w uchu wewnętrznym.
Melanocyty mają stosunkowo małą objętość, a w ich wnętrzu znajduje się jądro. Posiadają one liczne wypustki z pęcherzykami (cytoplazmatyczne), które można podzielić na dwa rodzaje:
- melanosomy, czyli pęcherzyki, które produkują melaninę
- ziarna melaniny - nie posiadają zdolności melanotwórczych, ale mogą być przekazywane do keratynocytów oraz melanoforów.
Aktywność melanocytów, czyli to, ile wyprodukują melaniny, reguluje melanotropina i melatonina.
2. Właściwości melanocytów
Melanocyty odpowiadają przede wszystkim za kolor naszej skóry, oczu i włosów. Różnica w odcieniach zależy jednak nie od ilości melanocytów, ale od ich aktywności. Każdy człowiek, niezależnie od rasy, posiada zbliżoną ilość komórek barwnikowych w organizmie, a za odcień skóry czy włosów odpowiada to, ile każda z nich produkuje melaniny.
Różnica w aktywności melanocytów wiąże się przede wszystkim z warunkami geograficznymi. Osoby mieszkające w krajach, w których dominuje silne słońce i mało deszczu (np. w krajach afrykańskich), mają ciemny kolor skóry. Dzieje się tak dlatego, iż melanocyty chronią przed działaniem promieni UV. Im jaśniejsza jest cera, tym bardziej organizm narażony jest na szkodliwe działanie słońca.
To dlatego osoby o ciemnej lub oliwkowej karnacji opalają się zwykle na brązowo, podczas gdy osoby bardziej blade częściej doświadczają poparzeń słonecznych, a czerwona opalenizna nie zmienia się w brązową, ale blednie z czasem.
Melanocyty chronią także włosy oraz tęczówkę oka przed szkodliwym działaniem słońca. Im ciemniejsze są oczy, tym mniejsze ryzyko problemów ze wzrokiem związanych z ekspozycją na słońce. To z tego powodu osobom o jasnych oczach zaleca się bezwzględne noszenie okularów przeciwsłonecznych dobrej jakości.
Melanocyty a wiek
Wraz z wiekiem aktywność melanoblastów spada. To dlatego osoby starsze mają często bardzo jasne oczy, siwe włosy i skórę skłonną do zaczerwienień i podrażnień. Może się tak jednak zdarzyć, że w niektórych częściach ciała melanoblasty będą bardziej aktywne - stąd na dojrzałej skórze pojawiają się przebarwienia, plamy i tzw. melasma.
3. Znamiona melanocytowe
Jeśli melanocyty nadmiernie gromadzą się i aktywizują w konkretnym miejscu, wówczas dochodzi do pojawienia się znamion barwnikowych. Mogą one przybrać różne formy i kolory. Znamiona mogą być czerwone lub różowe i wynikać z wpływu słońca, hormonów lub zaburzeń wytwarzania melaniny - wtedy mówimy o melasmie.
Jeśli znamiona barwnikowe stają się brązowe lub czarne, mówimy o pieprzykach. Mogą one być płaskie lub wypukłe, mieć charakter czysto barwnikowy lub tłuszczowy.
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Znamiona barwnikowe mają prawie wszyscy ludzie na świecie i zazwyczaj są one niegroźne. Część z nich jest dla nas defektem kosmetycznym (np. przebarwienia posłoneczne lub potrądzikowe) i udajemy się z nimi do kosmetologa na specjalistyczne zabiegi. Znamiona w typie pieprzyków należ regularnie obserwować i - jeśli mamy niepokojące zmiany na skórze - poddawać je badaniu deramtoskopem przynajmniej raz na pół roku, a najlepiej raz na 3 miesiące.
Dzięki odpowiedniej profilaktyce możemy uniknąć groźnych chorób, a jeśli już się rozwiną - szybko zacząć walkę.
Nagromadzone nieprawidłowo melanocyty o upośledzonej nadaktywności mogą prowadzić do rozwoju chorób nowotworowych, w tym złośliwego czerniaka skóry.
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.
